Беларусы чакаюць інфляцыі з дэвальвацыяй

Жнівеньская прасадка беларускага рубля самым негатыўным чынам адбілася на настроях насельніцтва. Гэта зафіксавала апытанне па замове Нацбанка.

Ад лістапада 2017 года па запыце Нацбанка сацыёлагі пачалі замяраць інфляцыйныя адчуванні і чаканні беларусаў. З тых часоў апытанні праводзяць раз у квартал — у лютым, траўні, жніўні і лістападзе. Мабыць, НБРБ ўзяў прыклад з расійскага Цэнтрабанка. Праўда, у РФ апытваюць насельніцтва ўжо вельмі даўно і кожны месяц, а не праз тры. Да таго ж, у ЦБ РФ ёсць нармальныя часовыя люфты па адзінай методыцы, а ў Нацбанка і дадзеных мала, і опцыі адказаў змяняліся.

Апошняя карэкціроўка ў беларускім апытальніку адбылася ў лютым. Пасля гэтага частка статыстыкі адразу стала несупастаўнай. Каб наведвальнікі сайта НБРБ не блыталіся, нацбанкаўцы змясцілі «старыя» і «новыя» дадзеныя ў розныя файлы — па лістапад 2019 года і з лютага 2020-га. Зрэшты, некаторыя высновы можна зрабіць і па таблічках ад беларускага рэгулятара.

НБРБ збірае інфармацыю аб інфляцыйных настроях беларусаў. А дакладней, аб іх успрыманні інфляцыі на 12 месяцаў таму і на 12 месяцаў наперад. У першым выпадку гэта адчувальная гадавая інфляцыя, у другім — чаканая гадавая інфляцыя. У жніўні 2020 года 36,2% рэспандэнтаў сказалі, што кошты за год выраслі «вельмі моцна». У траўні такіх было 34,6%.

Калі вымяраць інфляцыю колькасным метадам, то ацэнкі беларусаў такія. У жніўні 42,9% беларусаў прызналіся, што адчуваюць гадавую інфляцыю на 11% і вышэй, што ў 2 разы больш, чым афіцыйны паказчык (крыху вышэй за 5%). З названых 42,9%, каля 13% рэспандэнтаў палічылі, што цэны выраслі за год на 11-14%, 13,5% — на 14-17% і 16,4% — больш чым 17%.

Яшчэ больш цікавыя адказы аб інфляцыйных чаканнях у жніўні. У гэтым месяцы 47% рэспандэнтаў адказалі, што чакаюць інфляцыю ад 11% і больш. У траўні такіх было 41,1% , у лютым — 32,7%. Сярод тых, хто чакае высокую інфляцыю 11,8% адзначылі варыянт «у межах 11-14%», 13,8% — 14-17%, а 21,4% рэспандэнтаў — больш чым 17%.

Увогуле, у жніўні інфляцыйныя чаканні на будучыню аказаліся вышэй, чым ацэнкі на мінулы перыяд. Гэта значыць, што насельніцтва ў цэлым напалохана дэвальвацыяй рубля і чакае паскарэння росту коштаў.

Таксама характэрная дынаміка адказаў аб форме і валюце зберажэнняў. З лютага па жнівень доля дэпазітаў ўпала з 14,8% да 10,7%, а золата, каштоўных металаў і страхавання падскочыла з 7,4% да 17,2%. Золата лічыцца ахоўным актывам падчас крызісу.

І без таго слабы давер да «зайчыка» як сродку зберажэння яшчэ пахіснуўся. Доля абіраючых рубель скарацілася за паўгода з 17,2% да 14,8%, а доля валюты вырасла з 71,5% да 78,5%.

Паводле banki24.by