Як выдаткі на дашкольнікаў падымаюць эканоміку краіны

Эканоміка дзяржавы і дашкольная адукацыя не настолькі далёкія адзін ад аднаго, як здаецца на першы погляд.

У ЗША і Вялікабрытаніі ў розны час праводзіліся доўгатэрміновыя даследаванні, калі эфект ад праграм ранняга дзіцячага развіцця прасочваецца на тэрмінах да 40 гадоў. Гэтыя праграмы паказваюць, што ўкладзеныя сродкі акупляюцца.

Да прыкладу, праграма дашкольнай адукацыі Пэры наглядна дэманструе, што кожны ўкладзены ў дзіця долар вярнуўся праз 40 гадоў у шаснаццацікратным памеры. У пераліку на долары ён уключае ў сябе, у тым ліку, меншую залежнасць насельніцтва ад сацыяльнага забеспячэння ў будучыні, больш высокую занятасць і заработную плату, высокія дзяржаўныя даходы і паніжаныя выдаткі, а таксама зніжэнне ўзроўню злачыннасці.

Найбольш аўтарытэтныя тэсты PISA, TIMSS, PIRLS пацвярджаюць, што кожны дадатковы год дашкольнай адукацыі прыносіць дадатковыя балы школьнікам 4-х і 8-х класаў.

Але па выніках гэтых тэстаў праводзяцца і эканамічныя даследаванні. Напрыклад, у ЗША палічылі, што калі б 75% школьнікаў, балы якіх знаходзяцца ў ніжняй частцы размеркавання, дасягнулі б вынікаў 25% самых паспяховых аднагодкаў па матэматычных і прыродазнаўчых ведах PISA, то за 35 гадоў ВУП краіны мог бы павялічыцца на 10%.

Простае выраўноўванне дасягненняў школьнікаў ЗША з сярэднімі па Арганізацыі эканамічнага супрацоўніцтва і развіцця значэннямі павысіла б ВУП краіны на 1,7% за 35 гадоў.

Інвестуючы ў дашкольную адукацыю, краіны ўкладваюцца ў будучы эканамічны рост, больш справядлівае грамадства і росквіт для ўсіх, лічаць эксперты.

У рэйтынгу краін свету па ўзроўні выдаткаў на адукацыю (і дашкольная, і сярэдняя, і вышэйшая) Сусветнага банка Беларусь знаходзіцца на 83 месцы са 153 краін. Гэты паказчык разлічваецца як агульны аб'ём дзяржаўных і прыватных выдаткаў на адукацыю, выражаны ў працэнтах ад валавога ўнутранага прадукту (ВУП). У Беларусі ён складае 4,5%. А, да прыклад, у Германіі — 4,6%, Польшчы — 5,1%, Літве — 5,6%.

У беларускім дзяржаўным бюджэце на 2017 год расходы на адукацыю скараціліся на 20,9 млн рублёў у параўнанні з мінулым годам. Хоць у працэсе абмеркавання дакумента не раз падкрэслівалася, што адукацыя і ахова здароўя — гэта наша ўсё, і расходы па гэтых напрамках значна вырастуць.

Дашкольную адукацыю ўключана ў пералік мэтаў устойлівага развіцця ААН да 2030 года. Згодна задачы 4.2, да 2030 года краіны ААН павінны дамагчыся, каб усе дзяўчынкі і хлопчыкі мелі доступ да якаснага дашкольнай адукацыі і мелі магчымасць падрыхтавацца да пачатковай школе.

 Паводле www.zautra.by