Мінск прайграе «калійную вайну»

Па дадзеных агенцтва Argus, у жніўні беларусы паставілі на экспарт усяго 44 тыс. т калію. Спотавыя кошты (FOB СНД) былі $330-370, гэта значыць у грашовым выражэнні продажы склалі не больш за $16,3 млн. З пачатку верасня, сцвярджаюць крыніцы на калійным рынку, адгрузак не было зусім.



Для параўнання, за першае паўгоддзе 2013 года Беларусь прадала на экспарт 3,3 млн т хлоркалію на агульную суму амаль $1,27 млрд. Гэта ў сярэднім па 550 тыс. т у месяц, што ў бягучых коштах складае больш як $200 млн. Значыць, у жніўні краіна недаатрымала парадку $188 млн і за першую палову верасня — яшчэ $102 млн, разам — каля $290 млн. У «Беларуськаліі» да гэтага часу працуе толькі два з чатырох руднікоў, рабочыя пераведзеныя на дзве трэці акладу.
Тым часам калій — адзін з самых значных артыкулаў беларускай валютнай выручкі: па выніках 2012 года Беларусь прадала на экспарт 6 млн т хлоркалію на суму звыш $2,66 млрд (больш ёй прынеслі толькі нафтапрадукты і так званыя «растваральнікі з разбаўляльнікамі»). І хоць паніжэнне продажаў калію — не адзіная экспартная праблема Беларусі (яшчэ, напрыклад, Расея скараціла імпарт прадукцыі беларускага машынабудавання), яно не можа не адбівацца на паказчыках фінансавай устойлівасці краіны.
Па папярэдніх падліках Нацыянальнага банка Беларусі, у жніўні золатавалютныя рэзервы краіны скараціліся на $214,9 млн і на 1 верасня склалі $7,7 млрд (па стандартах Міжнароднага валютнага фонду). Пры тым што актывы ў замежнай валюце павялічыліся на $406,7 млн, адбылося гэта перш за ўсё за кошт вяртання каштоўных папер, якія былі ў Беларусі на ўмовах РЭПО (аб'ём актываў у форме РЭПО скараціўся больш чым у два разы, да $ 537,2 млн).
Рэйтынгавае агенцтва Moody's яшчэ ў пачатку жніўня папярэдзіла інвестараў, што развал БКК (Беларуская калійная кампанія — сумесны расійска-беларускі трэйдар) можа негатыўна адбіцца на эканоміцы Беларусі (бягучы рэйтынг Беларусі, па версіі Moody's, — «B3» з негатыўным прагнозам). Праўда, агенцтва зыходзіла з таго, што «Беларуськалій» будзе працаваць са стоадсоткавай загрузкай на фоне спаду сусветных коштаў на калій (бо БКК была найбуйнейшым экспартным картэлям, які кантраляваў больш за 40% сусветных продажаў калійных угнаенняў, і яе развал азначае коштавыя войны). Па падліках Moody's, зніжэнне кошту на калій да $350 за тону (апошні кантракт БКК c Кітаем быў па $400) паменшыць экспартную выручку Беларусі на $400 млн у год, а да $300 за тону — на $1 млрд.
«Такое скарачэнне экспарту пагоршыць гандлёвы баланс краіны і запатрабуе дадатковага выкарыстання рэзерваў або павелічэння знешняга фінансавання», — лічаць аналітыкі Moody's.
Беларускія ўлады спадзяюцца на аднаўленне ўзаемавыгаднага супрацоўніцтва з «Уралкаліем», прычым, як сказаў учора Уладзімір Сямашка, гатовыя пайсці на міравую пры любым уладальніку расійскага прадпрыемства (меў ён на ўвазе «любога новага» ўладальніка або, магчыма, аднаўленне адносінаў з Сулейманам Керымавым, які не дагадзіў Лукашэнку, прэм'ер не ўдакладніў). Члены савета дырэктараў «Уралкалію» раней таксама выказалі думку, што не выключаюць магчымасці аднаўлення адносінаў.
«Трэба разумець, што аднаўленне БКК не азначае аўтаматычнага росту коштаў на калій, —  папярэджвае аналітык Raiffeisenbank Канстанцін Юмінаў. — Фундаментальна калійны рынак цяпер дастаткова слабы. Cпад коштаў, які адбыўся ў апошні час, мог наступіць і без распаду БКК, гэта было пытанне часу. Валюты краін, якія развіваюцца (акрамя хіба што Кітая) таннеюць, што б'е па фермерах, таму калійшчыкам усё роўна прыйшлося б ісці на зніжкі. Але, вядома, калі картэль адновіцца, спаду коштаў ніжэй за $ 300 за тону атрымаецца пазбегнуць».
izvestia.ru