Новы сацыяльны кантракт: замест чаркі і шкваркі — трыбуха і косткі
Па сутнасці, мы ўжо жывем, абапіраючыся на новы сацыяльны кантракт, зменены ўладай у аднабаковым парадку. Варта даведацца пра асаблівасці новага сацыяльнага кантракту.
Вы ўжо падпісалі новы сацыяльны кантракт з урадам, — папярэджвае беларусаў тэлеграм канал “Нашы грошы”. Цяпер варта хаця б даведацца яго асаблівасці новага пагаднення
Лічыцца, што стабільныя адносіны дзяржавы і грамадства ў Беларусі, як і ў іншых краінах, дзе ва ўладзе надзвычай доўга знаходзіцца адзін і той жа чалавек, будуюцца на пэўных няпісаных дамоўленасцях. Іх яшчэ часта называюць «Сацыяльны кантракт».
Беларускі сацыяльны кантракт дзесяцігоддзямі трымаўся на двух слупах, кожны з якіх атрымаў сваё намінальнае імя: першы — «абы не было вайны», другі — «каб хапала на чарку-скварку».
У апошнія гады сутнасць абодвух пасылаў урад значна перайграў у аднабаковым парадку, і мы сёння паспрабуем разабрацца, як гэта адбылося.
Такім чынам, пасыл «абы не было вайны» доўгі час з'яўляўся надзейным козырам у руках улады: грамадства глядзела на неспакойнае жыццё суседзяў, жахалася і гатова было стрываць многае, абы падобнага не паўтарылася ў нашай краіне. Але 24 лютага 2022 года Беларусь уцягнулася ў адну з самых крывавых, несправядлівых і кровапралітных войнаў кантынента за апошнія паўстагоддзя.
Так адзін са слупоў сацыяльнага кантракту зваліўся. Замест яго цяпер стаіць каравая прапагандысцкая мыліца, але ён спраўляецца са сваёй задачай вельмі дрэнна.
А што ж з «чаркай-скваркай»? Здаецца, і з гэтым таксама ёсць праблемы. Пра гэта ўжо распавядалася не раз, і нават дэманстравалася, як моцна адрозніваецца інфляцыя па версіі Белстата і інфляцыя, пераведзеная ў наш індэкс «ЧаркаШкварка».
Заробак у чарках і скварках таксама выглядае не так прыгожа, як у прапагандысцкіх лозунгах пра «Жыць стала лепей, жыць стала весялей».
Ёсць і іншыя паказчыкі, якія дэманструюць, што з дастаткам беларусаў адбываецца нешта не тое.
Адным з іх з'яўляецца спажыванне прадуктаў харчавання насельніцтвам. Вельмі простая логіка: калі людзі больш зарабляюць, яны ядуць больш якасныя прадукты. Давайце паглядзім, як змянілася спажыванне мяса і рыбы беларусамі за апошні год, які, па заяве ўладаў, стаў рэкордным па росце рэальнай заработнай платы.
Такім чынам, па меры росту дастатку людзі, як правіла, пераходзяць са свініны на ялавічыну, з курыцы — на індычку, спажываюць больш рыбы. Гэта відавочныя і зразумелыя працэсы.
Але калі мы паглядзім на даныя па Беларусі, то ўбачым лічбы, якія цалкам супярэчаць міфу пра сытае жыццё.
Мы бачым, што продаж аднаго з самых народных прадуктаў — птушкі — скараціўся за год на 6% — з 65 572 да 61 575 тыс тон. Продаж свініны таксама ўпаў на 2% — з 35 061 да 34 272 тыс тон. Зыходзячы з логікі таго, што грамадства багацее, гэта цалкам лагічныя працэсы, людзі павінны спажываць менш таннага мяса і пераходзіць на больш якаснае і дарагое.
Але нестыкоўка заключаецца ў тым, што спажыванне дарагой ялавічыны ўпала яшчэ больш — на цэлых 30% — з 3 018 да 2 112 тыс тон!
Спажыванне рыбы таксама скарацілася на 6%, з 21 586 да 20 350 тыс тон. Куды ж тады пасунуліся гастранамічныя перавагі беларусаў?
Дзіўна, але выраслі продажы, напрыклад, у такім сектары, як «мясныя субпрадукты». Вы ведаеце, што гэта такое: супавыя наборы, косці, трыбуха — тая ежа, якую доўгі час называлі досыць красамоўна «ежай для беднякоў».
Прычым рост значны, на 9%, з 18 936 да 20 549 тысяч тон.
Пра што гэта кажа? Адназначна пра тое, што, імкнучыся зэканоміць, беларусы скарачаюць спажыванне мяса наогул і кампенсуюць гэта купляй больш танных субпрадуктаў.
Безумоўна, не трыбухою адзінай жывы беларускі пакупнік: выраслі за год на 4,6% продажу мясных прадуктаў. Розных сасісак і каўбас набываць замест мяса сталі больш. Але пры гэтым пытанне іх складу і, адпаведна, якасці пры такой цэнавай кан'юнктуры застаецца адкрытым.
Прычыны таго, што адбываецца, відавочныя:
- кошт ялавічыны за год вырас на 12%,
- птушкі — на 9%,
- свініны на 5%,
- рыба падаражэла на цэлых 40%.
Пры гэтым субпрадукты дадалі ў кошце ўсяго 1%, і — зыходзячы з гэтага — мы можам выказаць здагадку, што менавіта іх урад цяпер лічыць сацыяльна значным таварам, утрымліваючы цану на які кіраўніцьва выконвае абавязацельствы па сацыяльным кантракце.
Гэта значыць, што незаўважна для нас адзін са складнікаў чаркі і скваркі (той, што адказвае за ежу) ужо зрушыўся са свініны на набор костак, лёгкія або курыныя страўнікі.
Па сутнасці, мы ўжо жывем, абапіраючыся на новы сацыяльны кантракт, зменены ў аднабаковым парадку. Як адчуванні?
