«Калі я чую гэтае трызненне пра дрэнную моладзь, пра барацьбу са штучным інтэлектам, хочацца заплакаць»
Немагчыма ў дваццаць першым стагоддзі кіраваць дзяржавай і навукай метадамі, узятымі з шаснаццатага, лічаць навукоўцы. Лукашэнка думае інакш.
Днямі Лукашэнка правёў нараду з рэктарамі ВНУ краіны, дзе раскрытыкаваў вышэйшую адукацыю і працу з моладдзю. Са слоў нелегітымнага беларускага кіраўніка, адукацыя ў нас найлепшая ў свеце. І гэта не можа быць праблемай для саміх студэнтаў і абітурыентаў. Для пачатку некалькі цытат з яго выступу:
«І цяпер у Беларусь едуць вучыцца, таму што мы захавалі лепшыя савецкія традыцыі. Вашы выпускнікі павінны дакладна ўсведамляць і разумець, што наша ВНУ адукацыя ў Беларусі лепшая».
«Калі сярод вас дагэтуль працуюць людзі, якія не падзяляюць нашы падыходы і нашу палітыку, дзяржаўную ідэалогію, калі вы працаўладкоўваеце ўчорашніх шатальнікаў рэжыму, то якія высновы я павінен рабіць пра вас? Пытанне для разважанні і прыняцця рашэнняў».
«Гэта вашых студэнтаў, адурманеных заходнімі каштоўнасцямі, мы бачылі на плошчах у 2020-м. І многія сэнсы, якія іх вывелі на вуліцу, былі закладзеныя, на жаль, у вашых аўдыторыях».
«Інтэрнэт — гэта яшчэ семечкі або кветачкі. Штучны інтэлект — як мы будзем заўтра змагацца супраць гэтага?»
Два былых выкладчыка з навуковымі ступенямі пракаментавалі BG.Media тое, што адбываецца ў вышэйшай адукацыі (імёны змененыя).
Крыўдна бачыць, як нашу навуку ператвараюць у службовую дзеўку кіруючай верхавіны
Вольга — кандыдат навук. Працавала выкладчыкам у БрДУ імя Пушкіна. Вымушана была звольніцца. Цяпер падзарабляе прыбіральшчыцай на прыватным прадпрыемстве.
— Калі ўсё гэта пачалося (пратэсты ў жніўні 2020-га — заўв. рэд.), прыкладна палова выкладчыкаў нашай кафедры, і я ў тым ліку, былі катэгарычнымі праціўнікамі Лукашэнкі. Пры гэтым мы разумелі: калі справа скончыцца перамогай рэжыму, нам усім давядзецца як мінімум пакінуць сваю працу, а можа і сесці ў турму. Балазе, ніхто з нас не сеў. Але тыя, хто хадзілі на мітынгі, абсалютна ўсе апынуліся ў «чорных спісах» і былі вымушаныя звольніцца... Я і мае калегі былі назіральнікамі на некалькіх участках у Берасці. Усюды перамагала Ціханоўская. Але даказаць гэта было немагчыма па зразумелых прычынах. Мы з калегамі хадзілі амаль на ўсе буйныя мітынгі і шэсці, якія праводзіліся ў Брэсце.
Па словах Вольгі, атмасфера на факультэце, дзе яна працавала, ды і ў цэлым у БрДУ, далёкая ад той, што спрыяла б развіццю навукі і творчых здольнасцяў студэнтаў. Гэта ёй добра вядома з зносін з некаторымі супрацоўнікамі ВНУ.
— Яна (абстаноўка ўнутры ўніверсітэта) і да падзей 2020 года была няпростай. Ужо тады на першыя ролі сталі выходзіць прыстасаванцы, якія не маглі пахваліцца дасягненнямі ў сваёй галіне навукі, затое абавязкова былі членамі «Белай Русі», усюды падкрэслівалі, што яны «за прэзідэнта». Ім, вядома ж, давалі пасады, вучоныя ступені. І вось яны як бы рулілі. Астатнія альбо маўчалі, імкнучыся не высоўвацца, альбо неяк адстойвалі іншы пункт гледжання. Калі рэжым здушыў пратэсты і перайшоў да палітыкі масавых рэпрэсій, ніякага поля для іншага пункту гледжання ўжо не засталося. Усе, хто трапіў на аловак, пазвальняліся — нас проста выклікалі ў дэканат і адкрытым тэкстам сказалі — лепш вам самім напісаць заяву. А іншыя прыстасаваліся. Нават выступаюць на ТБ і распавядаюць, як усё выдатна, і ўсе абітурыенты проста мараць вучыцца ў Брэсцкім універсітэце.
Вольга кажа, што цяпер сітуацыя ў вышэйшай адукацыі да болю нагадвае сюжэт са знакамітай камедыі Кандрата Крапівы «Хто смяецца апошнім». Калі кіруюць баль прыстасаванства і адкрытае глупства. На яе думку, гэта стала вынікам той палітыкі, якую праводзяць улады краіны, накіраванай на пераслед іншадумства.
— Калі я чую ўвесь гэты трызненне (якое вярзе Лукашэнка — заўв. рэд.) пра дрэнную моладзь, пра барацьбу са штучным інтэлектам, паверце, хочацца заплакаць. Бо вельмі крыўдна бачыць, як нашу навуку зноў ператвараюць у службовую дзеўку кіруючай верхавіны — даруйце за такі выраз, але гэта праўда. Не толькі крыўдна, але і шкада выдаткаваныя гады жыцця. Адзінае, што застаецца, успомніць знакаміты выраз класіка: пра тое, што гісторыя на самай справе нічому не вучыць, але балюча карае за нявывучаныя ўрокі.
Глядзіце таксама
Гэта як дзве розныя галактыкі, якія ідуць паралельным курсам
Аляксандр — доктар эканамічных навук, прафесар. Сышоў з Брэсцкага ўніверсітэта яшчэ да падзей 2020 года. Цяпер працуе за мяжой.
— Ужо тады мне было відавочна, куды ўсё коціцца. І не толькі мне. Сышлі з БрДУ адразу некалькі дактароў навук. І сёння, наколькі мне вядома, іх там па пальцах можна пералічыць. Пра тое, як гэтыя званні атрымліваюць — асобная гісторыя. Сказаць, што наша навука цяпер у загоне — гэта яшчэ вельмі мякка. І так будзе працягвацца датуль, пакуль да ўлады не прыйдуць больш адэкватныя людзі, якія разумеюць, што з моладдзю трэба дамаўляцца, а не супрацьстаяць ёй. Немагчыма ў дваццаць першым стагоддзі кіраваць дзяржавай і навукай метадамі, узятымі з шаснаццатага. Таму што нават Пётр I, пры ўсёй яго неадназначнасці, рабіў усё, каб маладыя людзі ездзілі вучыцца за мяжу. А нам цяпер кажуць, што гэта дрэнна.
Сёння, калі ўсё больш патрабуюцца навыкі, актуальнасць якіх абумоўлена развіццём тэхналогій і лічбавізацыяй працоўных месцаў, гаварыць пра барацьбу са штучным інтэлектам, а па сутнасці, з любым інтэлектам — значыць, цягнуць краіну ў мінулае, лічыць прафесар.
— Па прагнозах аналітыкаў Сусветнага эканамічнага форуму, у бліжэйшыя пяць гадоў найбольш запатрабаванымі стануць наступныя навыкі: аналітычныя здольнасці, творчае мысленне, уменне кіраваць камандай і працаваць у камандзе, эмпатыя і эмацыйны інтэлект, гнуткасць і адаптыўнасць. Вось, калі я думаю пра гэта і слухаю падобныя заявы (Лукашэнкі — заўв. рэд.), у мяне ўзнікае толькі адно адчуванне: гэта як дзве розныя галактыкі, якія ідуць паралельным курсам. Жыхары адной з іх ужо асвойваюць космас, а на другой яшчэ б'юць адно аднаго палкамі.