На два шлюбы — адзін развод. Чаму ў Беларусі распадаюцца сем'і?

У мінулым годзе ў Беларусі заключылі больш за 60 тысяч шлюбаў, больш за 33 тысяч сем'яў распаліся. Лідэр па разводах — Віцебская вобласць. Заяву аб скасаванні шлюбу часцей падаюць жанчыны. 88% усіх разводаў адбываецца ў гарадскіх сем'ях. Эксперт у галіне дэмаграфіі Ганна Яшчук адзначае, што за апошнія гады з'явілася новая прычына разводаў — нежаданне мужа ці жонкі мець дзяцей.

- У Беларусі па-ранейшаму шмат разводаў, хоць за апошнія дзесяць гадоў назіраецца тэндэнцыя да невялікага паніжэння: было каля 60% разводаў на тысячу сем'яў, цяпер - каля 50%, - кажа кандыдат эканамічных навук, эксперт у галіне дэмаграфіі і сямейнай палітыкі Ганна Яшчук . - Нязначнае падзенне звязана з павелічэннем ўзросту ўступлення ў шлюб, гэта значыць уступленне ў шлюб становіцца больш усвядомленым рашэннем.
Паводле звестак Белстата, сярэдні ўзрост уступлення ў шлюб мужчын 28,1 года, жанчын - 26. Пазней усіх уступаюць у шлюб мінчане (28,9 гады ў мужчын і 27,1 года ў жанчын), раней за ўсіх - жыхары Брэсцкай вобласці (27, 3 гады ў мужчын і 25 гадоў у жанчын). Для параўнання: у 2005 годзе сярэдні ўзрост жанчыны, якая ўпершыню выходзіла замуж, быў 23,5 года, а мужчыны - 25,7 года.
У 2018 годзе ў ранні шлюб (да 18 гадоў) ўступілі 62 хлопца і 443 дзяўчыны, прычым дзве дзяўчыны на той момант ужо былі ў разводзе. Часцей за ўсё раннія шлюбы заключаюцца ў Гомельскай вобласці.
Позні шлюб (пасля 60 гадоў) у мінулым годзе заключылі 1480 мужчын і 939 жанчын. Часцей за ўсіх жэняцца пенсіянеры ў Мінску.
Калі паглядзець на статыстыку разводаў, у 2000 годзе распадалася каля 70% сем'яў, у 2018 годзе - 54%. Больш за ўсё разводаў прыпадае на Віцебскую вобласць (595 на тысячу сем'яў), далей ідуць Мінская, Магілёўская, Гомельская, Гродзенская вобласці і горад Мінск. Менш за ўсё разводаў у Брэсцкай вобласці (503 на тысячу сем'яў).
Закон не вызначае, па якіх прычынах можна развесціся. У Кодэксе аб шлюбе і сям'і ёсць толькі агульнае ўказанне, што шлюб касуецца, калі судом будзе ўстаноўлена, што далейшае сумеснае жыццё мужа і жонкі і захаванне сям'і сталі немагчымымі.
Аднак асноўныя прычыны ўсё ж можна вылучыць, адзначае Ганна Яшчук:
- Злоўжыванне алкаголем, сямейна-бытавыя канфлікты, у тым ліку рукапрыкладства, нездаволенасць бытавымі ўмовамі, адсутнасць жылля, здрада.
У апошнія гады з'явілася яшчэ адна прычына - нежаданне мужа ці жонкі мець дзяцей. Па словах эксперта, асабісты вопыт сям'і, у якой расло дзіця, таксама можа паўплываць на яго паводзіны ў будучыні.
- У дзіцяці фармуецца пэўная мадэль паводзінаў. Калі адзін бацька настройвае дзіцяці супраць другога з бацькоў, гэта можа сфармаваць негатыўны вобраз супрацьлеглага полу. Іншая справа, калі бацькі спакойна тлумачаць дзіцяці: «Так здарылася, не паўтарай нашы памылкі".
На думку эксперта, дзяржаве трэба ствараць спрыяльныя ўмовы для сем'яў, забаронныя меры ў гэтым пытанні не дапамогуць.
- У Гродзенскай вобласці рэалізуецца праект, калі маладым сем'ям, якія вырашылі скасаваць шлюб, прапануюць прайсці кансультацыю ў псіхолага. Першыя вынікі станоўчыя, некаторыя сем'і вырашылі даць другі шанец сваім адносінам, - адзначае Ганна Яшчук. - Трэба дапамагаць маладым сем'ям на старце, і не толькі шматдзетным. Нават калі ў сям'і адно дзіця, а жывуць яны ў інтэрнаце ў пакоі дзевяць метраў, калі сям'я адказная, наўрад ці ў іх з'явіцца другое ці трэцяе дзіця. Таму трэба зніжаць стаўкі па крэдытах, пашыраць магчымасці для арэнднага жылля. Пытанне няпростае і не вырашаецца імгненна, бо сацыяльнае забеспячэнне залежыць ад эканамічнага развіцця краіны.
Спрагназаваць, як будзе мяняцца статыстыка па разводах, па словах эксперта, складана, паколькі на гэта ўплывае мноства фактараў - традыцыі, лад жыцця, сацыяльнае забеспячэнне.
- Але з улікам таго, што ўзрост уступлення ў шлюб у цэлым па краіне расце, можна чакаць, што колькасць разводаў істотна не павялічыцца, - заключае Ганна Яшчук.
Паводле news.tut.by