Статыстыка: абскарджваць судовыя рашэнні ў Беларусі амаль бессэнсоўна
Вярхоўны суд апублікаваў статыстыку дзейнасці апеляцыйнай інстанцыі: за апошнія пяць гадоў колькасць адмененых прысудаў скарацілася амаль у чатыры разы.
Паводле дадзеных Вярхоўнага суда, за апошнія пяць гадоў колькасць адмененых у апеляцыйным парадку судовых пастаноў з накіраваннем крымінальных спраў на новы разгляд у параўнанні з касацыйным парадкам знізілася амаль у 4 (!) разы. Калі ў 2013 годзе былі адмененыя прысуды ў дачыненні да 486 асоб або амаль 7% ад агульнай колькасці абскарджаных, то ў 2018 годзе — у дачыненні да 126, што складае менш за 1,5% адсоткаў ад агульнай колькасці абскарджаных. Іншымі словамі, абскарджваць рашэнні судоў сёння ўвогуле амаль сэнсу няма.
Што тычыцца апеляцыйнай практыкі Вярхоўнага суда, то выпадкі адмен прысудаў з напрамкам спраў на новае судовае разбіральніцтва сталі адзінкавымі. Калі ў 2015 годзе такіх выпадкаў было 24, то у 2018 годзе — 1, а за першае паўгоддзе 2019 года абласныя суды адмен сваіх прысудаў не дапусцілі зусім, адзначае Вярхоўны суд.
Аналіз статыстычных дадзеных у разрэзе рэгіёнаў за перыяд з 2013 па 2018 гады паказвае, што самым кардынальным чынам колькасць адмененых прысудаў з накіраваннем спраў на новы судовы разгляд знізілася ў судах Мінска — у 16 (!) разоў, Гомельскай вобласці — у 8 (! ) разоў, у Магілёўскай вобласці — у 4,5 (!) раза.
У пераважнай большасці выпадкаў адмены прысудаў з накіраваннем справы на новы судовы разгляд абумоўлены істотнымі парушэннямі крымінальна-працэсуальнага закона. Напрыклад, адмова ў задавальненні хадайніцтваў бакоў аб допыце новых сведак. Паколькі суд апеляцыйнай інстанцыі, прыйшоўшы да высновы аб неабгрунтаванасці такой адмовы, выправіць прабел судовага следства не мае права, ён вымушаны прымаць рашэнне аб адмене прысуду.
Між тым, як адзначае Вярхоўны суд, з 2013 да 2015 гадоў назіралася паступовае павелічэнне колькасці скаргаў і пратэстаў, якія паступаюць у касацыйнай інстанцыі судоў усіх узроўняў. Калі ў 2013 годзе ўдзельная вага абскарджаных прысудаў ад агульнай колькасці вынесеных склала 17,6%, то ў 2014 годзе — 19,6%, у 2015 — 21,9%.
Увядзенне апеляцыйнай вытворчасці (з 27 лютага 2016 года) прывяло да нязначнага павелічэння ў цэлым па краіне ўдзельнай вагі абскарджаных прысудаў — да 22,4% (у касацыйным і апеляцыйным парадках).
Аднак па выніках 2017 года гэты паказчык знізіўся да ўзроўню 2015 года — да 21,9%. У наступныя гады ўдзельная вага абскарджаных прысудаў стабілізавалася і два гады запар — 2018 год і першае паўгоддзе 2019 года — застаецца на адным узроўні — 20,4%.
Аналіз статыстычных дадзеных сведчыць, што прыведзеная вышэй дынаміка характэрная для большасці рэгіёнаў краіны.
Так, найбольшае зніжэнне ўдзельнай вагі абскарджаных судовых вердыктаў — амаль у паўтара раза — адбылося ў сталічных судах (з 31,4% за 2016 год да 20,6% за першае паўгоддзе 2019 года). У судах Брэсцкай вобласці гэты паказчык за аналагічны перыяд знізіўся з 26,6 да 21,9 адсоткаў.
У той жа час, у дзвюх абласцях краіны — Мінскай і Магілёўскай — уядзенне апеляцыйнай вытворчасці пацягнула хоць нязначны, але рост актыўнасці бакоў па абскарджанні прысудаў на 3,5% (з 14% да 17,5%) і 0,9% (з 18 , 4% да 19,3%) адпаведна (за перыяд з 2016 па 2019 гады).
ej.by