Таццяна Вадалажская: Навошта галадоўка Мацкевічу? Каб працягваць быць сабой

Грамадства 10.02.2022

Таццяна Вадалажская ў сваім допісе ў фэйсбуку разважае, нашто галадоўка філосафу ў турме. «Каб жыць і дзейнічаць як філосаф і інтэлектуал, чые словы — не прыгожыя канструкцыі».

У лісце з СІЗА Уладзімір Мацкевіч сам пазначыў і кваліфікаваў сваё дзеянне — «гэта філасофскі ўчынак». Навошта філосафу галадаць, ды і яшчэ ў турме? Справа ж філосафаў — разважаць і пісаць кнігі. Словы «філасофія» і «тэорыя» ў нас ужываюцца хутчэй як сінонімы бяздзейнасці і адарванасці ад жыцця, супрацьпастаўляюцца актыўнасці і практыцы.

Дык што ж гэта за філасофія такая, у якой учынкам з'яўляецца галадоўка ў турме?

«Тое, што я раблю, я спачатку прагаворваю. І толькі па адпаведнасці прагаворанага і рэалізаванага мы можам казаць пра паўнату філасофскага этасу», — казаў Уладзімір у сваіх лекцыях пра філасофію і мысленні.

Што ж са сказанага Уладзімірам ён цяпер рэалізуе ў сваім дзеянні?

У 2013 годзе адной з галоўных тэм разваг Уладзіміра Мацкевіча стала «кансцыентальная вайна» — вайна за свядомасць. Гаворка не проста аб інфармацыі, стэрэатыпах або веданні, гаворка аб агрэсіўным навязванні карціны свету, спосабаў успрымання, оптыкі і рамак, праз якія мы глядзім. «Часам не да законаў», — кажуць нам. Аднак не толькі кажуць, але ж і ўсімі сродкамі прымушаюць прыняць гэты спосаб бачання свету. Мы асуджаем яго, іранізуем, крытыкуем і ... прайграем яго не толькі ў словах, але і ў дзеяннях. Прымаем як рэальнасць. Гуляем па зададзеных правілах.

Бітва з «апісаннем свету» не можа быць выйграная нават самымі правільнымі, дакладнымі, яркімі і лагічнымі аргументамі супраць, асобнымі крытычнымі разборамі. Ёй трэба супрацьпаставіць іншае апісанне свету, іншую сістэму каардынатаў. Супрацьпаставіць не як выклад — а як увасабленне ў дзеяннях, ладзе жыцця. Полем бою розных карцін свету становяцца не словы ці не толькі словы, аднак уся паўната жыцця.

«Неабходна задаваць уласны парадак, перахопліваць ініцыятыву, навязваць правілы гульні. Інакш мы будзем губляць тое, што атрымалі летам 2020 года, і атрымаем час жорсткай рэакцыі на гады», — на розныя лады паўтараў Мацкевіч апошні год.

У кожнай сітуацыі ёсць свае рэсурсы і магчымасці для таго, каб задаваць сваю позву і дыктаваць свае ўмовы. У турме — гэта толькі ўласнае жыццё. Яно самы важкі аргумент у супрацьстаянні.

Усё жыццё Мацкевіч парушае правілы, якія склаліся, і ваюе за адпаведнасць рэчаў іх імёнам: калі ўніверсітэт — то для мыслення, калі грамадскі дыялог — то на роўных, калі стратэгія — то працоўная, калі абвінавачванне — то сфармуляванае і прадстаўленае.