Чаму асоба святога Францішка Асізскага так актуальная ў сучасным грамадстве

Святы Францішак застаецца натхняльнай асобай на працягу васьмі стагоддзяў пасля сваёй смерці. Яго жыццё і вучэнне, засяроджанае на простасці, спагадзе і міры, глыбока рэзануе з нашым сучасным светам, які пакутуе на матэрыялізм, канфлікты і дэградацыю навакольнага асяроддзя. 

Абдымкі беднасьці

Францішак нарадзіўся ў заможнай сям'і гандляра шоўкам. Ён меў доступ да ўсёй раскошы сярэднявечнай італьянскай вышэйшай клясы. Аднак вызначальны досьвед падчас зьняволеньня пасьля бітвы супраць горада Пэруджы прымусіў яго радыкальна перагледзець сваё жыцьцё. Пасьля вызваленьня ён адмовіўся ад свайго багацьця, прадаў свае рэчы і нават распрануўся на гарадзкой плошчы, каб паказаць сваю прыхільнасьць новаму жыцьцю ў беднасьці.

Яго рашэньне выбраць беднасьць не было бязмэтавай адмовай ад багацьця. Наадварот, гэта была глыбокая дэманстрацыя яго перакананасьці ў тым, што духоўнае ўзбагачэньне было больш істотным, чым матэрыяльнае багацьце. Ён лічыў, што апантанасьць багацьцем і маёмасьцю прывядзе да непазьбежнага занядбаньня душы.

Прыхільнасьць Францішка да прастаты была не толькі абяцаньнем беднасьці, але таксама прыхільнасьцю да мінімалісцкага ладу жыцьця, дзе патрэбы не былі прадыктаваныя грамадзкімі чаканьнямі або прагнасьцю, але мінімальнымі патрабаваньнямі жыцьця. Ён насіў простую вопратку, еў простую ежу і жыў без пастаяннага месца жыхарства.

Яго жыцьцё было пазбаўленае любых лішніх складанасьцяў або маёмасьці, ствараючы прастору для значных духоўных пошукаў. Ён знаходзіў радасьць у простасьці прыроды, таварыстве сваіх пасьлядоўнікаў і паўнавартасным служэньні іншым. Практыка простасьці Францішка зьяўляецца відавочным папярэднікам сучасных мінімалісцкіх рухаў, якія імкнуцца ачысьціць жыцьцё не толькі ад фізычнай маёмасьці, але і ад душэўнага бязладдзя сучаснага жыцьця.

Сёньня посьпех часта вымяраецца багацьцем, маёмасьцю і статусам. Аднак гэта пастаяннае імкненьне да большага часта прыводзіць да стрэсу, незадаволенасьці і пустэчы. Жыцьцё Францішка кажа нам, што матэрыяльныя каштоўнасьці, акрамя задавальненьня асноўных патрэбаў, не абавязкова прыносяць шчасьце або задавальненьне.

Ён прадэманстраваў, што, адыходзячы ад матэрыяльных каштоўнасьцей, мы можам засяродзіцца на выхаваньні нашай духоўнасьці, наладжваньні сапраўдных чалавечых сувязяў і ўзбагачэньні досьведу. Гэта пасланьне сьвятога Францішка моцна рэзаніруе з сучаснымі людзьмі, якія адчуваюць сябе прыгнечанымі спажывецкай культурай і шукаюць больш простага і паўнавартаснага жыцьця.

Клопат аб навакольным асяродзьдзі

Сьвятога Францішка часта малююць у атачэньні жывёлаў, дэманструючы яго глыбокую пашану і любоў да ўсіх Божых стварэньняў. Яго Песьня Сонца, дзе ён называе элемэнты прыроды сваімі братамі і сёстрамі, паказвае глыбокую пашану да навакольнага асяродзьдзя. У 1979 годзе Папа Ян Павал II абвесьціў Францішка заступнікам экалёгіі.

Сьвяты Францішак бачыў боскасьць ва ўсіх аспэктах стварэньня і лічыў кожнае стварэньне, ад найменшай казуркі да самага вялікага млекакормячага, сваім братам або сястрой.

Такое бачаньне ўзаемасувязі зьяўляецца неад'емнай часткай экалягічнага мысьленьня. Гэта азначае, што любая шкода, нанесеная навакольнаму асяродзьдзю, у канчатковым выніку шкодзіць нам, і што наш дабрабыт шчыльна зьвязаны са здароўем нашай плянэты.

Насуперак погляду, які панаваў у Сярэднявеччы, што чалавек кіруе прыродай, Францішак прапанаваў іншую перспэктыву. Ён выказаў здагадку, што людзі зьяўляюцца часткай прыроды і павінны ўзяць на сябе ролю распарадчыкаў, адказных за яе клопат і захаваньне.

Перад абліччам сёньняшняга экалягічнага крызісу, які характарызуецца зьменай клімату, стратай біяразнастайнасьці і татальным забруджваньнем, пасланьне Францішка зьяўляецца вельмі актуальным. Ён запрашае нас пераасэнсаваць адносіны з навакольным асяроддзем, перайсьці ад эксплюатацыі да клопату, ад абыякавасьці да любові.

У прыродзе Францішак знаходзіў радасьць, спакой і духоўную сувязь. Ён прапануе мадэль таго, як мы можам чэрпаць з прыроды ня толькі матэрыяльныя рэсурсы, але і духоўнае жыцьцё.

Супакой і антыгвалт

Францішак жыў у бурны перыяд, поўны войнаў. Аднак ён заставаўся адданым прыхільнікам міру. Яго вера ў негвалт была не проста пасіўным прынцыпам. Адна з яго найбольш вядомых малітваў акрэсьлівае гэты ідэал, яна пачынаецца са словаў: «Пане, зрабі мяне прыладай Твайго супакою...»

Вера Францішка ў мір выходзіла за межы простай адсутнасьці канфліктаў. Ён уяўляў сабе стан нутранага спакою, які нараджаецца з прабачэньня, разуменьня і любові да ўсіх Божых стварэньняў. Ён імкнуўся жыць гэтым мірам у сваім штодзённым жыцьці і натхняў навакольных рабіць тое ж самае.

Магчыма, адной з самых яскравых ілюстрацый прыхільнасьці Францішка міру і нягвалту зьяўляецца яго гістарычная сустрэча з султанам Малікам аль-Камілем падчас Пятага крыжовага паходу. Замест таго, каб удзельнічаць у жорсткім канфлікце, Францішак вырашыў перасекчы лінію ворага, каб уступіць у мірны дыялёг з султанам. Яго дзеяньні падкрэсьлілі яго перакананьне ў вырашэньні рознагалосьсяў шляхам дыялёгу і ўзаемнай павагі, а не гвалту.

Любоў і служэньне іншым

Праява любові Францішка не абмяжоўвалася пэўнай групай ці супольнасьцю. Ён лічыў кожнага братам і сястрой, незалежна ад сацыяльнага становішча, багацьця і здароўя. Яго спачуваньне распаўсюджвалася на ўсіх Божых стварэньняў, якіх ён разглядаў як чальцоў адной унівэрсальнай сям'і.

Адна з самых вядомых гісторый зь яго жыцьця зьвязаная з сустрэчай з пракажоным. Нягледзячы на першапачатковую агіду, Францішак абняў пракажонага, бо бачыў у ім аблічча Езуса Хрыста. Гэта падзея сымбалізуе яго здольнасьць прызнаваць нутраную годнасьць і каштоўнасьць кожнага чалавека.

Сьвяты Францішак не толькі прапаведаваў любоў, але і пераводзіў яе ў дзеяньне праз служэньне іншым, асабліва маргіналізаваным і абяздоленым. Ён клапаціўся пра хворых, бедных і занядбаных. Яго справы былі не проста актамі дабрачыннасьці, але выражэньнем любові.

Заснаванае ім братэрства — ордэн францішканцаў — таксама грунтавалася на прынцыпах пакоры, служэньня і любові. Яны жылі сярод людзей, падзялялі іх цяжкасьці і служылі ім, адлюстроўваючы дух служэньня сьвятога Францішка чалавецтву.

Дзейнасьць сьвятога Францішка падштурхоўвае нас задумацца над уласным стаўленьнем да маргіналаў і заклікае служыць ім са спагадай і павагай.

У той час, калі падзел у грамадзтве, здаецца, усё больш паглыбляецца, жыцьцё Францішка служыць напамінам аб каштоўнасьці суперажываньня і разуменьня. Ён заахвочвае нас выйсьці з зоны камфорту, узаемадзейнічаць з тымі, хто адрозьніваецца ад нас.

Акрамя таго, яго безумоўная любоў да ўсіх істотаў, незалежна ад іх статусу, навучае нас цаніць разнастайнасьць і паважаць неад'емную каштоўнасьць кожнага чалавека. Такая пэрспэктыва можа спрыяць разьвіцьцю больш інклюзіўных, справядлівых грамадзтваў.

16 ліпеня 1228 года Францішак быў кананізаваны Папам Рыгорам ІХ.

Сьвяты Францішак з Асызу, маліся за нас.