Яны паказваюць вас. Да юбілею заснавання Пулітцэраўскай прэміі
У далёкім 1903 годзе медыямагнат Джозэф Пулітцэр напісаў тэстамэнт, у якім загадаў заснаваць фонд і прэмію ў галіне журналістыкі і літаратуры. Першая ўзнагарода знайшла свайго героя ў 1917 годзе, і ў наш час штогод 22 намінацыі чакаюць пераможцаў. Згадалі некалькі нашумелых журналісцкіх працаў, якія былі адзначаныя Пулітцэрам.
1923 год. Memphis Commercial Appeal выкрывае ККК
У 1920-я гады Kу-Kлукс-Kлян быў не проста змрочным успамінам з эпохі пасьля Грамадзянскай вайны ў ЗША. Арганізацыя пераўвасобілася ў новую магутную сілу, якая сцьвярджала, што абараняе «сапраўдныя амэрыканскія каштоўнасьці». Яна дзейнічала ня толькі ў паўднёвых штатах, новы клян трапіў на поўнач і захад, у тым ліку штат Тэнэсі.
У 1923 годзе, рызыкуючы сваім калектывам і рэпутацыяй, газэта Memphis Commercial Appeal распачала сьмелую журналісцкую дзейнасьць. Яны вырашлі выкрыць не толькі поўную нянавісьці рыторыку, але і складаную сетку, якая падтрымлівала дзейнасьць арганізацыі. Дзякуючы спалучэньню рассьледаваньняў, сьведчаньняў відавочцаў і сьмелай працы пад прыкрыццём журналісты намалявалі карціну KKK як не проста расісцкай групы, але як добра арганізаванай машыны. У той час карыкатуры выданьня былі балючым уколам прыхільнікам Kу-Kлукс-Kляну.
Рэакцыя грамадзкасьці была бурнай. Рэальнае ўзьдзеяньне было на звычайных жыхароў Тэнэсі. Шмат хто зь іх упершыню ўсьвядомілі ступень уплыву кляна ў сваіх супольнасьцях. Гэта была не проста праблема «ў іншым месцы», гэта было на іх парозе.
Выступаючы з такой публічнай пазіцыяй супраць Kу-Kлукс-Kляну, газэта заклікала да дыялёгу. Дэбаты і дыскусіі пачаліся не толькі ў Тэнэсі, але і па ўсёй краіне. Клян 1920-х квітнеў збольшага таму, што дзейнічаў у ценю.
Пулітцэраўская прэміі ў 1923 годзе была пацьвярджэньнем улады і адказнасьці СМІ.
1951 год. Каманда журналістаў піша пра Карэйскую вайну
У пачатку 1950-х гадоў, калі ЗША аказалііся ўцягнутымі ў Карэйскую вайну, многія амэрыканцы спрабавалі зразумець канфлікт, які здаваўся геаграфічна далёкім, але ідэалягічна блізкім. Вайна з камунізмам вялася на ўсіх франтах.
Тры рэдакцыі, якія
атрымалі ўзнагароду, не проста паведамлялі пра Карэйскую вайну, яны пагрузіліся
ў яе. Гэта былі: Chicago Daily News, New York Herald Tribune, АР. Рэпартэраў
адпраўлялі на самыя перадавыя лініі Карэі. Яны спалі разам з жаўнерамі,
перамяшчаліся па зраненых тэрыторыях і сутыкаліся з рэальнай небясьпекай вайны.
Яны былі не проста журналістамі, яны былі хутчэй сьведкамі гісторыі.
Гісторыі, якія ішлі ў друк, тычыліся ня толькі стратэгій, бітваў і тэрытарыяльных заваёваў. Гэта былі глыбокія аповеды пра маладых вайскоўцаў, што змагаліся з жорсткасьцю вайны, якой, здавалася, не было канца. Журналісты пісалі аб абмарожаных нагах і руках суровай карэйскай зімой.
Але больш, чым у фізычныя праблемы, выданьні паглыбляліся ў псыхалягічны і эмацыйны ўплыў. Аповеды пра таварыства, моманты легкадумнасьці ў акопах ачалавечвалі вайну. Канфлікт больш ня быў зьвязаны з геапалітыкай. Гаворка ішла пра сыноў, бацькоў, братоў і сяброў.
Глядзіце таксама
Для амэрыканскай
грамадзкасьці Карэйская вайна больш не была канфліктам за мяжой. Жаўнеры,
ведаючы, што іх гісторыі распавядаюць, адчувалі сувязь з домам, а сем'і лепш
разумелі ахвяры, на якія ішлі іх блізкія.
Журналісты прывезьлі чытачоў на перадавую, яны стварылі непарыўную сувязь паміж тылам і фронтам бітвы.
1973 год. The Washington Post здымае прэзідэнта ЗША
17 чэрвеня 1972 года мог бы прайсьці як звычайны дзень у амэрыканскай палітыцы, калі б не арышт пяці чалавек, злоўленых пры ўварваньні ў штаб-кватэру Нацыянальнага камітэта Дэмакратычнай партыі ў комплексе Ўотэргэйт. Для звычайнага чалавека гэта быў нязначны інцыдэнт. Але для двух рэпартэраў The Washington Post, Боба Вудварда і Карла Бэрнштэйна, гэта быў пачатак іх славы і спусканьня на дно прэзідэнта Рычарда Ніксана.
Журналісты пачалі
выкрываць змову, якая дасягнула самых высокіх калідораў улады. Іх артыкулы
раскрылі сетку шпіянажу, дывэрсій і таемных апэрацый, скіраваных на
дыскрэдытацыю палітычных апанэнтаў Ніксана.
Вудвард і Бэрнштэйн сутыкнуліся з пагрозамі, запалохваньнем і велізарным ціскам. Тым не менш пры непахіснай падтрымцы свайго выданьня і яго рэдактара Бэна Брэдлі яны выстаялі. Кожная апублікаваная імі гісторыя была штуршком да адстаўкі прэзідэнта.
Настойлівасьць гэтых двух рэпартэраў урэшце прывяла да неймавернага: адстаўкі прэзідэнта Рычарда Ніксана, адзінай падобнай падзеі ў гісторыі ЗША.
Гаворка ішла не толькі пра зрынаньне прэзідэнта, але куды больш: аб захаваньні прынцыпаў, якія складаюць аснову дэмакратыі.
2018 год. Reuters змагаецца з дыктатарам Філіпінаў
У 2016 годзе Філіпіны аказаліся пад уладай лідэра з асаблівым бачаньнем - прэзідэнта Радрыга Дутэртэ. У аснове яго кіраваньня ляжала непахісная прыхільнасьць зьнішчэньня наркатычнай пагрозы ў краіне. Распачалася бязьлітасная кампанія супраць гандляроў наркотыкамі і спажыўцоў наркотыкаў. Агенцтва Reuters распачало журналісцкую місію, якая павінна была праліць сьвятло на вайну Дутэртэ з наркотыкамі.
У той час як афіцыйныя наратывы казалі аб абгрунтаванай барацьбе з наркабаронамі, людзі распавядалі іншую гісторыю — аб пазасудовых забойствах і незьлічоных жыцьцях нявінных людзей, якія трапілі пад перакрыжаваны агонь.
Праз дзейнасьць Reuters сьвету былі прадстаўлены яркія фатаграфічныя доказы — змрочныя выявы мёртвых целаў на вуліцах, сем’яў у смутку і людзей, якія жывуць у вечным страху. Кожная выява была шчымлівым сьведчаньнем жорсткасьці антынаркатычнай кампаніі.
Сярод тых, хто атрымліваў прэмію, да сёньня няма беларусаў. Але гэта павінна неўзабаве зьмяніцца. Зрэшты, калі вам цікава пра фінансавы бок пытаньня – дык ён адносна сьціплы. Пераможца атрымлівае 15 тысячаў даляраў. За тое, каб падацца ў лонгліст, неабходна выкласьці 75 даляраў за кожную публікацыю.
Але справа, вядома, не ў далярах.