Масква не хоча аддаваць «Іскандэры» у беларускія рукі

Нягледзячы на ​​планы задзейнічаць Беларусь для нейтралізацыі аб'ектаў супрацьракетнай абароны (CРА) ЗША ва Усходняй Еўропе, Расія не гарыць жаданнем абсталёўваць армію саюзніка сучаснымі узбраеннямі.

Ужо з самага пачатку супрацьстаяння паміж Масквой і Вашынгтонам па пытанні размяшчэння перадавога эшалона амерыканскай CРА ва Усходняй Еўропе расійскія ваенныя эксперты казалі пра магчымасць выкарыстоўваць тэрыторыю Беларусі для падрыхтоўкі асіметрычнага адказу на пагрозу. У пераліку патэнцыйных мер у адказ згадвалася і размяшчэнне ў заходніх беларускіх рэгіёнах аператыўна-тактычных ракетных комплексаў (АТРК) «Іскандэр».

Паказальна і тое, што майскі візіт у Беларусь кіраўніка знешнепалітычнага ведамства Расіі Сяргея Лаўрова адбыўся ўсяго праз некалькі дзён пасля ўводу ў строй сегмента амерыканскай CРА ў Румыніі і пачатку будаўніцтва аналагічнага аб'екта ў Польшчы. Адзначым, што знешняя палітыка, як і абарона, непасрэдна курыруецца прэзідэнтам Расіі.

Пасля перамоваў з міністрам замежных спраў Беларусі Уладзімірам Макеем і  Аляксандрам Лукашэнкам 16 мая Лаўроў заявіў: «Мы падзяляем заклапочанасць у сувязі з тым, што нашы калегі з краін НАТА спрабуюць нагнятаць канфрантацыю, перасоўваючы ваенную інфраструктуру на ўсход, блізка да нашых межаў».

Кіраўнік беларускага дыпламатычнага ведамства, у сваю чаргу, ахарактарызаваў планы Захаду па размяшчэнні дадатковых воінскіх кантынгентаў у шэрагу суседніх краін як патэнцыйны выклік для Саюзнай дзяржавы. У сувязі з чым Мінск і Масква дамовіліся, па словах Макея, «выпрацоўваць адпаведныя адэкватныя меры рэагавання».

Але згоды адносна канкрэтыкі такіх мер саюзнікам, падобна, пакуль дасягнуць не ўдалося. Як піша «Коммерсант» са спасылкай на крыніцу, блізкую да кіраўніцтва Мінабароны Расіі, Масква лічыць цалкам лагічным адказам на разгортванне кампанентаў амерыканскай сістэмы СРА ва Усходняй Еўропе перакідку ў Беларусь сваіх частак, аснашчаных «Іскандэрамі».

Мінск жа хацеў бы атрымаць гэтыя найноўшыя АТРК (хай і ў экспартнай версіі «Іскандэр-Э») у сваё распараджэнне ў рамках бязвыплатнай дапамогі партнёрам па АДКБ або, у крайнім выпадку, набыць у крэдыт па льготнай цане.

Трэба сказаць, што ваенна-палітычнае кіраўніцтва Беларусі не ўпершыню вылучае такую ​​прапанову. Пра жаданне атрымаць экспартную мадыфікацыю «Іскандэра» было заяўлена яшчэ ў 2003 годзе, а ў 2007-м тагачасны начальнік ракетных войскаў і артылерыі Узброеных сіл Беларусі палкоўнік Міхаіл Пузікаў паведаміў аб магчымасці абсталявання «Іскандэрамі-Э» ракетнай брыгады.

Гаворка ішла аб 465-й ракетнай брыгадзе, якая дыслакуецца ў раёне населенага пункта Цэль блізу Асіповічаў (Магілёўская вобласць). Пакуль яна ўзброена ракетнымі комплексамі "Кропка-У". Мерапрыемствы па замене гэтых комплексаў новымі АТРК былі ўключаны ў Дзяржаўную праграму ўзбраення да 2015 года, завяршыць пераўзбраенне брыгады комплексамі «Іскандэр-Э» меркавалася да 2020 года.

Пастаўкі іх, як вынікала з заявы палкоўніка Пузікава, павінны былі ажыццяўляцца ў рамках АДКБ на льготных умовах па ўнутрырасейскіх коштах.

Па штаце ў ракетнай брыгадзе, ўкамплектаванай АТРК «Іскандэр-Э», меркавалася мець тры ракетных дывізіёна па тры батарэі, у кожнай батарэі - па тры мабільных пускавых ўстаноўкі. Такім чынам, за ўсё з Расіі планавалася атрымаць 27 пускавых установак.

Тым не менш, пастаўкі так і не адбыліся. На думку шэрагу аналітыкаў, у прыватнасці вядомага расійскага ваеннага эксперта Віктара Літоўкіна, асноўнай прычынай стаў сур'ёзны дэфіцыт вытворчых магутнасцяў на заводзе ў Воткінску, дзе вырабляюцца ракеты для гэтага АТРК.

Былі і тыя, хто лічыў, што прычынай зрыву вызначаных тэрмінаў пераўзбраення 465-й брыгады мог стаць кошт, які запатрабавала Расея. Паводле ацэнак экспертаў, брыгада «Іскандэраў» ў складзе 12 пускавых установак каштуе 200-300 млн долараў. Праўда, у беларускім выпадку з гэтай сумы можна адняць кошт шасі, якія вырабляюцца Мінскім заводам колавых цягачоў.

Тэму «Іскандэраў» для беларускай арміі ў свой час закранаў і Аляксандр Лукашэнка. Прычым з кантэксту яго заявы ад 23 красавіка 2009 года можна было зразумець, што ў саюзнікаў ёсць рознагалоссі: «Мы ніколі не прасілі ў расейцаў «Іскандэры». Мы іх самі купім. Але скажу шчыра, мы іх самі зробім, калі трэба, акрамя ракет, а ракеты купім».

Не выключана, што да гэтага моманту ў кіраўніка дзяржавы ўжо выспела задума стварэння беларускай цяжкай рэактыўнай сістэмы залпавага агню, якая атрымала потым назва «Паланэз». І тым не менш, рызыкнем выказаць здагадку, што беларускі галоўнакамандуючы і цяпер не адмовіўся б ад брыгады АТРК «Іскандэр-Э» на прымальных умовах.

Аднак расейскія ўлады сёння, як і раней, не гатовыя пайсці насустрач пажаданням беларускіх партнёраў. І прычыны не толькі тэхнічныя або грашовыя. Па звестках таго ж «Коммерсанта», спецслужбы Расіі не лічаць патрэбным прадастаўляць доступ да сістэм «Іскандэра» спецыялістам іншых (хай і саюзных) краін. У выпадку ж асаблівай неабходнасці расійскія ваенныя разлічваюць перакінуць «Іскандэры-М» на тэрыторыю Беларусі разам з уласным персаналам.

Дадамо: калі Мінск заўпарціцца, то ў Маскве могуць выкарыстоўваць эканамічныя рычагі. Бо ва ўмовах крызісу патрэба Беларусі ў крэдытах і танных энерганосьбітах ўзмацнілася.

Такім чынам, нельга выключыць, што калі канфлікт вакол ЕўраСРА абвострыцца, «Іскандэры-М» (у тым ліку і ў ядзерным аснашчэнні) могуць быць перакінутыя не толькі ў Калінінградскую вобласць Расіі, але і на пазіцыі ў заходніх рэгіёнах Беларусі.

Паводле naviny.by