Па злодзейскіх законах і паняццях: як улады спрабуюць зламаць Ціханоўскага

На думку праваабаронцаў, Сяргей Ціханоўскі можа амаль увесь тэрмін правесці ў карцэры. Адміністрацыі турмы будзе не складана выявіць новыя парушэнні і падключыць да цкавання палітвязня іншых арыштантаў.

Сяргей Ціханоўскі ў сукупнасці ужо правёў тры тыдні ў карцары — сырым падвале без вокнаў, у якім нары (дошкі без пасцелі) апускаюцца толькі на ноч.
Па словах жонкі і адваката, у першы раз у карцэр Сяргей трапіў за тое, што пасядзеў на падваконні. Наступныя два разы яго каралі за дрэнныя паводзіны ў самім карцэры: адзін раз ён не пагаліўся, другі раз не прыбраў павуцінне з трохметровай столі.
У прамежку паміж двума перыядамі карцара яму таксама прыйшлося нялёгка: да зняволеных у агульнай камеры «раптам» дайшоў слых, што па «злодзейскіх законах» Сяргей мае нізкі сацыяльны статус. Яны патрабуюць ад Ціханоўскага, каб ён звярнуўся да крымінальнага аўтарытэта за абвяржэннем.
Адзначым, што Ціханоўскі з'яўляецца абвінавачаным па некалькіх крымінальных справах, але да суда лічыць яго вінаватым ні ў чым нельга.
Чаму яшчэ не асуджаных людзей, якія знаходзяцца пад следствам, у Беларусі катуюць суровымі пакараннямі і чаму ў маральных здзеках удзельнічаюць самі зняволеныя? Пра гэта штодзённік спытаў дырэктара праваабарончай арганізацыі «Платформа» Андрэя Бандарэнку.

Хто «апусціў» сацыяльны статус Ціханоўскага?

Дзяленне зняволеных на некалькі «кастаў» пачалося ў савецкіх турмах яшчэ ў пасляваенны час. Была вышэйшая каста, так званы крыміналітэт, які фактычна ўсталёўваў у турме свой парадак. Сярэднюю касту называлі проста «мужыкамі».
У найніжэйшую касту чалавека залічалі самі крымінальныя аўтарытэты. З такім чалавекам нельга вітацца за руку, сядзець за адным сталом або на адных нарах, ён выконвае самую брудную працу і гэтак далей.
Аднак у прыкладна ў 2006-08 гадах у Беларусі сістэма памянялася, парадак стала ўсталёўваць турэмная адміністрацыя, а не «злодзеі ў законе». «Увесь крыміналітэт, які прытрымліваецца злодзейскіх традыцый, сталі ізаляваць ад астатніх асуджаных на турэмным рэжыме», — растлумачыў Андрэй Бандарэнка.
Таму малаверагодна, каб «нізкі статус» Сяргея Ціханоўскага зыходзіў ад каго-небудзь, хто ўпаўнаважаны прымаць такія рашэнні. Лагічна выказаць здагадку, што такія дзеянні зробленыя адміністрацыяй СІЗА і не маюць ніякага дачынення да рэальнасці.
Эксперт апісаў, як такія правакацыі адбываюцца на практыцы:
«У адміністрацыі ёсць шэраг зняволеных, якія супрацоўнічаюць з адміністрацыяй альбо адносяцца да катэгорыі давераных асоб, якія дакладваюць адміністрацыі аб тым, што адбываецца ў асяроддзі зняволеных.
Такую асобу, да прыкладу, просяць распаўсюдзіць слых, што Ціханоўскі калісьці нібыта дапусціў дзеянні, якія дазваляюць ставіць пад сумнеў яго станоўчы вобраз арыштанта. Адпаведна, з гэтым чалавекам нельга нармальна мець зносіны і неабходна распаўсюдзіць на яго ўсе патрабаванні нізкага сацыяльнага статусу.
Астатнім зняволеным, нават калі яны ўпэўненыя, што распаўсюджаная інфармацыя – чуткі, нічога не застаецца, як прытрымлівацца устаноўленых правілаў».
Падобныя правакацыі ўжо ўжываліся да палітычных зняволеным, напрыклад, да Змітра Дашкевіча і Андрэя Саннікава.

Чаму ў 21 стагоддзі ў Беларусі людзей садзяць у склеп за няголенасць?

У карцэр можна трапіць за любую правіннасць, Крымінальна-выканаўчы кодэкс і правілы ўнутранага распарадку СІЗА ніяк не вызначаюць дакладна, якое пакаранне можа быць прыменена за пэўнае парушэнне.
Адміністрацыя папраўчай установы прымае рашэнне аб дысцыплінарным спагнанні па сваім меркаванні. У следчым ізалятары забаронена пазбаўляць зняволеных перадач і лістоў, таму застаецца толькі карцэр, патлумачыў Андрэй Бандарэнка.
«Безумоўна, усіх арыштантаў не адпраўляюць у карцэр за тое, што яны не там пасядзелі ці не там пастаялі. У большасці выпадкаў да дробных парушэнняў Адміністрацыя ставіцца спакойна. Наогул для Валадаркі карцэр-гэта звышнатуральнае падзея, раней, каб патрапіць туды, трэба было пастарацца. Але Ціханоўскі з'яўляецца апанентам дзеючага прэзідэнта ў перадвыбарнай гонцы, і, напэўна, ёсць указанне звяртаць на яго больш дэталёвую ўвагу і караць за любую правіннасць», — выказаў меркаванне праваабаронца.

У карцэры немагчыма не парушыць парадак

Сяргей Ціханоўскі амаль увесь свой тэрмін будзе праводзіць у карцэры, пакуль адміністрацыя не вырашыць пакінуць яго ў спакоі, мяркуе Андрэй Бандарэнка. Па яго словах, для некаторых зняволеных 10 сутак карцэра ці ШЫЗА часта ператвараюцца ў 30 або 50. Некаторыя там сядзяць і па годзе.
«Знаходзячыся ў карцэры, ты проста не можаш не парушыць распарадак, прапісаны ў ПВР. Прысеў на падлогу – парушэнне, лёг на падлогу — гэта наогул злачынства, — сказаў праваабаронца. — Увесь працэс у папраўчых установах пабудаваны так, каб чалавека пастаянна караць, ламаць і прыводзіць яго ў стан, калі ён з усім згодны, ні на што не прэтэндуе, ні да чаго не імкнецца. Гэта значыць рабіць з чалавека робата».
Паводле belaruspartisan.by