«Талака»: мы не чараўнікі, але мы вучымся

З часу стварэння палітычнага альянсу «Талака» прайшло аж сем месяцаў. У параўнанні з іншымі ініцыятывамі, кшталту «Народнага рэферэндума», яна збольшага заставалася ў ценю. Нават пад час мясцовых выбараў яе дзейнасць вонкава абмежавалася адной прэс-канферэнцыяй па іх выніках. Затое шмат казалася па правал «праймерыз» у Бабруйску. Сёння ініцыятары «Талакі» паспрабавалі парушыць «зону маўчання».



kalyakin_lebedko_online_01.jpg

Як высветлілася, за сем месяцаў існавання «Талакой» было зроблена даволі багата справаў. Найперш, як адзначыў палітык Віктар Карняенка, альянс быў разлічаны на «ўцягванне людзей у палітыку». «Збольшага, гэта атрымліваецца. Пад час мясцовых выбараў і іншых кампаніяў да нас далучылася больш за 400 чалавек. Беларусы, яны такія: іх хвалююць свае праблемы. Нашая задача, каб яны аб’ядноўваліся разам для вырашэння гэтых праблемаў, і праз гэта ўдзельнічалі і ў палітычным жыцці. Мы даводзім людзям, што ўсе іх высілкі па адстойванні сваіх правоў могуць мець плён толькі ў тым выпадку, калі зменіцца сістэма выбару ўлады. То бок, калі ў краіне няма выбараў, то і ўлада не адказвае за свае дзеянні перад людзьмі, і адстойваць свае інтарэсы складана», — адзначыў Карняенка.

Канешне, галоўная мэта альянсу «Талака» — гэта вяртанне ў Беларусь дэмакратычных выбараў. Але і без гэтага альянс правёў даволі вялікую працу, лічыць старшыня Беларускай партыі левых «Справядлівы свет» Сяргей Калякін. «Гэта і кампанія супраць пошліны на выезд з Беларусі ў 100 долараў: супраць яе выступілі людзі, і мы праводзілі адпаведную кампанію. У выніку гэтая пошліна ўведзеная не была. З ініцыятывы Аб’яднанай грамадзянскай партыі мы правялі кампанію супраць павелічэння падатку на дададзеную вартасць з 18% да 22%. Урад сур’ёзна абмяркоўваў гэты крок, але пад ціскам грамадскасці павышэння не адбылося. Гэта і ініцыятыва ўлады аб плантым наведванні паліклінікаў — я слухаў пасланне Лукашэнкі, дык ён адмовіўся ад такой ініцыятывы, карыстаючыся нашымі аргументамі», — заявіў Калякін.

Шмат было і пытанняў з дадатковым падаткам на аўтамабілі. Хоць яго і ўвялі, аднак, па словах Калякіна, «рэзананс быў гучнейшы». «Ва ўсіх выпадках мы падкрэсліваем, што ўсе гэтыя праблемы будуць існаваць да тае пары, пакуль улада ў нас не абіраецца на сумленных выбарах», — сказаў Калякін.

Пры ўсёй «нябачнасці» «Талакі» на мясцовых выбарах, Калякін лічыць гэтую кампанію для альянса надзвычай паспяховай. «Калі ўзяць дадзеныя ЦВК, то 72% кандыдатаў ад дэмакратычных партыяў — прадстаўнікі «Талакі». 56% назіральнікаў — таксама «талакоўцы», — зазначыў Калякін. Нягледзячы на тое, што ў якасці кандыдатаў кампанію праводзілі 174 чалавекі, «якія яўна ведалі, што мандатаў ім не дадуць», пад час радыёвыступаў і перадвыбарчай кампаніі гэтыя людзі ахапілі сваёй агітацыяй каля 2 міліёнаў чалавек.

Таму, па ягоным меркаванні, «Талака» рухаецца ў слушным кірунку».

Пра далейшыя планы «Талакі» распавёў лідэр АГП Анатоль Лябедзька. І тут працы багата, зыходзячы з асноўнай задачы альянсу — уцягвання грамадзянаў у палітычны працэс.

Найперш, зараз «Талака» і яе суб’екты ўжо займаюцца найважнейшай, па меркаванні Лябедзькі справай — інфармаваннем насельніцтва пра тое, што было на мясцовых выбарах і ці былі яны выбарамі ўвогуле. Зараз альянсу ўжо недастаткова, каб людзі проста не верылі ў тое, што выбары ў Беларусі з’яўляюцца сапраўднымі і вольнымі. Зараз трэба, каб людзі разумелі: без свабодных выбараў немагчымыя перамены ў краіне.

У працяг гэтай працы сябры альянсу будуць ствараць сваоеасаблівыя «цэнтры па працы з прыхільнікамі». Канешне, амаль у кожнай партыі ў рэгіёнах ёсць офісы, але трэба месцы, дзе людзі б збіраліся і абмяркоўвалі нейкія праблемы. Па словах Лябедзькі, такіх цэнтраў з дзясятак у рэгіёнах ужо створана.

Без увагі не засталася і кампанія «Сумленная гульня» пад час Чэмпіянату свету па хакеі ў Мінску. Зразумела, у сталіцы Беларусі шмат мерапрыемстваў па аб’ектыўных прычынах будзе правесці немагчыма, але галоўнае тут — міжнародны ціск на ўлады Беларусі з патрабаваннем вызваліць палітвязняў. Сяргей Калякін падкрэсліў: у гэтай справе сябры «Талакі» выступаюць своеасаблівымі «генератарамі ідэяў». «Тыя, хто ездзіць у Польшчу, на польскім баку могуць пабачыць вялізныя прыдарожныя банеры з партрэтамі беларускіх палітвязняў. Журналісты, якія маюць намер прыехаць на Чэмпіянат свету, ужо зараз цікавяцца сітуацыяй у Беларусі, і пішуць пра гэтую праблему. Гэта тая самая самаарганізацыя, на якую мы разлічваем: бо не мы праплацілі і размясцілі гэтыя банеры, не мы кажам журналістам, пра што ім пісаць. Яны самі гэта робяць», — падкрэсліў Калякін.

Сумесна з «Еўрапейскім дыялогам аб мадэрнізацыі Беларусі» будзе праводзіцца кампанія папулярызацыі тых ідэй, якія гэтай ініцыятывай былі распрацаваныя. «Мы павінны давесці людзям, шт ў выпадку змены ўлады не будзе ніякага крызісу, ніякай ломкі, што мы маем дакладны план і механізмы па прывядзенню краіны ў нармальнае рэчышча», — адзначыў Лябедзька.

Але самае цікавае тое, што «Талака» мае намер бліжэйшым часам стварыць свой антыкарупцыйны даклад. Вядома, што такая рэч па загадзе Аляксандра Рыгоравіча зараз распрацоўваецца ў ягонай Адміністрацыі. Але «антыкарупцыйны маніторынг» ад «Талакі» мае быць больш цікавы і грунтоўны.

«Так, Лукашэнка ў пасланні шмат казаў пра карупцыю сярод намеснікаў міністраў, намеснікаў у «вертыкалі», суддзяў, і казаў, што адказныя за гэта ў тым ліку і іх начальнікі. Але хто ж прызначае ўсіх «вертыкальшчыкаў», кіраўнікоў канцэрнаў, суддзяў? Гэта непасрэдна кіраўнік дзяржавы! Дык хто адказны за карупцыю?», — сказаў Калякін.

Таму на прадмет карупцыйнасці будзе прааналізавана ўся сістэма дзяржаўнага апарату. «Пры такой сістэме «адсяканне галоваў», — справа марная. Гэта як гідра, дзе галаву адсячэш — вырастаюць дзьве», — дадаў ён.

Але ўсіх планаў «талакоўцы» не раскрываюць. «А тое будзе, як у Бабруйску, калі мы ўсё раскрылі, і атрымалі правал «праймерыз», — адзначыў Лябедзька.

Так што, можа быць, пра «Талаку» мы нешта і пачуем. Планаў багата, з рэалізацыяй іх ёсць праблемы. Як сказаў Калякін: «Мы не чараўнікі, каб імгненна ператварыць краіну ў дэмакратычную, але, калі да гэтага не рухацца, то вынікаў і не будзе».