«Зала была поўная невядомых у масках». Блізкія і адвакаты распавялі падрабязнасці прысуду Знаку і Калеснікавай

Суд 6 верасня прысудзіў Марыю Калеснікаву і Максіма Знака да 11 і 10 гадоў пазбаўлення волі. Прысуд пакуль не ўступіў у законную сілу, у абароны ёсць 10 дзён, каб абскардзіць рашэнне суда. У бліжэйшы час блізкія змогуць упершыню за год убачыць Марыю і Максіма, распавялі іх адвакаты і сваякі на прэс-канферэнцыі.

Марыя, хутчэй за ўсё, адправіцца ў калонію ў Гомель
Паводле слоў адвакатаў, для Марыі тэрмін адбыцця пакарання адлічваецца з 8 верасня 2020 года, а для Знака — з 9 верасня. Адзін дзень утрымання пад вартай будзе залічвацца за 1,5 дня пазбаўлення волі. Гэта значыць, што ў зняволенні яны правядуць менш за 10 і 11 гадоў, прызначаных ім судом.
— Куды адправяць Марыю, варыянтаў не так шмат. Я ведаю толькі жаночую калонію ў Гомелі. Магчыма, ёсць у Рэчыцы і, магчыма, яшчэ нейкія іншыя папраўчыя ўстановы, але гэтую інфармацыю я пакуль не правяраў. <...> У Максіма варыянтаў мноства, прадбачыць, куды яго адправяць, папярэдне нельга. Верагодна, мы гэта высветлім па факце і не ў дзень яго этапавання, — паведаміў адвакат Марыі Калеснікавай Уладзімір Пыльчанка.
Асуджаныя і іх абаронцы будуць абскарджваць рашэнне суда ў апеляцыйным парадку. Увесь гэты час да ўступлення прысуду ў сілу Калеснікава і Знак павінны знаходзіцца ў СІЗА.
— Мы лічым вынесены прысуд незаконным, неабгрунтаваным і ніяк не справядлівым. Мяркуем, што судом былі дапушчаныя і працэсуальныя парушэнні, маецца шэраг іншых парушэнняў, — адзначыла адвакатка і жонка Максіма Знака Надзея.
Дэталі справы і закрытага працэсу адвакаты выдаваць не могуць, бо далі падпіскі. Прычым накладзеныя на абаронцаў абмежаванні не маюць тэрміну даўнасці.—
— Працэс быў закрытым, у нас узятыя падпіскі аб неразгалошванні, таму тыя бліскучыя прамовы, якія сказалі і Марыя, і Максім у апошнім слове, пакуль грамадскасць не пачуе. Адно скажу: іх словы краналі да слёз, — паведаміла Надзея Знак.
«Мы зайшлі ў залу, а яна была поўная невядомых людзей»
На абвяшчэнні прысуду ў зале суда было каля 40 чалавек, якіх не ведаюць ні Максім Знак, ні Марыя Калеснікава. Яны патрапілі ў залу суда раней за сваякоў абвінавачаных, хоць звычайна ўпускаюць спачатку блізкіх, а потым усіх жадаючых па чарзе.
— Мы зайшлі ў залу, а яна была поўная. Гэтыя людзі не выказвалі ніякіх эмоцый, былі ў масках, затое з імі актыўна размаўлялі Марыя і Максім. Мы — сваякі — занялі няпоўны першы шэраг, — заўважыў бацька Максіма Знака Аляксандр.
Бацька Марыі Калеснікавай распавёў, што дачка сустрэла яго гучным воклічам і традыцыйным знакам «сэрца».
«У такой сітуацыі губляешся, і мне, напэўна, сакратарка суда паказала, дзе сесці. Не паспеў я сесці, як падышоў нейкі чын і сказаў перасесці, таму што Маша была добра бачная і мы з ёй абменьваліся знакамі. Я перасеў. Потым да мяне зноў падышла тая сакратарка і сказала сесці зноў на першы шэраг», — распавёў ён.
Рэакцыя блізкіх на прысуд: усё чакана і зразумела
Аляксандр Калеснікаў паведаміў, што не ўбачыў у дачкі прыкмет дэпрэсіі. Паводле яго слоў, Марыя і Максім выглядаюць не як злачынцы, а як людзі, якія адчуваюць сябе свабоднымі і невінаватымі. «Гэта людзі, якія ведаюць, што яны невінаватыя, і яны гатовыя адстойваць сваю пазіцыю і далей», — адзначыў ён.
— У цэлым справа ў дачыненні да Марыі незаконная, пачынаючы з яе выкрадання. Да яе не пускалі родных увесь год. Гэта ціск на Машу і гэта палітычна матываваны крымінальны пераслед, — заявіла сястра Марыі Калеснікавай Таццяна Хоміч. — Як мы ведаем, Маша і Максім дзейнічалі адкрыта, прычым гэта было накіравана на дыялог, уцягванне, выхад з крызісу. Але, мы бачым, што беларускія ўлады самым жорсткім чынам распраўляюцца са сваімі апанентамі. Менавіта таму, я лічу, прысуд настолькі суровы.
Бацька Максіма Знака спадзяецца, што яго сын не будзе аб'яўляць галадоўку, як зрабіў гэта пасля затрымання год таму.
— Усё чакана і зразумела. Зараз задача ў тым, каб размеркаваць сілы вязняў і нашу магчымую дапамогу такім чынам, каб яны маглі без шкоды для здароўя вынесці той тэрмін, які ім давядзецца адседзець, — адзначыў ён.
У найбліжэйшы час блізкія змогуць упершыню за год убачыць Калеснікаву і Знака
Бацька Марыі Калеснікавай атрымаў дазвол на сустрэчу з дачкой, аднак дзядзьку Марыі не дазволілі яе наведванне, бо ён не ўваходзіць у кола блізкіх сваякоў.
— Мяркуецца аднаразовае спатканне, гэта не пазбаўляе магчымасці паўторна звярнуцца да суддзі або старшыні суда, каб атрымаць яшчэ адзін дазвол на спатканне. Наколькі гэта рэалістычна — будзем бачыць. Думаю, што перашкод не павінна з'явіцца, — адзначыў абаронца Калеснікавай.
Паводле слоў Надзеі Знак, па законе сваякі маглі б ужо сёння пабачыцца з Максімам і Машай у СІЗА.
— Спатканне можа доўжыцца адну гадзіну. Пакой невялікі, ён забяспечаны [празрыстай] перагародкай, тэлефонамі. Хутчэй за ўсё, гэта ў прысутнасці работніка СІЗА, — апісвае такія сустрэчы Надзея Знак. Яна дадае, што сястра і бацька Максіма, а таксама яна з сынам абавязкова наведаюць Максіма.
Крымінальная справа супраць Знака і Калеснікавай
Калеснікава і Знак уваходзяць у прэзідыум Каардынацыйнай рады, створанай 18 жніўня мінулага года. 20 жніўня на той момант генпракурор Беларусі Аляксандр Канюк заявіў аб узбуджэнні крымінальнай справы па артыкуле 361 («Заклікі да дзеянняў, накіраваных на прычыненне шкоды нацыянальнай бяспецы»), абгрунтаваўшы гэта тым, што дзейнасць КР накіравана «на захоп дзяржаўнай улады» і «прычыненне шкоды нацыянальнай бяспецы».
7 верасня мінулага года невядомыя выкралі Марыю Калеснікаву і спрабавалі вывезці яе з краіны, а на наступны дзень яе ўзялі пад варту. Максіма Знака затрымалі 9 верасня. Праз год іх абвінавацілі па трох артыкулах Крымінальнага кодэкса:
ч. 1 арт. 357 («Змова або іншыя дзеянні, здзейсненыя з мэтай захопу ці ўтрымання дзяржаўнай улады неканстытуцыйным шляхам»),ч. 3 арт. 361 («Публічныя заклікі да захопу дзяржаўнай улады, або гвалтоўнай змены канстытуцыйнага ладу Рэспублікі Беларусь, або здрады дзяржаве, або ўчынення акта тэрарызму ці дыверсіі, або здзяйснення іншых дзеянняў, накіраваных на прычыненне шкоды нацыянальнай бяспецы Рэспублікі Беларусь, альбо распаўсюд матэрыялаў, якія змяшчаюць такія заклікі, учыненыя з выкарыстаннем СМІ ці інтэрнэту»);361-1 («Стварэнне экстрэмісцкага фарміравання альбо кіраванне такім фарміраваннем або ўваходзяць у яго структурным падраздзяленнем»).
Суд над Марыяй Калеснікавай і Максімам знаёмы быў закрытым.