Аўстрыйскага Орбана не будзе?

Правая Аўстрыйская партыя свабоды ўпершыню ў гісторыі перамагла на парламенцкіх выбарах. Нягледзячы на гэта, няма стоадсоткавай гарантыі, што яе прадстаўнікі атрымаюць месцы ў будучым урадзе. 

Парламенцкія выбары ў Аўстрыі завяршыліся з гістарычным вынікам: упершыню перамогу атрымала ўльтраправая Аўстрыйская партыя свабоды (FPÖ), набраўшы 28,8% галасоў і атрымаўшы такім чынам у Нацыянальным савеце (ніжняй палаце парламента) 56 месцаў з 183. Нават старшыня партыі Герберт Кікль быў шакаваны такім вынікам. Па словах палітыка, у яго нават на нейкі час мову заняло. 

Кіруючая Аўстрыйская народная партыя заняла другое месца, паказаўшы свой горшы вынік за ўсю гісторыю — 26,3% (52 дэпутацкія мандаты, страціўшы 19 мандатаў). Далей размясціліся эсдэкі — 21,1% (41 мандат), лібералы — 9,2% (18 мандатаў), «Зялёныя» — 8,3% (16 мандатаў). 

Расійская прэса натуральна пабачыла ў поспеху FPÖ калектыўны пратэст супраць палітыкі Еўропы ў дачыненні да Расіі. Што тычыцца Кікля, то яго абвясцілі «аўстрыйскім Орбанам». На самой справе, галасы правым прынесла не тэма Украіны. Лейтматывам іх выбарчай праграмы была праблема міграцыі. 

Партыя Герберта Кікля выступае за больш жорсткую міграцыйную палітыку, што прадугледжвае не толькі больш строгі кантроль за асобамі, якія ўязджаюць у рэспубліку і просяць прытулак, але і магчымасць выслаць бежанцаў, якія ўжо знаходзяцца ў Аўстрыі. 

Дарэчы, сам герр Кікль у 2017-2019 гадах кіраваў МУС Аўстрыі і называў сваёй мэтай зрабіць практычна немагчымым для бежанцаў падаць заяву аб прадастаўленні прытулку. Ён нават распарадзіўся змяніць шыльды ў цэнтрах прыёму бежанцаў на таблічкі «Цэнтры дэпартацыі». 

Што тычыцца Украіны, то гэтая тэма ў дакументах правых згадваецца, аднак хутчэй у прывязцы да эканомікі. На фінансавую і гуманітарную дапамогу Украіне (ваенную не аказвае ў сілу нейтральнага статусу дзяржавы) Вена выдаткавала звыш 250 мільёнаў еўра. Такая сума наўрад ці архісмяротна для аўстрыйскага бюджэту. Кікль таксама абяцае ў выпадку прыходу да ўлады адмяніць абмежавальныя меры ў адносінах да Расіі. Пры гэтым Партыя свабоды салідарная з астатнім Захадам у тым, што дзеянні Расіі адносна Украіны неабходнасці асудзіць, хаця выступае за неадкладныя перамовы. 

Зрэшты, сумнеўна, што гэтыя і іншыя пажаданні FPÖ будуць рэалізаваны ў хуткім часе. У сілу асаблівасцяў парламенцкай мадэлі фармальная перамога на выбарах не гарантуе аўтаматычнага прыходу да ўлады. 

Большасці ў парламенце, як бачым, у правых няма. Таму аўстрыйцаў чакае працэс фарміравання кааліцыйнага ўрада. Пакуль цяжка ўявіць, што ў гэтым кабінеце апынуцца Кікль і яго паплечнікі. У межах выбарчай кампаніі большасць партыяў публічна адмовіліся ад кааперацыі з Аўстрыйскай партыяй свабоды. 

У такім выпадку FPÖ застанецца ў апазіцыі. Зрэшты, ігнараваць яе перамогу на выбарах усё ж немагчыма. Асабліва з улікам нядаўняга трыумфу правых папулістаў на зямельных выбарах у Германіі. У гэтым плане, вынік выбараў у Аўстрыі — трывожны званок для еўрапейскай эліты.

Але цалкам выключаць варыянт прысутнасці правых у будучым аўстрыйскім урадзе таксама нельга. Разам з кансерватарамі правыя двойчы сумесна фармавалі нацыянальны ўрад (у 2000 і 2017 гадах). Плюс маюць вопыт сумеснай працы на ўзроўні зямельных парламентаў.