Каланізацыя Амерыкі еўрапейцамі спрыяла пахаладанню клімату ў XVII стагоддзі

У XVII стагоддзі адзначалася значнае пахаладанне клімату. Жыхарам Еўропы запомніліся суровыя і доўгія зімы, частыя замаразкі летам. Неаднаразова здараліся гады, калі, напрыклад, замярзаў Басфор, а Тэмза пакрывалася лёдам штогод, багатыя снегапады не былі рэдкасцю ў Італіі і Партугаліі. За халоднымі зімамі вынікалі неўраджаі і голад, які выклікаў у XVII стагоддзі гібель сотняў тысяч людзей.

У якасці прычын гэтага пахаладання звычайна называюць паніжэнне сонечнай актыўнасці, запаволенне Басфора, вывяржэнне вулкана Уайнапуціна (1600) і агульнае ўзмацненне вулканічнай актыўнасці на планеце. Даследнікі з універсітэцкага каледжа Лондана мяркуюць, што еўрапейская каланізацыя Амерыкі таксама ўскосна спрыяла зменам клімату.
Канфлікты з еўрапейцамі і распаўсюджванне прынесеных імі хвароб на працягу першых ста год пасля першага плавання Калумба ў 1492 году прывялі да скарачэння колькасці карэннага насельніцтва Паўночнай і Паўднёвай Амерыкі на 90%. Ужо да 1600 году, па словах навукоўцаў, у Амерыцы загінула каля 56 мільёнаў чалавек. Сярод іх былі загінулыя ў войнах з еўрапейцамі, ахвяры хвароб і памерлыя ад іншых прычын ва ўмовах сацыяльнага калапсу традыцыйных грамадстваў.
Па словах навукоўцаў, такая «буйнамаштабная дэпапуляцыя» прывяла да таго, што шырокія ўчасткі сельскагаспадарчых зямель перасталі апрацоўвацца і зараслі лесам. Іх плошча склала каля 55 мільёнаў гектараў. У сваю чаргу, гэта прывяло да паніжэння канцэнтрацыі вуглякіслага газу ў атмасферы і паслаблення парніковага эфекту. У канцы XVI — пачатку XVII стагоддзя сярэдняя тэмпература ўпала на 0,15 ° C.
«Вялікая гібель карэнных народаў Паўночнай і Паўднёвай Амерыкі прывяла да глабальнага ўздзеяння чалавека на сістэму Зямлі за два стагоддзі да прамысловай рэвалюцыі», — пішуць аўтары працы.
Паводле Pro Science