Лекар, ісламафоб, палітычны ўцякач. Што вядома пра магдэбургскага тэрарыста?
Падазраваны — псіхіятр з Саудаўскай Аравіі, які атрымаў прытулак у Германіі 20 гадоў таму і крытыкаваў Іслам.
Увечары 20 снежня на калядным кірмашы ў цэнтры нямецкага горада Магдэбург аўтамабіль урэзаўся ў натоўп. Колькасць загінулых расце: калі спачатку паведамлялася пра дзве ахвяры, то цяпер, паводле звестак СМІ, вядома ўжо пра пяць, уключаючы маленькае дзіця. Падазраванага затрымалі.
Мужчына кіраваў чорным аўтамабілем BMW з мюнхенскім нумарам, машыну ён, відавочна, арандаваў, піша «Новая газета. Еўропа». Паводле звестак паліцыі, кіроўца пераадолеў не менш за 400 метраў і на высокай хуткасці ўехаў у натоўп людзей на кірмашы.
Падазраванага ў нападзе затрымалі. Ім аказаўся 50-гадовы Талеб аль-А. (паліцыя не выдае прозвішча з-за статусу падазраванага). Spigel указвае, што гаворка ідзе пра Талеб аль-Абдулмахсен, урача-псіхіятра з суседняга Бернбурга. Яго матывы пакуль няясныя.
Мужчына нарадзіўся ў Саудаўскай Аравіі і ўпершыню прыехаў у Германію ў 2006 годзе. Ён стаў вядомы шырокай грамадскасці яшчэ ў 2019 годзе за кошт сваёй актывісцкай дзейнасці. Газета Frankfurter Rundschau пісала, што мужчына прыехаў у Германію, каб атрымаць кваліфікацыю псіхатэрапеўта, а затым папрасіў там прытулку, сцвярджаючы, што на радзіме яму пагражаюць з-за адыходу ад ісламу. У аль-Абдулмахсена быў статус палітычнага ўцекача.
Мужчына стварыў сайт wearesaudis.net для інфармавання аб нямецкай сістэме атрымання прытулку. У сюжэце BBC World Service, які выйшаў у 2019-м, пра гэты рэсурс гаварылася, што сайт аль-Абдулмахсена дапамог сотням дамагчыся прытулку ў Германіі. Актывіст распавядаў, што траціў на дапамогу бежанцам ад 10 да 16 гадзін у дзень, і адзначаў, што да 90% зваротаў атрымліваў ад дзяўчат і жанчын 18-30 гадоў.
Frankfurter Rundschau заўважае, што меркаваны злачынец, верагодна, радыкалізаваўся. Зараз на галоўнай старонцы яго сайта напісана на англійскай і арабскай: «Мая парада: не шукайце прытулку ў Германіі».
У «X» ён пісаў, што Германія хоча «ісламізаваць» Еўропу, паведамляе газета. Ён таксама напісаў: «Германія палюе за саудаўскімі просьбітамі прытулку ўнутры і за межамі краіны, каб разбурыць іх жыцці».
У сваім «Х» мужчына адкрыта выказваў сімпатыі «Альтэрнатыве для Германіі» («АдГ»; партыя правай і ультраправай ідэалогіі). На днях мільярдэр і заснавальнік кампаніі SpaceX Ілан Маск падтрымаў партыю ў сваёй сацсетцы «X»: «Толькі «АдГ» можа выратаваць Германіі». У Германіі, як чакаецца, 23 лютага пройдуць датэрміновыя парламенцкія выбары. Паводле апытання, праведзенага летам, у Саксоніі партыя, вядомая негатыўным стаўленнем да мігрантаў і намаганнямі па супрацьдзеянні ўплыву ісламу, можа заняць лідзіруючую пазіцыю.
У снежні 2023-га Талеб напісаў пост, які пазней выдаліў: «Запэўніваю вас, што помста 100% хутка наступіць. Нават калі гэта будзе каштаваць мне жыцця». Ён абвінаваціў улады Германіі ў ісламізацыі, а ў чэрвені напісаў: «Нам патрэбна» «АдГ», каб абараніць паліцыю ад саміх сябе».
У жніўні таго ж года аль-Абдулмахсен напісаў твіт на арабскай мове: «Чыста філасофскае пытанне: вы б мяне палічылі вінаватым, калі б я выпадкова забіў 20 немцаў з-за таго, што Германія прымае меры супраць саудаўскай апазіцыі?»
Як піша Frankfurter Allgemeine Zeitung, мужчына мог сам выдаліць гэтую публікацыю, аднак бот «Thread Reader App» заархіваваў паведамленне.
Менш 24 гадзін таму аль-Абдулмахсен выставіў твіт, рэпостнуўшы свой стары запіс пра нямецкую «цэнзуру». Да той публікацыі прымацаванае згенераванае штучным інтэлектам відэа з «Ілонам Маскам», які «кажа» аб праблемах са свабодай слова ў Германіяй і заадно рэкламуе акаўнт Талеба. Відавочна, што сам Маск ніякага дачынення да гэтага роліка не мае.
Газета Frankfurter Allgemeine Zeitung брала інтэрв'ю ў доктара ў 2019 годзе, адзначаючы, што той штотыдзень публікаваў у твітары дзясяткі пастоў, адмоўна настроеных у адносінах да ісламу. «Я самы агрэсіўны крытык ісламу ў гісторыі. Калі не верыце мне, спытаеце арабаў», — каментаваў аль-Абдулмахсен.
Журналіст Сара Обертрейс, якая брала тое інтэрв'ю, цяпер успамінае, што ў апублікаваную версію не ўвайшла частка размовы, у якой эмігрант прызнаўся, што задаволены нямецкай сістэмай прадастаўлення прытулку: «Мне няма чаго крытыкаваць. Германія — добрая краіна».
3 жніўня Абертрэйс атрымала асабістае паведамленне ад аль-Абдулмахсена ў «X». У ім меркаваны злачынец распавёў пра нейкія дакументы, якія «дакажуць», што «за дзеяннямі супраць бедных саудаўскіх просьбітаў прытулку стаяць улады Германіі». Журналістка нічога на гэта не адказала.
Крыніца Reuters у Саудаўскай Аравіі паведаміла, што краіна папярэдзіла ўлады Германіі аб магчымым нападзе, бо мужчына выказваў у сацсетках погляды, «якія пагражаюць міру і бяспецы». Саудаўскі МЗС асудзіў атаку і выказаў спачуванні сем'ям загінулых.