Лісты за краты. «Цісну рукі, абдымаю і веру ў хуткае вызваленне!»

Амаль дзве сотні лепшых грамадзян Беларусі сёння за кратамі. Хтосьці яшчэ чакае суда, хтосьці ўжо атрымаў тэрміны па абсурдных абвінавачваннях. Ліставанне з імі ідзе з перашкодамі, таму блізкія людзі палітвязняў пішуць ім адкрытыя лісты ў газету.

Вольга Бабкова: «Вытрымаем і будзем зноў разам»

— Юлечка, наш горад заваліла снегам. Напэўна ты чуеш праз сцены рып фанерных лапат, бо турэмны двор жа, напэўна, чысцяць ад гурбаў… Дарэчы, на гэты самы двор з вакна сваёй камеры Каміла Марцінкевіч кінула букет кветак пад ногі паўстанца Яна Жмачынскага, калі таго вялі на пакаранне. У 1864 годзе, 5 жніўня (Сашкаў ДН!). Увогуле, хто толькі не сядзеў тут, у Пішчалаўскім гатычным замку… Ведаеш, нават нескароная Ларыса Геніюш.

Апошнім часам згадваю агульныя з табой вялікія і маленькія гісторыі. Памятаеш, як наша шчыльнае сяброўства пачалося на Вайсковых могілках, пасля экскурсіі Анатоля Цітова. Хадзілі пасля доўга паміж старых дрэваў і помнікаў, размаўлялі, Мандэльштама чыталі. Нават памятаю: «И море, и Гомер — все движется любовью. Кого же слушать мне? И вот Гомер молчит, И море черное, витийствуя, шумит, И с тяжким грохотом подходит к изголовью». Табе было 18, а мне — 20. А ўчора гісторыка і геральдыста Анатолія Цітова пахавалі…
Памятаю і нашае Чорнае і Мінскае мора. Усё-ўсё.
Я напісала табе пяць лістоў, але ведаю, што ніводнага ты не атрымала ані ад Сашаў тваіх цудоўных, ані ад мяне. Вельмі спадзяюся, што ты ўсіх нас чуеш, бо чуйная, мудрая і адкрытая свету, дарагая мая Юля!Цяпер перажываем такія часы, калі воляй-няволяй пазбаўляешся ўсяго лішняга — найперш ілюзій. А іх насамрэч — цэлы воз. Праўда, хаця яны і нібы «лёгкія», але чаплючыя і тычацца найперш людзей. І сама пра сябе таксама шмат даведваешся.
Вельмі хацелася б перадаваць табе кнігі, я ўжо тут горачку падабрала, але ж даведалася, што, халера, нельга. Спакойна такія рэчы цяжка прымаць. Часта ад роспачы і доўгай беспакаранасці зла — трасуцца рукі. Але ж, Юлька, вытрымаем і будзем зноў разам!
Так хочацца пасядзець з табой у Аўстэрыі Уршулі каля вакна, выпіць кавы і з’есці (пасля дзікіх згрызотаў)) кавалачак штрудзеля ці лімоннага пірага. Пасля ўзяцца за рукі і кружляць па Аляксандраўскім скверы, і пасля ніжэй — да парка Горкага, дзе прайшло тваё дзяцінства (і твайго Сашы таксама).
Горад наш як бы сцяўся/зацяўся (цяпер пад снегам, раней пад дажджом). Нібы чакае, нібы перачэквае, каб пасля развінуцца, вярнуцца, загучаць…
У кожным лісце да цябе, я запісваю верш (і нумарую яго, каб ты ведала, колькі было лістоў). І зараз таксама хачу скончыць гэты незвычайны па спосабе перадачы ліст вершам Алега Мінкіна:
Я сніў, што дождж зацяты перасціх,І промень коса ўпаў на горад мокрыІ заблішчэў на лужынах, на вокнах,На дахах, на асфальце, на лісці.
І там, дзе панавала кагадзеЗдранцвенне, — там завесы зарыпелі,І горад змрочны зарыпеў ад белі,Святочных шатаў выбеглых людзей.
І з кожнай вулкі, кожнага двара,Я чуў іх смех і плакаў сам ад шчасця,А недзе спеў забыты нараджаўся...У тую ноч мне сніўся вольны край.Я цябе вельмі люблю і сумую па табе, Юлечка!

Аляксандра Слуцкая: «Я так ганаруся табой!»



— Матуля! Як жа моцна я цябе люблю, і як жа моцна хачу абняць цябе. Калі ты выйдзеш адтуль — я сяду ля тваіх ног, абдыму калені, і буду сядзець, удыхаць твой пах, такі родны і ўлюбёны, перабіраць твае тонкія пальцы. Буду сядзець столькі, колькі ты дазволіш.
Ведаю, што ты вельмі моцная! Я таксама моцная, бо я — твая дачка. Ты сказала мне, што я — тваё адважнае ільвяня. Дзякуй табе за гэта. Так, я тваё адважнае ільвяня. Таму што ты — мая маці-львіца. Я так ганаруся табой, любімая!
31 снежня з намі, вяршакамі, адбыўся навагодні цуд: мы ўсе атрымалі падарункі ад цябе. Ты такая чароўная, што змагла павіншаваць нас нават адтуль. Не хвалюйся за нас, калі ласка! У мяне тут усё пад кантролем. Тата, бабуля, і, вядома ж, Пеця. Пеця зусім побач з табой — у 63-й камеры. З ім яшчэ 14 чалавек. Абстаноўка там таварыская, рабяты добрыя. Бадзёры. Нават жартуе, што выспаўся ўпершыню за шмат гадоў. Я вельмі, вельмі люблю вас — цябе і Пецю! Хутка вы будзеце дома, з намі. Да вельмі хуткай сустрэчы.

Юлія Якубіцкая: «Каб нам не згубіцца, пішу табе кожны дзень»

— Прывітанне, мой дарагі, маё сонца і зоркі (як выдатна, што за пару дзён да ўсяго паспелі даглядзець гэты серыял).
Прайшоў яшчэ адзін дзень без цябе.
Пішу і п’ю какаву са згушчонкай, якую ў мяне не ўзялі ў акне перадач. Вось так бы наўрад ці сабе яе купіла, а тут прам тры пакункі. Так у мяне з’явіліся яшчэ ківі, бананы і сухое малако (вось з гэтым пакуль не ведаю, што рабіць).
Гляджу ў акно і бачу самую сапраўдную зіму, такую, як ты любіш, казачную. Памятаеш, як мы думалі ў пачатку снежня, што як толькі выпадзе снег, паедзем на экасцежку да блакітных азёраў і будзем там шукаць сляды звяроў і птушак. Ну нічога, у наступны раз абавязкова!
Нашы тры цмокі адчуваюць сябе лепш за ўсіх. Калі ўжо я вырашыла не адзначаць дзень нараджэння, замест сукенкі, кожнаму набыла домік. Няхай у іх хоць будзе свята. Рыжык ужо ўліўся ў калектыў, хутчэй, чым ты думаў. І калі ўжо хто каго ганяе, дык не Ухура Рыжыка, а Віня. Вельмі супярэчлівая кошка.
Як ты там? Як праходзіць твой дзень? Ці хапае ўсяго? Не захварэў? Дайшоў хоць адзін з дзясятка маіх лістоў?А я, а як я? Мне трэба вучыцца наноў думаць пра сябе. Цяпер больш пра цябе неяк. Вось гэта звыкла стала. І хочацца менавіта так. Калі ў цябе забіраюць лепшую частку, ты неяк функцыянуеш, але вось менавіта неяк. Як кажуць, калі твой самы блізкі чалавек за кратамі, то нейкая частка цябе таксама сядзіць з ім. Гэта так.
Кожны дзень прачынаюся і засынаю з думкамі пра цябе. Уяўляю цябе і кажу «Добрай раніцы, Пеця», «Дабранач, каток». Уяўляю цябе побач, калі нешта раблю. Запісваю, што трэба будзе табе паказаць, распавесці. Ты вернешся, мы з катамі цябе аблепім, будзем вурчэць і распавядаць, распавядаць, распавядаць. Паўсядзённая руціна ратуе, як ніколі. І нарэшце мая любоў да спісаў спатрэбілася ў поўнай меры. Спіс з рэчамі, спіс з ежай, спіс з лекамі, што перадала, а што яшчэ трэба перадаць. Мой запал упарадкоўваць усё вакол ратуе лепш снатворнага.
На днях ішла па вуліцы і неспадзявана ўклінілася ў сварку незнаёмай пары. Злавіла сябе на думцы, што зайздрошчу таму, што яны могуць сварыцца. Яны бачаць адно аднаго, дакранаюцца, чуюць голас адзін аднаго. Мне здаецца наш досвед, гэта вакцына ад сварак у будучыні. Як казала адна добрая жанчына ў навагоднюю ноч, «таму што каханне падчас рэвалюцыі — гэта каханне на ўсе жыццё». Мне спадабалася. Цяпер як ніколі адчуваецца гэта наша «мы», мы разам, мы каманда, проста не бачымся.
Я цябе вельмі кахаю, Пятро. Каб нам не згубіцца, пішу табе кожны дзень. А раптам нешта ды дойдзе. Ну ці пачне даходзіць. Часта ўспамінаю, як шмат класных і смешных мы пражылі дзён разам. І гляджу нашы відэаблогі. Вось усё-такі добрая была ідэя іх рабіць. Хоць магу пачуць такі родны і жаданы голас. Праўда, дваццаціхвіліннае відэа, дзе мы вудзім рыбу, не зусім пра гэта.
А я зараз працягну збіраць жураўлікаў. Ты ж памятаеш тую легенду, калі загадаць жаданне і сабраць 1000 жураўлікаў, то яно абавязкова адбудзецца. А ў мяне цяпер ёсць адно самае запаветнае жаданне.
P.S. Тата твой і бабуля вялікія малайцы! Добра трымаюцца, мы тэлефануем адно аднаму кожны дзень, падтрымліваем адно аднаго (як сказаў Глеб: «Стрэсавая інтэграцыя ў сям’ю»). Яны перадаюць табе прывітанні і чакаюць вас з мамай мацней за ўсё на свеце.

Мікола Шакель: «Я адчуваю, што мы заўсёды разам»


— Вітаю, родная! Кожны вечар сядаю і пішу табе лісты. Ведаю, што, прынамсі, адзін ты ўжо атрымала. А я сёння атрымаў твой першы ліст! Дакладней, адразу другі (першы і паштоўкі пакуль не прыйшлі). Ведаю, што ты шмат пішаш таксама.
Ужо больш за 20 дзён мы не побач. Шмат хто ганіць 2020 год за тое, колькі бяды ён прынёс. Але я і ўдзячны яму — прынамсі, за тое, як шмат часу мы праводзілі разам (вялікі плюс дыстанцыйнай працы). І хоць мы цяпер не побач, я адчуваю, што мы заўсёды разам. Кожную хвіліну думаю пра цябе, радуюся кожнай найдрабнейшай вестачцы пра цябе. Збіраю і нашу перадачы, бо, пакуль амаль не ходзяць лісты, гэта яшчэ і спосаб сказаць табе: я тут, вельмі блізка, я з табой.
Ты — маё Каханне і Жыццё. Памятаеш «нашу песню»? «Хто мы такія? Толькі падарожныя, папутнікі сярод нябёс». Нябёсы далі мне такую папутніцу ў жыцці, з якой не страшныя ніякія звадкі, боль і горыч. Адно што вельмі турбуюся за тваё здароўе. Калі ласка, беражы сябе.
…Дзеці перадаюць табе вітанні і падтрымку. Яны ў парадку. Родныя таксама — з імі я пастаянна на сувязі. Не турбуйся пра нас. Каб ты ведала, колькі сяброў і добрых людзей адгукнулася: пішуць табе лісты, прапаноўваюць падтрымку! Я ўсім сэрцам удзячны кожнаму, хто падтрымлівае словам і справай у гэты складаны час. І ўдзячны «Новаму Часу» за магчымасць сказаць гэта.
Моцна-моцна абдымаю. Кахаю цябе. Чакаю на волі. Веру, што мы вельмі хутка будзем разам.
  І яшчэ. Юлія Слуцкая. Сяргей Альшэўскі. Пятро Слуцкі. Я ўдзячны лёсу, што знаёмы з Вамі — такімі моцнымі і светлымі людзьмі. Трымайцеся. Цісну рукі, абдымаю і веру ў хуткае вызваленне!
Для даведкі:
У беларускі Прэс-клуб 22 снежня прыйшлі сілавікі. У офісе і дома ў супрацоўнікаў прайшлі ператрусы ці агляды. У той дзень затрымалі кіраўніцу праекта Юлію Слуцкую, праграмнага дырэктара Алу Шарко, фінансавага дырэктара Сяргея Альшэўскага, кіраўніка Акадэміі Прэс-клуба Сяргея Якупава, аператара Пятра Слуцкага, а таксама былую журналістку БТ Ксенію Луцкіну. 31 снежня ім прад’явілі абвінавачванне. Юлію Слуцкую абвінавацілі ва ўхіленні ад выплаты падаткаў у асабліва буйным памеры, Алу Шарко, Сяргея Альшэўскага, Пятра Слуцкага, Ксенію Луцкіну — у саўдзеле ў злачынстве. Сяргея Якупава, грамадзяніна Расіі, вызвалілі з СІЗА і выслалі з краіны з забаронай на ўезд у бліжэйшыя дзесяць гадоў.
Цяпер Юлія Слуцкая, Ала Шарко, Сяргей Альшэўскі, Пётр Слуцкі і Ксенія Луцкіна знаходзяцца ў СІЗА № 1 на вуліцы Валадарскага.
Адрас для лістоў і паштовак зняволеным супрацоўнікам Прэс-клуба: СІЗА-1, вуліца Валадарскага, 2, Мінск, 220030.
Першым класам, «заказным з паведамленнем». Укладвайце, калі ласка, зваротны канверт з маркай.
Каму:
Юлія Вітальеўна Слуцкая, 15.09.1964 Сяргей Сяргеевіч Альшэўскі, 15.05.1984 Ала Вячаславаўна Шарко, 24.08.1977 Пётр Аляксандравіч Слуцкі, 10.11.1991
Лісты можна адправіць і праз анлайн-сэрвісы: письмо.бел  або vkletochku.org