Марскі бой як гульня на выжыванне. Так працуюць санкцыі
Можна рабіць выгляд, што іх не існуе, можна загадваць падначаленым не гаварыць пра гэта, але санкцыі былі, ёсць і нікуды не знікнуць, піша Вольга Лойка на «Plan B».
Санкцыі можна абыходзіць, ігнараваць, гаварыць, што яны не працуюць. Можна нават адмяніць іх рашэннем вярхоўнага галоўнакамандуючага. Але яны ёсць. Быццам неэфектыўныя, не заўсёды абгрунтаваныя. Яны ўваходзяць у ваша жыццё і душаць — павольна, метадычна і абыякава.
І яшчэ ўчора вы спрытна абыходзілі быццам няўмела расстаўленыя Захадам пасткі, а сёння вашы абыходныя шляхі заваленыя і застаецца марыць аб імпартазамяшчэнні, якое лепш за ўсё працуе ў тэлевізары. У жыцці ўсё складана, доўга і дорага.
Жыццё — гульня
Пра тое, што санкцыі — гэта гульня ў «марскі бой», аўтарка гэтых радкоў напісала яшчэ ў снежні 2020-га. Іронія лёсу: менавіта гэты тэкст аказаўся адным з «доказаў» па артыкуле аб «распальванні варожасці» ў справе партала TUT.BY. Улады яго прачыталі — і цяпер не кажыце, што вас не папярэджвалі.
Тады тыя, хто не трапіў у першыя тры пакеты санкцый, не расслабіліся, а напружыліся: павольны заходні падыход дэманстраваў відавочныя перавагі.
Яны пачулі папераджальны стрэл у паветра, а потым — і пад ногі. Улада і яе «кашалькі» пераканаліся, што праціўнік страляе. Кагосьці адразу рыкашэтам зачапіла. Але вырашаць праблему спакойна і лагічна — не наш метад. Улада да гэтага не гатовая. І думаць ёй няма калі — яна «каханую не аддае».
З тых часоў кожны снарад, які прасвісцеў міма, не прыносіў палёгкі. Але быццам і не забіваў. Пакеты санкцый ішлі за пакетамі. Шляхі абыходу знаходзіліся. Нібыта ўсім відавочна: пакуль праблемы (сфальсіфікаваныя выбары, гвалт, рэпрэсіі, палітвязні) не вырашацца, рызыка страціць рэпутацыю і бізнэс будзе толькі нарастаць.
Глядзіце таксама
Але дастукацца да ўладаў нават тым, хто некалі ўваходзіў у высокія кабінеты, станавілася ўсё больш складана. Уладкаваліся неяк самі. Тым больш вайна вызваліла ад канкурэнтаў выгадны расійскі рынак.
А потым нешта пайшло не так.
Перакрыць кісларод
Асноўны ўдар (можна было б напісаць падступны — але не, усіх папярэджвалі) нанеслі другасныя санкцыі ЗША. І вунь ужо на пачатку гэтага года пачалося. То банкі ААЭ не проста абмяжоўваюць разлікі з агрэсарамі, але і закрываюць рахункі кліентаў. То турэцкія банкі масава блакуюць аплатныя аперацыі. А там і кітайскія банкі закапрызнічалі.
Але дзе наша не прападала. Яшчэ зімой крыніцы «Ведомостей» былі бадзёрыя — маўляў, праблема па-ранейшаму вырашальная: важна, каб фундатары і ўладальнікі бізнэсу не былі звязаныя з санкцыямі супраць Расіі ці мелі сувязі з мясцовай элітай. Прарвемся.
Беларусы таксама не гублялі аптымізму. Лукашэнка нават цэлую нараду правёў пра тое, як у нас зусім няма праблем з разлікамі. А заможныя людзі вярталіся да звыклага ладу жыцця.
Гэта шараговыя беларусы з цяжкасцю здабываюць візы і суткамі пакутуюць у аўтобусах на мяжы. Заможыя людзі выбіраюцца з Сінявокай праз Стамбул — на шчасце, турэцкая (ці не) «Southwind Airlines» пачала лётаць, як раней, над ЕС. А гэта — тры гадзіны палёту. А не ў абыход, як вымушана дабіраюцца барты падсанкцыйнай «Белавія» — за шэсць гадзін, доўга і дорага.
Глядзіце таксама
Схема выдатна запрацавала, у Мінску ўжо прыкідвалі, хто б яшчэ мог вазіць пасажыраў, абыходзячы забарону. Але нечакана «Southwind Airlines» забаранілі лётаць над ЕС.
Прычына празаічная. Пра яе расійскія і беларускія СМІ пісалі яшчэ напрыканцы мінулага года, калі анансавалі новы рэйс. Маладая і на паперы турэцкая авіякампанія «Southwind Airlines» звязаная з расійскім «Pegas Touristic».
За ёй стаіць уладальнік расійскага тураператара «Pegas Touristik» Рамазан Акпынар, а сам флот авіякампаніі першапачаткова складаўся з самалётаў расійскай авіякампаніі «Nordwind Airlines» (падрабязнасці ёсць у «Матолька help»).
І ніякіх «новых» санкцый не спатрэбілася — старых хапіла. Не спяшаючыся, намацалі дзірку — і прыкрылі.
Імпартазамяшчэнне даўжынёю ў жыццё
Пра шматлікія санкцыйныя «пабочныя эфекты» вядома не вельмі шырока. Лукашэнка вырашыў пытанне цалкам у сваім стылі: проста забараніў ураду і чыноўнікам скардзіцца на санкцыі.
«Я зыходзіў з простай логікі: калі начальніку, чыноўніку, дырэктару прадпрыемства даць магчымасць адкруціцца ад таго, каб напружвацца і працаваць, ён гэтым скарыстаецца. Таму я адразу сказаў: санкцый няма. Забудзьцеся, для вас санкцый няма, — аргументаваў ён. — Якая розніца нашым людзям, ёсць санкцыі ці іх няма. Яны хочуць жыць, яны хочуць працаваць».
Вось і быццам ёсць праблемы са зламанымі апаратамі МРТ («Калі выправяць? Хутка! Вось санкцыі адменяць і адразу выправяць») або згарэлымі МАЗамі. А быццам і няма. Гаварыць жа забаронена. Гаварыць можна толькі пра поспехі імпартазамяшчэння.
Але нават размовы пра поспехі часам праліваюць святло на рэальную карціну. Гэта значыць, мы і так, канешне, ведалі, што выпускаць трактарны рухавік і рухавік для 200-тоннага «БелАЗа» — зусім не адно і тое ж. І вось з рэпартажу дзяржпрапаганды можна даведацца, што стварэнне такога імпартазамяняльніка амерыканскага «Cummins» зойме не менш за пяць гадоў. І ўжо літаральна ў 2025-м нам абяцаюць, не, не серыйную вытворчасць, — сабраны гатовы ўзор. А там выпрабаванні, дапрацоўкі. Увогуле, чакайце. Ужо хутка.
Глядзіце таксама
І калі раней быў «план А» — стварыць кшталту зборачную вытворчасць у сяброўскай краіне, якая магла б купляць звыклыя германскія і амерыканскія рухавікі, то цяпер, глядзіш, сапраўды давядзецца чакаць айчыннага.
Сяброўства сяброўствам, а другасныя санкцыі — штука непрыемная. Сварыцца з англасаксамі — сабе даражэй. Ці жарт, ужо нават нацыянальная плацежная сістэма Кыргызстана абвясціла, што спыняе абслугоўванне расійскіх карт «Мір». Вельмі ўжо клапотна выходзіць сябраваць з агрэсарамі.
Зрэшты, камусьці і Паўночная Карэя — сяброўка.
Увогуле, гульня яшчэ працягваецца, але галоўныя сілы ўжо патоплены. І гульнявое поле настолькі прастралянае, што размяшчэнне тваіх апошніх караблёў суперніку відавочна. Дагульвай, ды трымай добрую міну пры прайгранай гульні.