Стагнацыя, інфляцыя і паслабленне рубля: Аптымістычны сцэнар для Беларусі на 2025 год
Астуджэнне расійскай эканомікі і будзе галоўнай крыніцай праблем у эканоміцы Беларусі. А ўнутраны попыт у нашай краіне і так прастымуляваны, што далей няма куды. ЕАБР прадракае беларускай эканоміцы хуткія непрыемнасці.
Не толькі незалежныя эксперты прадракаюць беларускай эканоміцы непрыемнасці. Аналітыкі дружалюбнага Еўразійскага банка таксама лічаць, што ў найбліжэйшай будучыні яе чакаюць цяжкія часы.
З наступнага года Беларусь чакаюць стагнацыя, паскарэнне інфляцыі і паслабленне беларускага рубля, гаворыцца ў справаздачы Еўразійскага банка развіцця. І гэта яшчэ аптымістычны сцэнар, піша «Беларусы і рынак».
Пакуль беларускай эканоміцы ёсць чым пахваліцца. І чыноўнікі з усіх сіл гэтым карыстаюцца. За сем месяцаў рост ВУП склаў 5,5%, а інфляцыя ў гадавым выражэнні трымаецца ніжэй за ўстаноўленую ўладамі планку ў 6%.
Паводле ацэнкі аналітыкаў Еўразійскага банка, найважнейшым драйверам росту быў унутраны попыт.
«Высокія тэмпы росту рэальнай заработнай платы і тое, што пашырэнне крэдытавання насельніцтва захоўваецца, сфарміравалі ўмовы для павелічэння канчатковага спажывання», — гаворыцца ў справаздачы.
Аднак, як лічаць аналітыкі ЕАБР, захаваць набраныя тэмпы да канца года не атрымаецца. Унутраны попыт ужо так прастымуляваны, што стымуляваць яго далей няма куды. А астуджэнне расійскай эканомікі моцна псуе беларускім уладам знешнегандлёвую статыстыку.
Беларуская эканоміка, што набрала ў першай палове года вялікі разгон, адразу, безумоўна, не зможа спыніцца. Але тэмпы яе росту будуць паступова запавольвацца. ЕАБР чакае, што па выніку года тэмп росту ВУП знізіцца да 3,4%.
На будучыню эканомік іншых чальцоў Еўразійскага саюза аналітыкі банка глядзяць, дарэчы, з вялікім аптымізмам. Для астатніх сябраў ЕАЭС банк прагназуе эканамічны рост па выніках года ў дыяпазоне ад 5 да 8%. І толькі ў Расіі тэмпы росту эканомікі будуць ніжэйшыя, чым у Беларусі, і складуць 3%.
Астуджэнне расійскай эканомікі і будзе галоўнай крыніцай праблем у эканоміцы Беларусі.
«Па меры астуджэння ўнутранага попыту ў Расіі дынаміка беларускай эканомікі таксама пачне запавольвацца», — гаворыцца ў справаздачы.
Але да канца года эканоміка яшчэ будзе захоўваць інерцыю. А да пачатку наступнага года гэтая інерцыя скончыцца. Наступныя два гады эксперты ЕАБР прадракаюць беларускай эканоміцы стагнацыю. Паводле іх ацэнкі, тэмпы эканамічнага росту замарудзяцца да 1,1% у 2025 годзе і да 1,3% у 2026-м.
«Дынаміка заробкаў і, як следства, спажывецкай актыўнасці будзе паступова тармазіцца. Магчымасці росту за кошт экспарту будуць стрымлівацца зніжэннем попыту з боку Расіі», — лічаць эксперты банка.
Пры гэтым эксперты Еўразійскага банка ўсё ж такі вераць у здаровы сэнс беларускіх уладаў. Яны лічаць, што беларускія ўлады не стануць дабіваць фінансы прадпрыемстваў дзеля выканання сваіх планаў па інфляцыі.
«Мы чакаем некаторага паслаблення цэнавага рэгулявання для ліквідацыі назапашаных раней дысбалансаў», — гаворыцца ў справаздачы.
У сувязі з гэтым банк чакае паскарэння інфляцыі да 6,8% у 2025 годзе, а ў 2027 – да 7,7%. Пакуль, зрэшты, беларускія ўлады ніякіх прыкмет паслабленне кантролю над цэнамі не дэманструюць. А дэманструюць — роўна наадварот.
Аднак, на думку экспертаў Еўразійскага банка, стагнацыя, рост інфляцыі і дэвальвацыя беларускага рубля да сярэдняга курсу ў 3,6 беларускіх рубля за долар у 2026 годзе – гэта ўсё ж такі аптымістычны сцэнар.
Ён будзе актуальны, калі з беларускай эканомікай не здарыцца якіх-небудзь новых непрыемнасцяў.
«Базавы сцэнар не прадугледжвае ўвядзення новых значных санкцыйных абмежаванняў і страт лагістычных ланцужкоў», — паказалі эксперты банка.
Але не толькі санкцыі нясуць дадатковыя рызыкі для беларускай эканоміцы. Зніжэнне коштаў нафты можа для беларускай эканомікі быць горшым за любыя санкцыі.
Будучыня эканомікі Расіі і так выглядае не вельмі вясёлкава. А зніжэнне коштаў нафты можа гэтую будучыню яшчэ больш сапсаваць.
Адпаведна, знізіцца попыт на беларускія тавары на расійскім рынку. За гэтым здарыцца яшчэ большае скарачэнне прамысловай вытворчасці, падзенне валютнай выручкі, зніжэнне даходаў бюджэту, паслабленне рубля і паскарэнне інфляцыі.
«У гэтай сітуацыі для Беларусі значна павышаецца рызыка рэцэсіі і скарачэння адносных заработных платаў у адносінах да суседніх эканомік. Рэалізацыя такога сцэнару паскорыць скарачэнне колькасці занятых у эканоміцы, што прывядзе да зніжэння патэнцыйных тэмпаў росту ВУП», — гаворыцца ў справаздачы ЕАБР.