Што будзе далей з беларускім рублём?

Беларускі рубель істотна здаў пазіцыі ў адносінах да трох валют, якія складаюць валютны кошык. Што з ім адбываецца і чаго варта чакаць у далейшым?

Як адзначае старэйшы аналітык Альпары Вадзім Іосуб, на падставе адных таргоў нельга казаць пра нейкія макраэканамічныя змены ў эканоміцы краіны, з заробкамі, экспартам або імпартам.
— Дарэчы, нядаўна мы бачылі, як усе тры замежныя валюты падалі. Для адначасовага і росту, і падзення ўсіх трох валют (асабліва з валацільнасцю большай, чым звычайна) ёсць аднолькавыя мікрапрычыны. Могуць быць даты, якія супадаюць з пагашэннем падаткаў, калі тэрмінова патрэбныя беларускія рублі і буйныя прадпрыемствы масава прадаюць валюту, каб заплаціць гэтыя падаткі.
Бывае, аднаму або некалькім буйным прадпрыемствам спатрэбілася валюта, напрыклад, каб зрабіць плацёж па валютным крэдыце. Аб’ём рынку ў нас дастаткова сціплы (26 снежня па далярах, еўра і расійскіх рублях сумарны аб’ём складаў 40 мільёнаў даляраў, прычым амаль 30 мільёнаў прыпадалі менавіта на долар). Калі камусьці спатрэбілася каля 10 мільёнаў даляраў, то такая сума на працягу дня можа вельмі моцна пасунуць каціроўкі. Шукаць тэндэнцыю тут не трэба.
— Ці можа на курсе беларускага рубля адбіцца сітуацыя, якая цяпер складваецца ў нас з Расіяй?
— У доўгатэрміновай перспектыве адсутнасць кампрамісу па падатковым манеўры будзе мець негатыўныя наступствы для рубля. Але да Новага года або адразу пасля яго ніякай рэакцыі мы, хутчэй за ўсё, не заўважым. Больш за тое, мы можам яе не заўважыць на працягу ўсяго наступнага года, паколькі магчымая шкода за гэты перыяд — каля 300 мільёнаў даляраў. Гэта досыць сціплая сума, каб на яе неяк адрэагавалі эканоміка і валютны рынак.
У доўгатэрміновай перспектыве гэта можа ўплываць, у тым ліку і на валютны рынак праз пагаршэнне плацёжнага балансу пры экспарце нафты: марнаваць на сырую нафту мы будзем больш, а атрымліваць — менш. Але гэта адбудзецца пасля таго, як дэ-факта пагоршацца гандлёвыя ўмовы з нафтай, па-другое, калі гэта здарыцца, эфект будзе калі-небудзь прыкметным прыблізна праз тры месяцы. Рэзкай рэакцыі рынку нават у адсутнасць любых дамоўленасцей паміж Пуціным і Лукашэнкам у бліжэйшы час я б не чакаў.

— У гэтым годзе на чыстай аснове грамадзяне прадалі валюты менш у параўнанні з 2017 годам. З чым гэта звязана?— З ростам сярэдніх заробкаў і рэальных наяўных даходаў насельніцтва. Людзі здаюць назапашаную валюту, калі ў іх няма альтэрнатыўных крыніц існавання. Чым менш у людзей грошай, тым больш яны здаюць раней набытай валюты для падтрымання звыклага ўзроўню жыцця. І наадварот, калі даходы растуць, знікае неабходнасць здаваць валюту. Калі даходы і далей працягнуць свой паступальны рост, і калі яны будуць гэта рабіць у адрыве ад прадукцыйнасці працы, мы прыйдзем да іншага эфекту, калі ў беларусаў грошай будзе настолькі шмат, што на «лішнія» грошы яны пачнуць купляць валюту. Гэтым і небяспечны рост даходаў у адрыве ад прадукцыйнасці працы.
— Ці дасягальная гэтая сакральная лічба ў 1000 рублёў за сярэдні заробак?
— Мы яе дасягнем у снежні, а ў студзені сярэдні заробак, як гэта адбываецца заўсёды, у адносінах да снежня ўпадзе, таму што ў снежаньскіх заробках будуць, напрыклад, прэміі да Новага года. Але, магчыма, да сакавіка-красавіка мы вернемся да гэтага ўзроўню, і далей зарплаты паволі будуць расці.
Паводле Заўтра тваёй краіны