Улады знайшлі замену «Бусліку», але… Ці не атрымаецца, як заўсёды?
Вызваленыя нішы і перспектыўныя схемкі — любімыя шляхі заробку беларускіх уладаў. Буржуя выгнаць (або дапамагчы выдаліцца самому) — і мы самі засунем каўбасу ў булку. І станем заграбаць прыбытак. Ой, гэта значыць максімальна поўна задавальняць попыт насельніцтва на якаснае і недарагое. Справаў та. Днямі знайшлі замену закрытай сетцы дзіцячых тавараў «Буслік», адзначае Вольга Лойка ў Plan B.
Ён паляцеў, не абяцаўшы вярнуцца
Пра праблемы ў «Бусліка» пісалі багата. З 2010-га яго партфельным інвестарам быў Еўрапейскі банк рэканструкцыі і развіцця. У 2018-м большая частка кампаніі была прададзеная стратэгічнаму інвестару — польскаму рытэйлеру CDRL. Да 2023 года бізнес рос, у прыватнасці актыўна развіваўся анлайн-гандаль. З пачаткам ваенных дзеянняў ва Украіне пачаліся санкцыі і ўзмацненне жорсткасці ўмоў паступлення тавараў на тэрыторыю Беларусі з Еўропы. А тут яшчэ ў Беларусі вырашылі спыніць інфляцыю і практычна забаранілі рост коштаў.
У выніку «Буслік» стаў ледзь не першай ластаўкай: яго польскі ўладальнік рэціраваўся з Беларусі. У кастрычніку 2023-га CDRL паведаміў пра «страту кантролю» над даччынай кампаніяй у Беларусі, выключэнне яе паказчыкаў са справаздачнасці. Беларускія ўлады, быццам бы, гатовыя былі падтрымаць кампанію, але пайшоў вал фінансавых прэтэнзій з боку расійскіх партнёраў.
Але святое месца пустое не бывае. У лютым зачыніліся крамы «Буслік», і вось ужо кіраўніца канцэрну «Беллегпрам» Таццяна Лугіна рапартуе радасную навіну. Да 3 ліпеня ў Мінску адкрыецца новая крама беларускіх тавараў для дзяцей пад нязграбнай назвай «Світанак Непаседа».
«Гандлёвая сетка “Буслік” вызваліла сваю нішу, актыўна яе пачалі займаць кітайскія тавары. Таму мы вырашылі адкрыць свой гандлёвы аб'ект, — заявіла Лугіна. — Я думаю, што гэты праект будзе дастаткова паспяховым і запатрабаваным сярод нашых дзяцей і бацькоў».
Глядзіце таксама
У вас дэжавю бывае?
Канцэпцыя ўладаў простая: крама будзе аналагам «Дзіцячага міру», але з акцэнтам на прадукцыю беларускіх вытворцаў. А вось пра канкурэнтаў чыноўніца не дагаварыла. Акрамя кітайскіх тавараў беларускі рынак актыўна штурмуюць расійскія. І ў іх ёсць свая сетка — той самы «Дзетмір». А ў яго ёсць вытворчыя магутнасці мноства вытворцаў, рэкламныя бюджэты, пастаўленыя працэсы. Супрацьстаяць гэтаму саюзнаму засіллю будуць дзяржпрадпрыемствы, якіх валявым рашэннем прымусілі мітусіцца на адной гандлёвай пляцоўцы. І шанцы на перамогу не роўныя.
Імкненне дзяржавы ў рытэйл наогул дзіўна. Нічому жыццё не вучыць. А ўжо наколькі паказальныя дзве эпапеі: з спачылай сеткай «Радзівілаўскі» валандаліся амаль дваццаць гадоў, то харонячы, то рэанімуючы, з «Белкаапсаюзам» дагэтуль працягваюць.
Перакананасць уладаў, і ў першую чаргу Лукашэнкі, што прыватнікі — «жыруюць», і прыстойны дзяржаўная гандаль утрэ ім нос і забяспечыць «якасныя харчовыя тавары па даступных цэнах», не можа пахіснуць нішто.
У выніку хранічна стратны «Радзівілаўскі» закрылі ў 2021-м і перадалі пад кантроль «Мінскаму холадакамбінату №2». Дырэктар апошняга наракаў, што «гандлёвая сетка “Радзівілаўскі” некалькі сябе дыскрэдытавала. І доўжыцца гэта не месяц і не два, а, верагодна, апошні год». Больш за год яна не працягнула і зачынілася, здаецца, канчаткова.
З манапалістам сельскага гандлю, дзяржаўным Белкаапсаюзам, яшчэ весялей. Пяць тысяч крам улада рэгулярна падтрымлівае льготнымі крэдытамі, бюджэтнымі пазыкамі і стварэннем для яго прэферэнцыйных умоў. Лукашэнка асабіста раз за разам абяцаў прывесці сетку ў парадак. Кіраўніцтва Белкаапсаюза перыядычна аказваецца на нарах за злоўжыванні і карупцыю. І — ніяк. Накарміць народ не выходзіць. Несвядомы народ патрабуе аўталаўку ад «Еўраопта». Кажа, там танней і акцыі цікавыя. Гэта ж дзікі рынак замест бацькоўскга (гэта значыць дзяржаўнага) клопату!
Глядзіце таксама
Што б такое адціснуць перспектыўнага…
Дзяржава на канкурэнтным рынку — гулец адкрыта слабы. Вось дзіўна: нібыта, і форму новенькую купілі, і стадыён пабудавалі, і суддзя ўсе за цябе... Але не ідзе мяч у вароты. А як там у футболе: не забіваеш ты, забіваюць табе.
Так што прарыву ад аналагаў «Бусліка» або Mcdonald's чакаць не даводзіцца. І ноу-хау ў выглядзе спробаў скрыжаваць закусачную і аўталаўку не спрацуюць.
Іншая справа, калі канкурэнцыі няма. Да прыкладу, прыемна атрымаць сонечную станцыю ад кампаніі «Солар лэнд». Брытанец яе ўжо пабудаваў, а цяпер яна твая і тарыфы на яе прадукцыю ты таксама ўсталёўваеш сам.
Ці вось «Новы зрок». Клініка з абсталяваннем ёсць, рынак створаны і выпешчаны, супрацоўнікі ўсё роўна нікуды не падзенуцца. Навошта нам уладальнік Алег Каўрыгін? Ён даўно ў Літве, яму ягоная беларуская ўласнасць больш не спатрэбіцца.
Вось тут мы яшчэ паглядзім, хто ў нас эфектыўны ўласнік. А бадацца з кітайцамі і расійцамі за маржу ў паўпрацэнта — не царская гэта справа.