«Дзецям стала страшна, вырашылі адкрыць». У Новай Баравой, каб трапіць у кватэры жыхароў, міліцыя адключае святло

Жыхары «Новай Баравой» у гэтыя дні міжволі адчулі сябе злачынцамі і насельнікамі дэструктыўнага гета. Па іх словах, прадстаўнікі органаў ужо тры дні складаюць пакватэрны спіс жыхароў, дастаюць жыроўкі з паштовых скрынь (мабыць, каб з імі зверыцца), а людзям са сцягамі на вокнах, якія не адчынілі дзверы па званку, у шчытах адключаюць святло, каб «выкурыць» з кватэры, піша «Анлайнер».

У многіх пад'ездах міліцыя апытвае ўсіх, хто ўваходзіў і выходзіць: цікавіцца не толькі імёнамі жыхароў, але і тэлефонамі, месцам працы, нумарамі аўтамабіляў, наяўнасцю відэарэгістратара.

Усё гэта доўжыцца ўжо 3 дні, сілавікі з'язджаюць толькі пасля 20 гадзін, а раніцай прыязджаюць зноў. У МУС кажуць, што дадзеныя мерапрыемствы праводзяцца ва ўсіх новабудоўлях Мінскага раёна. Але юрыст ставіць пад сумнеў законнасць фарміравання такой базы дадзеных, а адключэнне святла ў шчытах называе самаўпраўнасцю.

Спачатку здавалася, што міліцыю цікавяць толькі жыхары са сцягамі ў вокнах. Ля дзвярэй такіх кватэр сілавікі праводзяць гадзіны напралёт, чакаючы, што ім адкрыюць. Калі жыхары не адчыняюць дзверы, некаторыя супрацоўнікі «выкурваюць» іх іншымі спосабамі. Напрыклад, адключаюць святло ў шчытку, каб прымусіць выйсці ў тамбур.

— Мы не адкрывалі спачатку, але яны былі вельмі настойлівыя, — кажа Юлія, гаспадыня кватэры ў «Новай Баравой». — Адключылі святло, затым ўчатырох паўтары гадзіны стаялі пад дзвярыма. Сцямнела, дзецям стала страшна, значыць прыйшла пара — вырашылі адкрыць. Хвілін 40 маёр крымінальнага вышуку афармляў пратакол па 23.34, канфіскаваў два сцягі, вынес папярэджанне. Толькі на нас 4 супрацоўнікі выдаткавалі 2 гадзіны.

Юлія паказала відэа, дзе супрацоўнік органаў кажа, што нічым яе не пакрыўдзіў. А ў адказ на абурэнне аб выключаным святле патлумачыў свае матывы так: «Трэба ж было вас неяк выманіць, я ж не стаў вам выпілоўваць дзверы».

— На суседзяў ціснуць праз сваякоў, міліцыя абзвоньвае сясцёр і бацькоў з пасылам: скажыце вашым сваякам, каб знялі сімволіку, а то будзем выносіць дзверы, — сцвярджае Юлія.

Але гэтым недарэчнасць міліцэйскіх рэйдаў не вычэрпваюцца. Калі спачатку сілавікоў цікавілі толькі кватэры са сцягамі, то потым пачалося пакватэрнае апытанне ўсіх запар.

— У многіх пад'ездах на першых паверхах стаяць сілавікі і перапісваюць усіх жыхароў, якія ўваходзяць і выходзяць, — распавядаюць жыхары раёна. — Хочуць даведацца прозвішча, імя, тэлефон, месца працы, нумар аўто. Калі адмаўляешся называць асабістыя дадзеныя — патрабуюць нумар кватэры. Міліцыянтаў настолькі шмат, што іх возяць цэлымі каралямі. Мы з жонкай ішлі і са словамі «у нас ужо пыталіся» прайшлі міма. Яны спыталі наўздагон, з якой мы кватэры. Я сказаў, што мы ўжо казалі іх калегам, што ўстрымаліся ад адказаў. Спачатку мы думалі, што ходзяць 2-3 патрулі, але цяпер разумеем: іх вельмі шмат. Гэта стала ясна, калі суседзі ў чаце пачалі адначасова скідаць скрыншоты са сваіх камер.

— Пры сустрэчы я спытаў, ці можна адмовіцца адказваць на пытанні і навошта наогул іх задаюць? Мне адказалі, што інфармацыя нібыта патрэбная на выпадак, калі суседзі будуць скардзіцца на жыхароў, — працягвае жыхар раёна.

Міліцыя цікавіцца не толькі жыхарамі «Новай Баравой», але і іх гасцямі.

— Сёння з маёй кватэры выйшлі госці і стаялі каля машыны на паркоўцы. Міліцыянты, верагодна, спыталі, з якой кватэры яны выйшлі, таму што адразу пасля гэтага патэлефанавалі мне ў дамафон. Я не падняла трубку: не хацела адказваць на іх бясконцыя пытанні.

Акрамя таго, актыўна даследуюцца жыроўкі мясцовых жыхароў. Магчыма, для таго, каб зверыцца са спісамі.

Каментар МУС

«Onliner» звярнуўся па каментар у прэс-службу УУС Менскай вобласці, у юрысдыкцыю якой уваходзіць «Новая Баравая». Вось што распавёў афіцыйны прадстаўнік ведамства Сяргей Чабатароў:

— Цяпер у нас у Мінскім раёне праводзіцца спецыяльнае комплекснае мерапрыемства «Правапарадак». Не толькі ў «Новай Баравой», але і ў Копішчы, Калодзішчах. Мерапрыемства планавае, праводзіцца ў новых дамах і новых раёнах, якія толькі забудаваліся і інфармацыі па якіх асабліва няма. Гэта пакватэрны абход, здзяйсняемы ўчастковымі. Яны знаёмяцца з жыхарамі, адпрацоўваюць замежных грамадзян, якія пражываюць на тэрыторыі Мінскага раёна. Яны фармуюць апытальныя лісты, удакладняюць, хто пражывае ў кватэры, і іншыя дадзеныя, пасля чаго інфармацыя уносіцца ў электронны часопіс адміністрацыйнага ўчастка. Гэтыя часопісы вядуцца па ўсёй рэспубліцы, дадзеную інфармацыю выкарыстоўвае ўчастковы ў сваёй працы. Акрамя таго, у рамках СКМ «Правапарадак» правяраюцца наяўнасць зброі і ўмовы яго захоўвання, асабісты транспарт, а таксама правяраюцца асуджаныя на «хатнюю хімію». Акрамя гэтага, участковыя праводзяць гутаркі ў сувязі з частымі выпадкамі кібермахлярства.

— А навошта ім дадзеныя аб месцы працы, нумары тэлефона, аўтамабіля, наяўнасці рэгістратара?

— А як участковаму датэлефанавацца да чалавека, калі яму спатрэбіцца гэта зрабіць? Участковы збірае ўсе дадзеныя, ён павінен імі валодаць.

— Жыхар мае права адмовіцца прадастаўляць гэтую інфармацыю?

— Прымусіць яго не могуць, але ўчастковы ўсё роўна будзе збіраць гэтую інфармацыю ў іншых крыніцах.

— Нам паведамілі, што там працуюць не толькі ўчастковыя, але і супрацоўнікі крымінальнага вышуку.

— Там могуць быць работнікі крымінальнай міліцыі, але яны прысутнічаюць па іншых прычынах: наркакантроль і іншае.

— Ці мае права міліцыянт адключыць святло ў кватэры, у якой, на ягоную думку, знаходзіцца адміністрацыйны правапарушальнік?

— Не гатовы пракаментаваць. Гэта ўжо пытанне прававога поля.

Каментар юрыста: «Выклікае сумневу законнасць збору персанальнай інфармацыі»

Паколькі пытанні прававога поля ў міліцыі не каментуюць, па адказ мы звярнуліся да адваката Сяргея Зікрацкага.

— Інфармацыя аб тым, хто дзе жыве і якую зброю захоўвае, і так ёсць у праваахоўных органаў, — кажа юрыст. — Яны могуць атрымаць яе на законных падставах без пакватэрнага апытання. Адна справа, калі прыходзіць участковы пазнаёміцца з жыхарамі свайго раёна. Пакватэрнае апытанне, анкетаванне — гэта зусім іншае мерапрыемства. Бо яны не проста цікавяцца, хто пражывае ў кватэры. Ім патрэбныя нумары тэлефонаў, аўтамабіляў, дадзеныя аб працаўладкаванні. Гэта значыць ідзе збор персанальнай інфармацыі.

— Мы зыходзім з таго, што дзейнасць супрацоўнікаў унутраных органаў рэгулюецца шэрагам нарматыўна — прававых актаў, — працягвае разважаць Сяргей Зікрацкі. — Калі ў іх ёсць падставы меркаваць, што ўчыненае нейкае правапарушэнне або злачынства, яны могуць правесці пакватэрнае апытанне грамадзян. Гэта значыць прайсці па кватэрах і задаць пытанні, паказаўшы, у якой сувязі яны імі цікавяцца.

Для збору такіх дадзеных патрэбныя важкія падставы. Таму ў дадзеным выпадку асабіста ў мяне выклікае сумневы сам факт законнасці збору такой інфармацыі. Яны могуць пацікавіцца вашым тэлефонам, нумарам аўтамабіля і месцам працы, але вы маеце поўнае права не адказваць. Што тычыцца адключэння святла ў шчытку — гэта наогул самавольства.

Калі супрацоўнікі органаў маюць намер трапіць у памяшканне, дзе, як яны мяркуюць, здзейснена злачынства, яны могуць нават зламаць дзверы. Але калі гаворка аб адміністрацыйным правапарушэнні (не буду каментаваць сам факт прыцягнення да адказнасці па 23.34 КаАП за вывешванне сцяга ў акне ўласнай кватэры), міліцыянту трэба зафіксаваць факт правапарушэння (сфатаграфаваць) і апытаць асоб, якія могуць быць да яго датычныя (выклікаць іх позвай на апытанне ў міліцыю). Але вывуджванне людзей з кватэры шляхам стварэння ім дыскамфортныя ўмовы пражывання не прадугледжана заканадаўствам. Закон не прадугледжвае такога спосабу камунікавання з магчымым правапарушальнікам.