«Хлопцы, а дзе пандус?» Безбар'ернае асяроддзе — костка ў горле будаўніцтва

Урад Беларусі ўзмацніў патрабаванні да новых будынкаў па выкананні правілаў безбар'ернага асяроддзя.

Міністэрства архітэктуры і будаўніцтва спадзяецца, што забудоўшчыкі, нарэшце, будуць выконваць заканадаўчыя нормы ў гэтай частцы, але людзі з інваліднасцю на гэта асабліва не разлічваюць.
Як растлумачыў намеснік начальніка галоўнага ўпраўлення горадабудаўніцтва, праектнай, навукова-тэхнічнай і інавацыйнай палітыкі Міністэрства архітэктуры і будаўніцтва Арцём Юшкевіч, удасканалены парадак і ўмовы прыёмкі ў эксплуатацыю шматкватэрных жылых дамоў, а таксама метады кантролю якасці выкананых на аб'ектах будаўніча-мантажных работ. У прыватнасці, уведзены дадатковы крытэрый ацэнкі якасці прыманага ў эксплуатацыю аб'екта — стварэнне безбар'ернага асяроддзя.
«Пры прыёмцы ў эксплуатацыю аб'ект ацэньваецца прыёмачнай камісіяй па шэрагу крытэраў. Цяпер пры парадку прыёмкі ў эксплуатацыю аб'ект будаўніцтва сярод іншага будзе абавязкова ацэньвацца на стварэнне безбар'ернага асяроддзя з улікам патрабаванняў тэхнічных нарматыўных прававых актаў і праектнай дакументацыі», — сказаў Арцём Юшкевіч.
Змены ўступяць у сілу ў красавіку 2017 года.

Асаблівасці дакументацыі

Старшыня цэнтральнага праўлення Беларускага таварыства інвалідаў Уладзімір Патапенка здзіўлены, што змены ў заканадаўства, якое тычыцца людзей з інваліднасцю, ўнеслі без ўзгаднення з імі:
«Згодна з заканадаўствам, для гэтага неабходна было ўзгадненне з нашай арганізацыяй, але гэтага не было. У адваротным выпадку я б настойваў, каб у дакуменце не было фразы «з улікам патрабаванняў тэхнічных нарматыўных прававых актаў і праектнай дакументацыі». Менавіта з-за асаблівасцяў праектнай дакументацыі многія аб'екты, як кажуць забудоўшчыкі, з'яўляюцца непрыстасаванымі для фізічна аслабленых асобаў».
Арцём Юшкевіч не змог адказаць на пытанне, чаму пастанова не ўзгаднялася з арганізацыяй інвалідаў. Ён звярнуў увагу на тое, што ўлады прымаюць намаганні для стварэння універсальнай асяроддзя ў грамадскай прасторы, а таксама пры будаўніцтве шматкватэрных дамоў і грамадскіх будынкаў.
«Мы цэнім намаганні ўлад і бачым, што змены ў лепшы бок ёсць», — кажа Уладзімір Патапенка, які перасоўваецца на калясцы больш за 30 гадоў, аднак, паводле яго слоў, вельмі многія сучасныя будаўнічыя праекты «ігнаруюць патрэбы вельмі вялікай колькасці людзей у безбар'ерным асяроддзі».
Ён прывёў некалькі прыкладаў: «Я жыву недалёка ад гасцініцы «Беларусь». Калі будаваўся масток да стэлы «Мінск — горад-герой», я пад'ехаў да будаўнікоў і пытаюся: «Хлопцы, а дзе пандус?». Мне сказалі, каб я не дурыў ім галовы, паколькі заробак ім плачу не я. Мы спрабавалі разабрацца з праектам, звязваліся з забудоўшчыкам. Але і цяпер мост цяжкадаступны для мам з вазочкамі і недаступны для інвалідаў-вазочнікаў. Яшчэ адзін мост у гэтым раёне мае цяжкі пад'езд — там ёсць некалькі прыступак. Каб патрапіць на роўны ўчастак, трэба аб'язджаць складаны для калыскі ўчастак па траўніку».

Забудоўшчыкам прасцей заплаціць штраф

Дзяржава ўкладвае вялікія сродкі ў стварэнне безбар'ернага асяроддзя, але гэтыя сродкі выдаткоўваюцца нерацыянальна, таму застаецца шмат праблем, лічыць Патапенка.
«Шкада, што дзяржаўныя сродкі трацяцца дарма, — сказаў ён. — Напрыклад, ставяць масіўныя поручні з нержавейкі. Як аказалася, выбіраюць менавіта буйны памер таму, што чым больш вага ў канструкцыі, тым вышэй аплата працы будаўнікоў. Будаўнічыя кампаніі на гэтым зарабляюць, функцыянальна не паляпшаючы карыстанне аб'екта. Яшчэ прыклад — каля стэлы зрабілі рэканструкцыю пакрыцця з прымяненнем звычайнай пліткі. Чаму не выкарыстоўвалася тактыльная плітка, якая з'яўляецца неабходнай умовай для песоўвання па горадзе інвалідаў па зроку? Што перашкаджала пакласці тактыльную плітку ў пэўных месцах?»
Менавіта з-за сістэматычнага ігнаравання патрэбаў людзей з інваліднасцю ў безбар'ерным асяроддзі Уладзімір Патапенка і не верыць, што свежыя змены ў заканадаўства зменяць сітуацыю. У тым ці іншым выглядзе патрабаванні аб стварэнні безбар'ернага асяроддзя прысутнічаюць у заканадаўстве — савецкім, а затым і беларускім — яшчэ з 1987 года:
Адказнасць за нестварэнне безбар'ернага асяроддзя ў будаўніцтве неабходна зрабіць больш жорсткім, упэўнены Патапенка.
Пакуль жа, паводле яго слоў, забудоўшчыкам прасцей выплаціць штраф у выпадку, калі кантралюючыя органы выявяць парушэнне, чым займацца усталяваннем якаснай безбар'ернага асяроддзя.
Ён таксама адзначыў, што ў Беларусі распаўсюджана практыка, калі безбар'ернае асяроддзе ствараецца ва ўсечаным выглядзе. Напрыклад, пандус усталяваны, але ўхіл такі, што чалавек на калясцы не можа трапіць у будынак.
На найбуйнейшых мінскіх спортзбудаваннямі — «Мінск-Арэне» і «Чыжоўка-Арэне» — санвузлы не прыстасаваныя для людзей на вазочках: «прыбіральняй немагчыма карыстацца. Трэба быць гімнастам, каб перасесці з калыскі на ўнітаз, паколькі чалавеку на вазочк да поручня фізічна немагчыма дацягнуцца».
Асобная вельмі цяжкая тэма — шматкватэрныя дамы. Патапенка звярнуў увагу на Каменную горку — новы мікрараён, які пачаў забудоўвацца не так даўно, але дзе «калясачніку практычна ні ў адзін жылы будынак без старонняй дапамогі патрапіць немагчыма, не абсталяваны для фізічна аслабленых людзей дваровыя тэрыторыі».

Апавяшчальнікі? Інфарматары? Не, не чулі

Для людзей з парушэннем слыху праблемай становіцца адсутнасць розных светлавых апавяшчальнікаў, адзначыў начальнік арганізацыйна-масавага аддзела Цэнтральнага праўлення Беларускага таварыства глухіх Міхаіл Кузьмянкоў.
Гаворка ідзе пра тое, што чалавек, які дрэнна чуе, не можа карыстацца ні дамафонам, ні спадзявацца на тое, што ў выпадку надзвычайнага здарэння ён даведаецца пра яго дзякуючы пажарнаму апавяшчальніку. Інвалідам даводзіцца штосьці прыдумляць самім.
«У Мінску працуе цэнтр прыёму экстраных паведамленняў для глухіх. Аднак калі глухая бабуля, якая не карыстаецца смартфонам, затрымаецца ў ліфце, яна і цяпер апынецца бездапаможнай», — сказаў Міхаіл Кузьмянкоў.
Для людзей з аслабленым зрокам, наадварот, патрэбныя маўленчыя інфарматары, прычым расстаўленыя ў дакладна вызначаных месцах, пра якія інваліды па зроку ведаюць, адзначыла начальнік арганізацыйнага аддзела Цэнтральнага праўлення Беларускага таварыства інвалідаў па зроку Ірына Сухоцкая.
«Мы канстатуем адсутнасць нарматыўнай базы па забеспячэнні ў жылым памяшканні безбар'ернага асяроддзя, — сказала Сухотская. — Калі фарбуецца першая і апошняя прыступкі лесвіцы пад'езда жоўтай фарбай, невідушчаму чалавеку гэта нічога не дае, бо ён не бачыць яркую лінію. Невідушчы чалавек мае патрэбу ў тактыльных накіроўваючых, прычым расстаўленых па прынцыпе лагічнай завершанасці. Калі пачынаецца ля пад'езда, павінна ісці да прыпынку грамадскага транспарту. На прыпынках і ў транспарце неабходныя маўленчыя інфарматары. Безбар'ернае асяроддзе вельмі адчувальная: адна цаглінка няправільная, лічыце, што яе няма».
«Калі фізічна аслаблены чалавек прарабіў доўгі шлях і раптам у адзіноце апынуўся ў лесвіцы без пандуса, лічы, упёрся ў сцяну. Можна і ўсю папярэднюю дарогу лічыць недаступнай», — кажа Уладзімір Патапенка.

Галоўнае пытанне — грошы?

Чыноўнікі не абяцаюць вырашыць праблему за адзін раз. Аднак, кажа прадстаўнік Мінбудархітэктуры Арцём Юшкевіч, плануецца ў хуткім часе стварэнне мапы (яна будзе даступная ў інтэрнэце), па якой чалавек, які мае патрэбу ў безбар'ерным асяроддзі, зможа пракласці маршрут. На мапебудзе паказана, поўнасцю або часткова аб'екты на шляху і сама дарога даступныя для фізічна аслабленага асобы.
«Паверце,  — сказаў Юшкевіч, — мясцовыя органы ўлады не могуць па адной заяве перабудаваць пандус, мы не такія багатыя. Калі б мы валодалі дастатковымі сродкамі, уся краіна была б ва ўніверсальным асяроддзі, і да гэтага трэба імкнуцца. На пераходны перыяд мы вымушаны інфармаваць аб даступных і ўмоўна недаступных аб'ектах для асоб з абмежаванымі магчымасцямі».
Паводле naviny.by