«Прапаганда пераігрывае, усё выглядае ненатуральна». Фрыдман пра эвакуацыю беларусаў з Газы
Асвятленне сітуацыі вакол Ізраіля і сетара Газа паказвае, наколькі рэжым Лукашэнкі неасавецкі, наколькі моцны савецкі ўплыў у беларускім кіраўніцтве.
Фота: АНТ
Прэзідыум Савета Рэспублікі выступіў з чарговай заявай аб сітуацыі ў сектары Газа.
«Рашуча асуджаем нанясенне ўдараў па аб'ектах грамадзянскай інфраструктуры ў сектары Газа, уключаючы лагеры бежанцаў, шпіталі, школы. Гэта сапраўдная сусветная трагедыя, калі ў выніку абстрэлаў гінуць ні ў чым не вінаватыя людзі, а колькасць ахвяр нападаў ужо большая за 12 тысяч чалавек, і пераважная большасць з іх — дзеці і жанчыны, — гаворыцца ў заяве. — У сектары Газа загінула каля 5 тысяч дзяцей, што перавышае колькасць забітых дзяцей ва ўзброеных канфліктах ва ўсім свеце ў апошнія гады».
«Беларусь як краіна, якая спаўна адчула на сабе ўвесь боль і пакуты Другой сусветнай вайны, якая страціла кожнага трэцяга свайго жыхара, не можа заставацца абыякавай да лёсаў людзей, якія сталі закладнікамі канфлікту, — абураюцца «сенатары». — Мы з вялікім смуткам і горыччу ўспрымаем гібель мірных людзей і настойліва заклікаем парламентарыяў і парламенцкія структуры выступіць у абарону грамадзянскага насельніцтва і далучыцца да зваротаў аб неадкладным спыненні агню ў зоне палесціна-ізраільскага канфлікту».
«Сенатары» аддалі перавагу змаўчаць пра тое, што адбываецца ў сектары Газа і чаму загінула столькі людзей: маўляў, здагадайцеся самі. Затое «абурэнне» выказана, прапанова «давайце жыць дружна» агучана.
Што стаіць за такімі абцякальнымі і бясформеннымі фармулёўкамі беларускага рэжыму? Bgmedia.site пагаварыла пра гэта з палітычным аглядальнікам Аляксандрам Фрыдманам.
«Беларускія кіраўнікі сядзяць у цікавым шпагаце»
— Вельмі смешная заява, якая выпінае савецкі нафталін рэжыму Лукашэнкі. Можна заплюшчыць вочы — і ты перанясешся, як на машыне часу, і ў 1970-ты год, і ў 80-ыя гады, гэты дакумент дзіўна савецкі па сваёй сутнасці. Людзі ў «палітычнай эліце», якія рыхтуюць падобныя заявы, маюць дзіўна «савецкія мазгі».
Афіцыйны Мінск і не хавае, што сімпатызуе сектару Газа, і ўзнікла заява па гарачых слядах эвакуацыі беларусаў з зоны баявых дзеянняў. І ў заяве, і ў афіцыйных рэпартажах аўтары катэгарычна, панічна баяцца слова «Ізраіль» і «габрэі», гэта табуяваныя паняцці ў беларускай прапагандзе. Асвятленне сітуацыі вакол Ізраіля і сектара Газа паказвае, наколькі рэжым Лукашэнкі — у плане фармулёвак, стылістыкі, характару — неасавецкі, наколькі савецкі ўплыў моцны ў беларускім кіраўніцтве. Менавіта з гэтага пункту гледжання заява Савета Рэспублікі і ўяўляе цікавасць.
Афіцыйны Мінск усяляк пазбягае ўжывання слоў «Ізраіль» і «габрэі», а з другога — усяляк накручвае публіку антыізраільскай рыторыкай. Не наўпроставай антыізраільскай рыторыкай, а недвухсэнсоўнымі «абурэннямі» забойствамі, гібеллю невінаватых людзей і гэтак далей. Гэта значыць, у Мінску асцерагаюцца прамога нападу, прамых абвінавачванняў у адрас Ізраіля — каб не сапсаваць адносіны. Увогуле беларускія кіраўнікі сядзяць у цікавым шпагаце. Я праглядзеў практычна ўсю афіцыйную інфармацыю аб сектары Газа, аб эвакуацыі беларусаў з сектара Газа, там нават няма слова «Ізраіль». Усе інтэрв'ю з людзьмі, якіх вывезлі адтуль (і з беларусамі, і з палесцінцамі, і з членамі іх сем'яў), былі так абрэзаны, так вывераны, каб слова «Ізраіль» проста не гучала. Эвакуяваныя распавядалі пра перажытыя жахі, але слова «Ізраіль» казаць забаронена.
Глядзіце таксама
«Дадзены ўказанні крытыкаваць і нападаць, але без прамога згадвання Ізраіля»
— Чым можна растлумачыць такую «далікатнасць» у дачыненні да Ізраіля?
— У гэтым заключаецца галоўнае адрозненне беларускай прапаганды ад расійскай. У Расіі па-ранейшаму ўжываюць савецкія наратывы і нават ідуць далей: адкрыта нападаюць на Ізраіль, спаганяюць на ім усю нянавісць, усю помсту, якая назапасілася ў расійскага кіраўніцтва. Іх не задавальняе ні пазіцыя Ізраіля па вайне ва Украіне, ні пазіцыя габрэйскіх суполак у свеце. Таму ў Расіі робяць стаўку на антыізраільскую рыторыку для распальвання антысеміцкіх настрояў у самой Расіі. Але кантраляваных антысеміцкіх настрояў, без асаблівага фанатызму, каб не дапусціць такіх выплескаў гвалту, як у Дагестане. А з іншага боку — заваяваць сімпатыі арабскага свету. Мабыць, для Расіі адносіны з Ізраілем на дадзены момант зусім абыякавыя.
У Лукашэнкі крыху іншыя матывы. Сапраўды, яму хочацца заваяваць сімпатыі арабскага свету, так, яму важныя сімпатыі Ірана, так, нават на чалавечым узроўні беларускаму рэжыму больш сімпатычныя палесцінцы, і сектар Газа, і Палесцінская аўтаномія (гэта такія ж дыктатарскія структуры), і антысеміцкія пачуцці ў вышэйшых кіруючых колах Беларусі ніхто не адмяняў. Але пры гэтым адносіны з Ізраілем даволі роўныя і спакойныя: Ізраіль не ўводзіў санкцый, Ізраіль не крытыкуе за парушэнні правоў чалавека (правы чалавека не з'яўляюцца краевугольным каменем ізраільскай дыпламатыі, Ізраіль у прынцыпе нікога не крытыкуе за гэта). Хоць расійскія нападкі Ізраіль яшчэ трывае (і то не заўсёды), то з рэзкімі выпадамі або заявамі беларускага боку ніхто цырымоніцца не будзе. Таму Лукашэнка не бачыць прычын абвастраць двухбаковыя адносіны да крайняй ступені. І камуфлюе сваю шматгаловую палітыку: то робіць рэверансы арабскім краінам, то паказвае Расіі, што ён пераняў расійскія наратывы і па поўнай праграме іх выкарыстоўвае. І ў рэшце рэшт трэба выказаць свае пачуцці: Ізраіль яму асабліва не падабаецца, але перагінаць палку не варта. Таму па афіцыйным асвятленні відавочна, што дадзены выразныя ўказанні крытыкаваць і нападаць, але без прамога згадвання Ізраіля.
Глядзіце таксама
Што хавае «эвакуацыя беларусаў» з сектара Газа?
— Сама гісторыя з эвакуацыяй беларусаў з сектара Газа выглядае дзіўнай, недаказанай, ненатуральнай…
— Ёсць адчуванне, што нам паказваюць толькі частку карцінкі: яны пераігрываюць, яны настолькі інтэнсіўна займаюцца гэтай тэмай, столькі пафасу — усё выглядае ненатуральна. Туды былі адпраўлены некалькі груп журналістаў, якія некалькі дзён вельмі інтэнсіўна раскручвалі гісторыю з эвакуацыяй. Таму склалася ўстойлівае ўражанне, што гэта дымавая заслона, што за кулісамі, хутчэй за ўсё, адбылася зусім іншая гісторыя, а дакладней, нам паказалі толькі адзін пазл з усёй карціны.
Па-ранейшаму незразумела, колькі чалавек насамрэч вывезлі адтуль, тлумачэнні аб знаходжанні там супрацоўнікаў КДБ выглядаюць так сабе, нам паказваюць інтэрв'ю адных і тых жа людзей. Колькі ж усяго людзей знаходзілася на борце самалёта, зразумець немагчыма: афіцыйна заяўляюць пра 43 чалавекі, але Матолька налічыў напалову менш. Занадта шмат пытанняў засталося без адказаў: каго вывозілі? навошта вывозілі? хто і чаму застаўся ў Егіпце? Але каб апярэдзіць нязручныя пытанні, нас спрабуюць задушыць пафасам і колькасцю.
Тут трэба разумець адну простую рэч. Беларускія ўлады
маглі дзейнічаць у Егіпце толькі з дазволу Ізраіля, гэта значыць, што калі
адтуль вывезлі кагосьці, пра каго публіцы ведаць не належыць, то гэта было
зроблена з дазволу і згоды Ізраіля. Таму ўсю праўду аб спецаперацыі «эвакуацыя»
ведае ізраільскі бок, але пакуль у Ізраілі пра гэта ніхто не піша і не кажа.
Гэтая тэма прысутнічае толькі ў Беларусі. Можа быць, калі-небудзь мы даведаемся
ўсю праўду аб гэтай гісторыі.