Штогод у свеце гіне больш за 100 тысяч рыбакоў
Незаконны рыбны промысел, празмерны вылаў рыбы і змяненне клімату спрыяюць высокаму ўзроўню смяротнасці ў адной з самых небяспечных прафесій у свеце.
Па даных новага даследавання, штогод гіне больш за 100 000 работнікаў рыбалоўнай галіны. Паводле даных даследавання, праведзенага Фондам FISH Safety Foundation (FSF) па замове дабрачыннага фонду Pew Charitable Trusts (PCT), кожны дзень гіне каля 300 рыбакоў, што значна вышэй за ўсе папярэднія ацэнкі.
Непрапарцыйна вялікая колькасць загінулых прыпадае на рыбакоў з нізкім узроўнем даходу, уключаючы дзяцей, вымушаных займацца рыбным промыслам, і пераважна абумоўлена небяспечнымі ўмовамі працы і аварыйным станам судоў.
Фонд FSF выявіў некалькі фактараў, якія абумаўляюць смяротнасць рыбакоў, уключаючы беднасць, геапалітычныя канфлікты, празмерны вылаў рыбы, незаконны, неаб’яўлены і нерэгулюемы (ННН) промысел, а таксама змяненне клімату. ННН промысел з'яўляецца важным фактарам, асабліва ў сувязі з ростам попыту на рыбны бялок ва ўсім свеце. Нелегальныя прамыславікі эканомяць і ігнаруюць правілы бяспекі, спрабуючы атрымаць максімальны прыбытак з улову. Гэта, у сваю чаргу, прыводзіць да так званага «ННН промыслу па неабходнасці», калі дробныя саматужныя рыбакі вымушаныя парушаць правілы ці ўдзельнічаць у нерэгулюемай і небяспечнай дзейнасці, паколькі знайсці рыбу становіцца ўсё цяжэй. Гэтыя ўмовы пагаршаюцца з-за уплыву змены клімату на размеркаванне рыбных запасаў.
«Хоць рыбалоўства рызыкоўна па сваёй сутнасці, суровая рэальнасць такая, што многіх смерцяў можна было б пазбегнуць. Паколькі 3 мільярды чалавек залежаць ад морапрадуктаў, і чакаецца, што попыт на іх будзе расці, для забеспячэння бяспекі рыбакоў тэрмінова неабходная больш жорсткая палітыка, у тым ліку накіраваная на ліквідацыю сапраўдных прычын гэтых смерцяў», — заявіў Пітэр Хорн (Peter Horn), дырэктар міжнароднага праекта ў галіне рыбалоўства дабрачыннага фонду Pew Charitable Trusts, мэтай якога з'яўляецца спыненне і прадухіленне незаконнага рыбнай здабычы.
«Шырока распаўсюджана меркаванне, што ацэнкі смяротнасці рыбакоў заніжаныя і хаваюць небяспеку рыбалоўства. Наш аналіз з'яўляецца першым у сваім родзе і пераканаўча паказвае, што адсутнасць празрыстасці ў рыбалоўнай галіне ставіць пад пагрозу жыцці людзей, паколькі хавае поўную карціну таго, што адбываецца на судах або ў рыбапромысловых раёнах. Гэта ўскладняе ўрадам распрацоўку эфектыўнай палітыкі па павышэнню бяспекі. Хоць мы, магчыма, ніколі не зможам атрымаць дакладныя даныя аб смяротнасці сярод рыбакоў, гэта павінна паслужыць трывожным сігналам для ўрадаў, якія гавораць пра тое, што для выратавання жыццяў неабходныя тэрміновыя дзеянні, заснаваныя на паляпшэнні справаздачнасці і абмену дадзенымі аб смяротнасці», — заявіў кіраўнік фонду FSF Эрык Холідэй (Eric Holliday).
Вывучыўшы агульнадаступныя даныя і супаставіўшы іх з данымі журналісцкіх расследаванняў і паведамленнямі ў навінах і сацыяльных сетках, а таксама паведамленнямі ўрадавых чыноўнікаў і іншых асоб у прыватным зносінах, аўтары даследавання змаглі атрымаць найбольш поўную на сённяшні дзень карціну смяротнасці ў рыбалоўнай галіне па ўсім свеце.
Аднак нават пры наяўнасці гэтых інструментаў прабелы ў даных застаюцца, і агульную смяротнасць практычна немагчыма ўсталяваць колькасна. Недахоп і недакладнасць даных ускладняюць працэс унясення ў заканадаўства дырэктыўнымі органамі неабходных змяненняў, якія забяспечваюць бяспеку прамысловага і натуральнага рыбалоўства на міжнародным, дзяржаўным і мясцовым узроўнях.
Грунтуючыся на выніках даследавання, Дабрачынны фонд PCT заклікае да дзеянняў па некалькіх напрамках. На нацыянальным узроўні трэба будзе яшчэ шмат зрабіць для ўкаранення мер па забеспячэнні бяспекі рыбакоў і ліквідацыі асноўных фактараў. Улічваючы непрапарцыйна высокі ўзровень смяротнасці ў супольнасцях з нізкім узроўнем даходу, тэрмінова неабходныя фінансавая падтрымка і павышэнне кампетэнцый. На міжнародным узроўні больш эфектыўныя намаганні па зборы даных, павышэнню празрыстасці і абмену інфармацыяй дапамогуць кіруючым органам лепш зразумець праблемы рыбакоў, больш дакладна ацаніць дадатковыя рызыкі, звязаныя з ННН промыслам, і прыняць меры для падвышэння бяспекі судоў.
Існуе таксама гатовая нарматыўная база для спынення незаконнага промыслу і абароны рыбакоў. У прыватнасці, краіны павінны ратыфікаваць і выконваць Кейптаунскае пагадненне, прынятае Міжнароднай марской арганізацыяй у 2012 годзе, якое ўстанаўлівае стандарты бяспекі пры будаўніцтве і праектаванні рыбалоўных судоў. Таксама выконваць пагадненне, якое накіравана на прадухіленне траплення незаконна вылаўленай рыбы ў ланцужок паставак морапрадуктаў. І Канвенцыя МАП № C188 аб працы ў рыбалоўным сектары 2007 года, якая ўсталёўвае стандарты ўмоў жыцця на марскіх судах. Дзяржавы-чальцы рэгіянальных рыбагаспадарчых арганізацый павінны таксама распрацаваць выразную палітыку для ўзмацненя мер па барацьбе з ННН здабычай і празмерным вылаву рыбы.
«На шчасце, існуе шэраг нарматыўных інструментаў, якія могуць дапамагчы спыніць ННН промысел і празмерны вылаў рыбы і павысіць узровень бяспекі ў адной з самых небяспечных прафесій у свеце, — дадаў Хорн. — Хоць яны і не вырашаюць усіх пытанняў, яны, відавочна, накіраваны на рашэнне гэтай праблемы. Міжнародныя структуры таксама павінны надаваць прыярытэтную ўвагу ўліку гэтых смерцяў. Толькі маючы больш дакладнае ўяўленне аб тым, што адбываецца на вадзе, чыноўнікі могуць ведаць, калі і дзе патрэбныя больш рашучыя дзеянні. Гэта даследаванне павінна стаць трывожным сігналам для міжнародных структур, нацыянальных урадаў і кіраўнікоў рыбалоўнай галіны па ўсім свеце аб тым, што надыйшоў час узяць на сябе адказнасць за рашэнне сваёй часткі праблемы. Рыбакі больш не павінны паміраць у невядомасці, а ўрады больш не могуць ігнараваць сур'ёзную чалавечую несправядлівасць і няроўнасць, якія з'яўляюцца вынікам недастатковых дзеянняў па барацьбе з ННН промыслам, празмерным вылавам рыбы і змяненнем клімату».