У Беларусі пражывае 9,15 млн чалавек. Але гэта не дакладна
Нацыянальны статыстычны камітэт Беларусі сцвярджае, што беларусаў за 2023 год стала менш усяго на 44600 чалавек. Па звестках ведамства, на 1 студзеня 2024 года ў Беларусі пражывалі 9 155 978 чалавек. Гэтыя лічбы, зразумела, выклікаюць сумневы, бо толькі ў 2022 годзе і толькі Польшча выдала беларусам 285 496 дазволаў на пражыванне.
Паводле Белстата, больш за ўсё скарацілася насельніцтва ў Віцебскай вобласці — прыкладна на 10 тысяч чалавек. У Мінску ў пачатку года пражывалі 1 992 862 чалавекі — ён страціў статус «двухмільённіка».
Колькасць насельніцтва ў абласных цэнтрах на 1 студзеня бягучага года складала:
- У Гомелі — 501 102 чалавекі;
- у Гродне — 361 115 чалавек;
- у Віцебску — 358 395 чалавек;
- у Магілёве — 353 110 чалавек;
- у Брэсце — 344 470 чалавек.
Найбольш дакладны падлік насельніцтва — гэта перапіс, які праводзіцца раз на дзесяць гадоў, а вось да іншых звестак варта ставіцца з доляй скепсісу, мяркуе эксперт BEROC, які спецыялізуецца на пытаннях дэмаграфіі. З ім на ўмовах ананімнасці паразмаўляла BGMedia.
«Ёсць [штогадовыя] запісы [Белстата] пра тое, колькі чалавек нарадзілася і памерла, колькі прыехала ў краіну і зарэгістравалася (імігрантаў добра ўлічваюць). Таксама з гэтых звестак адымаюць тых, хто афіцыйна выехаў з Беларусі. Але што такое “афіцыйна выехаў” з пункту гледжання статыстыкі? Тут гаворка ідзе менавіта аб рэгістрацыі ў органах міграцыі, якую звычайна пры выездзе ажыццяўляюць хіба што тыя, хто выязджае праз спецыяльныя агенцтвы па працаўладкаванні за мяжой», — лічыць эксперт.
На яго думку, звычайна людзей, якія паведамляюць улады аб пераездзе, значна менш, чым у рэальнасці тых, хто пакінуў нашу краіну. Нават да ўсіх падзей (пасля выбараў 2020-га) гэтыя звесткі дрэнна біліся, напрыклад, з лічбамі новых выдадзеных беларусам дазволаў на пражыванне ў Польшчы. У некаторыя гады толькі ў гэтай краіне такіх дазволаў выдавалі больш, чым паказаная ў беларускай статыстыцы колькасць тых, хто з'ехаў з Беларусі за гэты ж перыяд.
Нагадаем, у 2022 годзе Польшча выдала беларусам 285 496 дазволаў на пражыванне, або 92% ад усіх выдадзеных у ЕС.
Глядзіце таксама
У Беларусі можа пражываць менш за 9 млн чалавек
Як лічыць эксперт BEROC, хвалі міграцыі пасля 2020 года, хутчэй за ўсё, ніякім чынам не ўлічаныя ў беларускай статыстыцы. Сёння ўжо можна казаць, што, напрыклад, колькасць тых, хто выехаў за гэтыя гады ў 100 тысяч чалавек — гэта ніжні парог ацэнкі. А нават ад беларускіх афіцыйных асоб мы чулі разлік у духу 350 тысяч. Незразумела, адкуль яны ўзялі гэтую лічбу, але, магчыма, у іх ёсць лічбы патокаў па перасячэнні мяжы.
На думку эксперта, ад афіцыйнай статыстыкі па колькасці насельніцтва можна смела адымаць меркаваную колькасць людзей, якія пакінулі краіну пасля апошняга перапісу. Для грубых падлікаў, ад даных Белстата можна адняць агучаныя МУС (або іншымі структурамі) лічбы па міграцыі.
Па выніках перапісу 2019 года ў Беларусі пражывала 9 413 446 чалавек. То-бок, толькі па афіцыйнай статыстыцы да пачатку 2024 года насельніцтва нашай краіны зменшылася на 257 468 чалавек.
«Калі мы адкарэктуем даныя па колькасці насельніцтва з улікам тых, хто з'ехаў, атрымаецца правал — ніжэй за 9 мільёнаў», — кажуць эксперты.
Выходзіць, што сёння ў Беларусі можа пражываць каля 8,955 млн. Такая лічба атрымліваецца, калі ад колькасці насельніцтва на 1 студзеня 2024 года адабраць даныя МУС у 200 тысяч мігрантаў. У Беларусі можа і зусім пражываць крыху больш за 8,8 млн чалавек, калі ўлічыць агучаныя Карпянковым даныя ў 350 тысяч тых, хто з'ехаў.
«Карэкцыя з улікам тых, хто з'ехаў з краіны, адбудзецца толькі пасля наступнага перапісу насельніцтва. Тады мы ўбачым рэальную карціну, а пакуль проста можна гэтыя ацэнкі адымаць ад заяўленых лічбаў па насельніцтву», — кажа эксперт BEROC.
Ён таксама прыводзіць у прыклад Еўропу, дзе насельніцтва старэе і не расце, але ўрады спрабуюць кампенсаваць гэты працэс міграцыйнымі прытокамі. А ў Беларусі назіраецца толькі адток людзей. Гэта тое, што якасна адрознівае нас ад тых жа Расіі ці Польшчы і іншых еўрапейскіх краін. Мала ў якіх краінах Еўропы скарачэнне насельніцтва адбываецца ў такіх маштабах, як у нас, рэзюмаваў спецыяліст.
Глядзіце таксама
