The Observer: Мінск — наступны ў крамлёўскім меню

Аўтарытэтнае брытанскае выданне The Observer апублікавала артыкул, у якім пагроза акупацыі Беларусі Расіяй ацэньваецца як рэальная.

А магчымае бяздзеянне Вашынгтона ў гэтай сітуацыі — як фактар ​​выхаду чарговага ваеннага крызісу з-пад кантролю.

Беларусь рэдка трапляе ў фокус увагі сусветных СМІ, яшчэ радзей у станоўчым ключы. Кіраваную з 1994 года Аляксандрам Лукашэнкам, атавізмам савецкай эпохі, краіну аплаквалі як «апошнюю дыктатуру ў Еўропе», дзякуючы кепскай рэпутацыяй ў галіне правоў чалавека і недэмакратычным паводзінам.

Беларусь прыняла велізарныя памеры ў ваенным уяўленні Масквы

Да нядаўняга часу Лукашэнка асабліва не паддобрываўся перад Захадам, каб дамагчыся яго прыязнасці. Яго рэжым, які абапіраецца на сілу тайнай паліцыі, якая да гэтага часу завецца КДБ па савецкай модзе, кідаў у турмы, а часам «знікаў» тых, хто выступаў супраць Лукашэнкі. Будучы прафесійным плакальшчыкам па СССР, беларускі рэжым стамляўся па днях страчанай камуністычнай славы, таму прагрэсу ў справе лібералізацыі эканомікі і грамадскіх адносін у Беларусі не назіралася.
Лядашчая беларуская эканоміка загразла ў дзяржаватворчай неэфектыўнасці, і адзіным, што падтрымлівала Лукашэнку на плаву ўсе гэтыя гады, была дапамога Крамля. Уладзімір Пуцін доўга даглядаў за Мінскам, адорваючы яго крэдытамі і нізкім коштам энергарэсурсаў, наўзамен атрымліваючы Беларусь у якасці жыццёва важнай буфернай зоны, якая адлучае Расею ад НАТА і Захаду.
Геаграфічнае становішча Беларусі, якая мяжуе з трыма сябрамі Паўночнаатлянтычнага Альянсу — Польшчай, Літвой і Латвіяй, надае гэтай краіне бясспрэчнае значэнне для Расіі, якое толькі ўзрасло з 2014 года, калі адносіны Масквы і НАТА сапсаваліся пасля таго, як Пуцін анэксаваў Крым і уварваўся ва ўсходнюю Украіну . Улічваючы вечны расійскі страх перад ўварваннем з захаду, Беларусь прыняла велізарныя памеры ў ваенным уяўленні і ваенных планах Масквы.
На практыцы Крэмль ужо даўно лічыць Беларусь не больш чым сваім прыдаткам з пункту гледжання бяспекі. На працягу многіх гадоў адносіны паміж Масквой і Мінскам былі блізкія ў пытаннях абароны і разведкі, правядзенне сумесных ваенных вучэнняў з удзелам расійскіх і беларускіх войскаў было звычайнай з'явай.
Паколькі Беларусь выкарыстоўвае расійскую зброю і расійскую ж абаронную дактрыну, і абедзве арміі гавораць на адной мове, Крэмль лічыў беларускія вайсковыя сілы часткай сваіх уласных. У расійскім ваенным планаванні беларускае войска залічвалася як частка расійскага.
Гэтая сітуацыя мяняецца, і перамены ў стратэгічным балансе Усходняй Еўропы выклікаюць трывогу ў Маскве.

Лукашэнка не можа быць упэўнены ў тым, хто ў Беларусі на яго баку

Тут ёсць некаторая іронія, паколькі на працягу многіх гадоў менавіта Лукашэнка дамагаўся больш цесных сувязяў з Крамлём, а не наадварот, нават выказваў жаданне поўнага палітычнага саюза з матухнай-Расіяй. Тым не менш, Пуцін быў асцярожны ў збліжэнні з дыктатарам, чыя сумніўная рэпутацыя ў галіне правоў чалавека магла прыцягнуць непатрэбную дадатковую ўвагу з боку заходніх урадаў і НДА.
Аднак, у апошнія гады Лукашэнка ціхай сапай непрыкметна дыстанцуецца ад свайго даўняга заступніка, асцярожна прамацваючы глебу на Захадзе. Ключавым фактарам у змене яго паводзін, вядома, з'яўляецца скарачэнне паставак таннай нафты. У адказ на гэта скарачэнне пазіцыя Мінска па спрэчных тэмах, такіх як украінскі крызіс, становіцца ўсё меней бязвольна прарасійскай, чым мог бы чакаць Пуцін ад даўняга сатэліта.
Усё больш і больш праўкраінская пазіцыя Лукашэнкі цяпер ужо выяўляецца адкрыта, як паказала яго нядаўняя заява, што «братняя Украіна» ваюе за сваю незалежнасць. Хаця беларускі ўладны лідэр быў досыць разумны, з кім менавіта і за незалежнасць ад каго ваюе паўднёвы сусед, у Маскве ўсё выдатна зразумелі.
Адносіны паміж Масквой і Мінскам зараз знаходзяцца на мяжы поўнамаштабнага крызісу. На мінулым тыдні Лукашэнка заявіў, што авіябазы, якую Пуцін планаваў размясціць у Беларусі, не будзе, накінуўся на Расію падчас сваёй эпічнай сямігадзіннай прэс-канферэнцыі, напоўненай анты-крамлёўскімі настроямі. У адказ на пагаршэнне адносінаў Масква ўстанавіла кантроль на сваёй заходняй мяжы, раней неахоўнай.
Лукашэнка глыбока занепакоены тым, што незадаволены Крэмль можа паспрабаваць зрынуць ягоны рэжым, замяніўшы яго кімсьці больш падатлівым. Мінск асцерагаецца раптоўнага з'яўлення «зялёных чалавечкаў«»», дыверсантаў і тэрарыстаў з расійскай выведкі, ценявых агентаў, якія ажыццявілі ўварванне ў Крым тры гады таму, каб паспрабаваць адхіліць Лукашэнку ад улады. Гэтыя асцярогі Лукашэнкі цалкам справядлівыя, і ён патрапіў у сапраўды няпростае становішча, улічваючы выключна цесныя сувязі паміж сваімі спецслужбамі і Крамлём — бо большая частка верхавіны сілавікоў вучылася ў расійскіх школах.
Лукашэнка не можа быць упэўнены, хто ў Беларусь сапраўды на яго баку. Таму не дзіўна, што Лукашэнка проста зараз спрабуе прадэманстраваць мускулы, паказваючы Маскве сваю сілу і правяраючы лаяльнасць арміі.
Вучэнні, якія ідуць цяпер у Беларусі, ўключаюць у сябе будаўніцтва перашкод на галоўнай магістралі, якая злучае Мінск з Расіяй. Відавочна, што гэта праверка на практыцы магчымасці супрацьстаяць ўварванню Расіі.

А на чыім, уласна, баку Трамп?

Арсень Сівіцкі, дырэктар беларускага Цэнтра стратэгічных і знешнепалітычных даследаванняў, адзінага мазгавога цэнтра такога кшталту ў Беларусі, у свежым інтэрв'ю кажа пра тое, што Пуцін можа выкарыстоўваць цяперашні хаос у Вашынгтоне, з адміністрацыяй Трампа, якая яшчэ толькі фарміруецца, і яе знешняй палітыкай без стырна і без ветру, каб зрабіць выпад супраць Лукашэнкі. Што можа вар'іравацца ад падрыўной дзейнасці і запалохвання з боку расійскай разведкі да татальнага ўварвання, згодна з Сівіцкім.
Хоць Сівіцкі сумняецца, што найгоршы сцэнар адбудзецца, сапраўдны кашмар складаецца ў тым, што Масква можа звярнуцца да выкарыстання тактычнай ядзернай зброі супраць НАТА, калі агрэсія супраць Беларусі пойдзе не па расійскім плане.
Самае заблытанае пытанне — а што, уласна, будзе рабіць Белы дом. Беларусь не знаходзіцца ў НАТА, і на прамую дапамогу Захаду ў супрацьстаянні з Пуціным не можа разлічваць. Але ці будзе Трамп хоць што-небудзь рабіць у выпадку расейскай агрэсіі супраць чарговага суседа? Неаднаразовыя выпадкі публічных паддобрыванняў новай адміністрацыі Белага дома перад Крамлём, а таксама яе прахалоднае стаўленне да падтрымкі Украіны ў сітуацыі зноў ўспыхнуўшага супрацьстаяння з расійскімі войскамі, прымушаюць задумацца, на чыім наогул Трамп баку. Не кажучы ўжо пра дзіўны запыт, які Белы дом нядаўна паслаў разведвальным службам, пра «польскае ўварванне» ў Беларусь.
Варта адзначыць, што Польшча не прадпрымала ні адной спробы «ўварвання» у Беларусь за межамі паранаідальных крамлёўскіх сайтаў, якія распальваюць антынатаўскія настроі фальшывымі навінамі. Тым не менш, польскае вайсковае ўварванне ў Беларусь займала бачнае месца ў нядаўніх расійскіх ваенных вучэннях, а менавіта Захад-2009 і Захад-2013, дзе двойчы адпрацоўваўся сцэнар польскага «Дранг нах Остэн».
Такім чынам, Белы дом альбо паўтарае, як попка-дурань, фальшывыя крамлёўскія навіны, альбо свядома падсоўвае выведцы крамлёўскую дэзу. Ні адзін з варыянтаў не абяцае бяспецы і стабільнасці ў Еўропе нічога добрага. Беларусь, у адрозненне ад Крыму ці Усходняй Украіны, знаходзіцца на парозе НАТА, і верагоднасць выхаду з-пад кантролю ваеннага крызісу там занадта рэальная. Для ўсіх было б лепш, калі такі крызіс будзе прадухілены да таго, як ён пачнецца.

Паводле belaruspartisan.org