Ізраільскія археолагі знайшлі разрабаванае сховішча кумранскіх скруткаў

Упершыню з 1956 года навукоўцам удалося выявіць пячору, у якой некалі былі схаваныя скруткі Мёртвага мора: рукапісы, напісаныя іудзейскай сектай ў перыяд з III стагоддзя да нашай эры па II стагоддзе нашай эры.

Зноў адкрытая пячора атрымала нумар Q12, дзе Q пазначае месца знаходкі — Кумран. Унутры пячоры апынуўся адзін чысты скрутак, а таксама тыповы посуд для захоўвання рукапісаў. Усе збаны ў Q12 апынуліся разбітыя, а непадалёк ляжалі дзве кіркі, датаваныя 1950 гадамі. Такім чынам, у пячоры да археолагаў пабывалі рабаўнікі.
Пячора Q12 знойдзена ў ходзе палявога сезона, які праводзіцца Яўрэйскім універсітэтам і універсітэтам Ліберці (Лінчберг, Вірджынія, ЗША). Сезон праходзіў у межах праекта «Аперацыя «Скрутак» (Operation Scroll). Яго задача — суцэльнае абследаванне Кумрана, пошук новых пячор і іх раскопкі. Ізраільскае кіраванне старажытнасцяў мае дадзеныя аб тым, што ў раёне стала працуюць «чорныя археолагі», прычым ў 2014 годзе некалькіх з іх удалося аддаць пад суд.
Кіраўнік экспедыцыі Орэн Гутфельд (Oren Gutfeld) падкрэсліў у прэс-рэлізе, што да гэтага часу лічылася, што Кумранскія рукапісы захоўваліся ў адзінаццаці пячорах. Цяпер адкрыта дванаццатая, пра якую ніколі не згадвалі інфарматары археолагаў, але, тым не менш, яна была абрабаваная ў найноўшы час.
Першыя кумранскія рукапісы былі выяўленыя бедуінамі ў 1947 годзе ў пячоры, размешчанай у кіламетры ад паўночна-заходняга берага Мёртвага мора. Тады гэтая тэрыторыя знаходзілася пад кантролем Іарданіі. У 1949 годзе там упершыню праводзіліся раскопкі (сумеснымі намаганнямі Упраўлення старажытнасцяў Іарданіі, Палестынскага археалагічнага музея і Біблейскага інстытута ў Ерусаліме). У пячоры Q1 было знойдзена сем скруткаў, у тым ліку цалкам кніга прарока Ісаі. Гэты рукапісны старазапаветны скрутак па гэты дзень застаецца самым вялікім са знойдзеных у Кумране і лепш за ўсё захаваўся.
Пасля археолагі знайшлі яшчэ дзесяць пячор, ва ўсіх з іх, за выключэннем Q10, было выяўлена хаця б па адным світку. Для прыкладу: у пячоры Q4 ацалела каля 15 тысяч фрагментаў, а ў Q9 — адзін. У Q10 выявілі два гліняных чарапкі (астракона) з надпісамі.
Кумранскія рукапісы складаюцца з дзвюх частак. Першая — гэта спісы біблейскіх тэкстаў, іх зараз налічваюць прыкладна 230. У біблійным корпусе Кумранскіх скруткаў ёсць усе старазапаветныя кнігі за выключэннем кнігі Эстэр, а таксама пераклады некаторых з іх на грэцкую і арамейскую мовы. У ліку іншыя тэксты ў Кумране знойдзеныя гістарычныя сачыненні, календары, экзэгетычная (тлумачальная) літаратура, гімны і інш.
Асаблівую цікавасць для даследнікаў уяўляюць сабой скруткі з тэкстамі, складзенымі ўдзельнікамі эсхаталагічнай рэлігійнай групы, якая называе сябе «Яхад» ( «разам», «суполка»). Гэтую групу навукоўцы называюць кумранітамі. Некаторыя даследнікі лічаць кумранітаў есеямі — сектай, вядомай па антычных крыніцах (у прыватнасці, іх згадвалі Пліній, Іосіф Флавій і Філон Александрыйскі). Іншыя даследнікі перакананыя, што кумраніты не былі еўсеямі ці, ва ўсякім разе, не ўсе яны і не на ўсім працягу жыцця абшчыны былі еўсеямі. Але ўсе без выключэння спецыялісты, якія займаюцца кумранскай суполкай, сыходзяцца ў тым, што вывучэнне гэтай секты пралівае святло на месіянскія і эсхаталагічныя чакання юдэяў II стагоддзя да нашай эры — II стагоддзя нашай эры, што, у сваю чаргу, дазваляе глыбей зразумець вытокі хрысціянства. Больш падрабязна пра гісторыю адкрыцця скруткаў, іх вывучэнні, датыроўцы і публікацыі можна прачытаць тут.
Паводле nplus1.ru