Глабальнае змяненне клімату адначасова ўзмацніла і аслабіла разлівы рэк у Еўропе
У выніку змены клімату ў апошнія 12 гадоў рачныя паводкі ў Паўночна-Заходняй Еўропе ўзмацніліся і сталі частымі, а ў Паўднёвай і Усходняй Еўропе, такім чынам сталі менш верагодныя. Такую выснову даследчыкі зрабілі на аснове дадзеных аб узроўні рэк з 3700 гідраметрычных станцый Еўропы.
Чакаецца, што з падвышэннем сярэдняй тэмпературы на планеце і раставаннем леднікоў узровень вады ў Сусветным акіяне падымецца, а таксама вырасце верагоднасць і сіла рачных паводак. Аднак многія даследаванні змены клімату заснаваныя на матэматычных мадэлях, а не рэальных метэададзеных. Улічваючы, што падвышэнне ўзроўню вады ў рэках можа нанесці вялікія страты сельскай гаспадарцы, роўна як і гарадам, важна разумець, наколькі вялікая яго рэальная небяспека.
Некалькі дзясяткаў даследчыкаў з розных краін Еўропы, уключаючы Расію (яна была прадстаўлена двума супрацоўнікамі геаграфічнага факультэта МДУ), апрацавалі дадзеныя аб узроўні вады ў рэках, сабраныя з 3700 гідраметрычных станцый за апошнія пяць дзесяцігоддзяў. Айчынныя спецыялісты аналізавалі інфармацыю прыкладна з 200 станцый на захадзе Еўрапейскай часткі Расіі. Навукоўцы ацэньвалі, як мянялася глыбіня рэк у апошнія гады і як гэтыя змены звязаныя з сярэднегадавымі тэмпературамі, магутнасцю снежнага покрыва і колькасцю ападкаў ва ўсе сезоны.
Аўтары высветлілі, што ў розных рэгіёнах Еўропы глабальнае змяненне клімату прывяло да розных вынікаў. Яны шмат у чым залежаць ад выпарэння і глыбіні прамярзання глебы, а таксама ад снежнага покрыва. Так, у Паўночна-Заходняй Еўропе ў апошнія 12 гадоў восенню і зімой стала выпадаць больш ападкаў, з-за чаго верагоднасць рачных паводак вырасла. На поўдні кантынента, насупраць, у халодны час года ападкі зменшыліся, а выпарэнне павялічылася. Дзякуючы гэтаму паводкі сталі менш выяўленымі.
Калі казаць пра Ўсходнюю Еўропу, то тут на 78 працэнтах гідраметрычных станцый максімумы паводкі зніжаліся ў сярэднім на шэсць працэнтаў за дзесяцігоддзе. Аднак у паўночнай Скандынавіі і на паўночным захадзе Расіі гэтае зніжэнне выяўленае слабей. Прычыны паслаблення паводак у дадзеным выпадку ў тым, што глыбіня прамярзання глебы паменшылася, роўна як і магутнасць снежнага покрыва. Да таго ж, снег стаў раставаць раней, бо ў апошнія паўстагоддзя ва Усходняй Еўропе тэмпература паветра вясной павышалася на адзін градус за дзесяцігоддзе, і зімовыя адлігі таксама пачасціліся.
Рэгіянальныя адрозненні ў трэндах зменаў максімальных расходаў вады ў Еўропе за 1960 - 2010 гады. Сінім адзначана павелічэнне максімальных расходаў вады, чырвоным — памяншэнне расходаў (у працэнтах за дзесяцігоддзе). 1 — Паўночна-Заходняя Еўропа: павелічэнне колькасці ападкаў і вільготнасці глебы. 2 — Паўднёвая Еўропа: памяншэнне колькасці ападкаў і павелічэнне выпарэння. 3 — Усходняя Еўропа: памяншэнне снегазапасаў і ранейшае таянне снежнага покрыва
«У адрозненне ад папярэдніх даследаванняў, прысвечаных тэрыторыі Заходняй Еўропы, у сапраўднай працы істотна пашырана аналізаваная плошча, — адзначыла адзін з суаўтараў публікацыі, малодшы навуковы супрацоўнік кафедры гідралогіі сушы геаграфічнага факультэта МДУ Марыя Кірэева. — Гэта дазволіла праводзіць аналіз „па-за межамі“ дзяржаў і дзякуючы гэтаму лепш інтэрпрэтаваць уплыў кліматычных працэсаў на фарміраванне паводак. Упершыню ўсталяваныя дакладны прасторавы ахоп і велічыня змяненняў характарыстык паводак па ўсім Еўрапейскім кантыненце».
Змена клімату аказвае непасрэдны ўплыў на здароўе жывёл, у тым ліку людзей. Яно ўжо зрабіла сініц больш крыважэрнымі, а ў будучыні, па ўсёй бачнасці, перашкодзіць росту колькасці кітоў, зробіць зялёных чарапах самкамі і падвысіць лік смерцяў людзей ад анамальнай спёкі.
Паводле nplus1.ru