Левыя кансерватары пачынаюць і… Палітычны ландшафт Германіі напярэдадні сур'ёзнай перазагрузкі

У адміністрацыйным судзе заходнегерманскага Мангейма 26 верасня зарэгістравана аб'яднанне BSW — Für Vernunft und Gerechtigkeit («Аб'яднанне за розум і справядлівасць»). Хутчэй за ўсё, BSW будзе папярэднікам новай партыі, рупарам якой з'яўляецца Сара Вагенкнехт — скандальны дэпутат ад партыі «Левыя» (Die Linke).

Сара зрабіла сабе імя (яна, дарэчы, займае трэцяе месца сярод найбольш папулярных палітыкаў ФРГ) на крытыцы цяперашніх лідараў сваёй партыі і леваліберальнага курса кабінета Олафа Шольца. Дзеючую Левую партыю, якую яна ўсё яшчэ прадстаўляе ў Бундэстагу, Вагенкнехт параўноўвае з геданістычнай студэнцкай сектай, якая страшна далёкая ад паўсядзённых патрэб насельніцтва.

Прычым сваіх партайгенасе яна так «дастала», што тыя ўжо анансавалі галасаванне за выключэнне Вагенкнехт і яе паплечнікаў на канец лістапада. Зрэшты, Сару, якая будуе сваю партыю, гэта не спыніць. Яна гэтую інфармацыю пакуль не пацвярджае, але ахвотна раздае інтэрв'ю аб тым, як павінна выглядаць новая партыя.

Характарызуючы асноўныя праграмныя рысы новай партыі Вагенкнехт, адно з выданняў адзначае, што яна ўяўляе сабой сумесь сацыялізму, пацыфізму і кансерватызму. Сама Сара называе сваю плынь «левы кансерватызм».

Так, гэтая партыя, напрыклад, у адрозненне ад правых папулістаў, не адмаўляе змены клімату, але не стварае з гэтага, як Зялёныя, новую рэлігію. Некантралюемую міграцыю новая партыя адхіляе не з нацыяналістычных забабонаў, а па сацыяльных прычынах (не хопіць бюджэтных грошай утрымліваць усіх перасяленцаў).

Нарэшце, партыі Вагенкнехт чужыя ўсе новаўвядзенні. Гэта і гендарныя трансфармацыі, калі яны азначаюць умяшанне ў біялагічную сутнасць чалавека, і адмова ад мяса на карысць паядання казурак, калі гэта прадпісваецца ўрадавымі цыркулярамі, і абмежаванні асабістага аўтамабільнага транспарта, і новаўвядзенні ў нямецкай мове па меркаванням талерантнасці кшталту недапушчальнасці ўжывання слова «негр» і да т.п.

Пазіцыя палітыка па пытанні расійска-ўкраінскага канфлікту ў значнай ступені адрознівае лінію Вагенкнехт ад лініі «Левай» партыі, якая асудзіла ваеннае ўварванне і падтрымала пастаўкі зброі Кіеву. Сара ж бачыць сутнасць канфлікту ў імкненні Украіны далучыцца да NATO і выступае за мірныя перамовы.

Ні адна з існуючых у ФРГ партый яшчэ не адважылася падняць руку на падобныя святыя прынцыпы ліберальнай дэмакратыі, іранізуе адно з мясцовых выданняў. Так ці інакш, выхад на авансцэну падобнай партыі можа паўплываць на палітычны расклад.

Першым чынам, яна пахавае партыю «Левыя». Без унутрыпартыйнай групы Вагенкнехт яе рэйтынг упадзе на пару працэнтаў. У будучым партыя мае будзе забыцца пра прысутнасць у Бундэстагу. У лепшым выпадку яна захавае прадстаўніцтва ў ландтагах Усходняй Германіі.

Скароціцца і падтрымка правапапулісцкай партыі «Альтэрнатыва для Германіі» (AfD), якая ў апошні час вырвалася на другое месца ў рэйтынгах, саступаючы ў папулярнасці толькі кансерватарам, і тое на пару адсоткаў.

Справа ў тым, што «Альтэрнатыва» з'яўляецца хутчэй пратэсным праектам. Нацыяналістычнае ядро не перавышае 30 працэнтаў яе прыхільнікаў. Астатнія сімпатызуюць AfD з-за пратэсных, антысістэмных матываў. Агульнай устаноўкай гэтай часткі бюргераў з'яўляецца адмова ад леваліберальных каштоўнасцяў, часта па эканамічных, культуралагічных або рэлігійных меркаваннях, характэрным перш за ўсё для нямецкіх «Зялёных».

Бан для «Альтэрнатывы»?

Многія з тых, хто падтрымліваюць «Альтэрнатыву», могуць перакінуцца ў лагер Сары. Эксперты прагназуюць, што новая партыя атрымае адразу 18-20 працэнтаў падтрымкі сярод выбаршчыкаў, што гарантуе ёй дэпутацкія мандаты.

Гэта адназначна падкосіць пазіцыі «Альтэрнатывы», што аднак не абяцае іншым партыям вяртанне ў старыя добрыя часы.

Важна адзначыць, што праект Сары стартуе ў вельмі турбулентны час. Нядаўні правал сацыял-дэмакратаў на зямельных выбарах у Гесэне і Баварыі выклікаў шквал крытыкі як супраць канцлера, так і супраць «Святлафора» (кіруючая кааліцыя Зялёных, эсдэкаў і лібералаў). Цяпер кабінет Шольца падтрымліваюць усяго 19% выбаршчыкаў. Запыт на новае кіраўніцтва настолькі высокі, што некаторыя СМІ не выключаюць роспуску парламента і правядзенне новых выбараў. Нават калі форс-мажору не будзе і выбары адбудуцца па графіку ў 2025-м, прагназаваць іх вынік сёння не здольны ніхто.