Мафальдзе — 60 гадоў! Дзяўчынка, якая стала сімвалам Аргенціны

Аргенціна буйна адсвяткавала шасцідзясятыя ўгодкі нараджэння Мафальды – персанажу коміксу, які стаў сімвалам краіны разам з Чэ Геварай, Марадонай, Эвітай Перон і Месі.

Такім чынам, знаёмцеся — Мафальда, шасцігадовая дзяўчынка, якая жыве ў аргенцінскай сям'і сярэдняга класа ў раёне Сан-Тэльма ў Буэнас-Айрэсе. Мафальда ​​незвычайнае дзіця. Яна занепакоена станам чалавецтва і часта пакідае сваіх бацькоў у здзіўленні, пытаючы дарослых аб вельмі складаных тэмах.

Мама і тата нават часам папракаюць дзяўчынку, што яна не гуляе, а ўвесь час ставіць цяжкія пытанні, напрыклад, пра лёсы кітайскага камунізму пасля смерці Мао. У адказ яна прыкідваецца, што гуляе, але толькі каб хутка заявіць, што яна скончыла гуляць, а затым зноў спытаць аб сітуацыі ў Кітаі.

Прыдумаў Мафальду мастак Хаакін Сальвадор Лавада, больш вядомы пад псеўданімам Кіно. Наогул першапачаткова яна была намаляваная для рэкламнага выдання яшчэ ў 1962 годзе, аднак афіцыйнае нараджэнне Мафальды датуецца 29 верасня 1964 года. У гэты дзень у часопісе Primera Plana выйшаў першы комікс пра прыгоды дзяўчынкі, якую прэса называе іконай крытычнага стылю.

Поспех праекту быў імгненным. Праз два гады пасля першага з'яўлення ў друку «Мафальду» штодня чыталі каля двух мільёнаў чалавек, а зборнікі, выпушчаныя ў кніжным фармаце, былі распрададзены за некалькі дзён.

Папулярнасць коміксу хутка распаўсюдзілася за межы Аргенціны. Вельмі хутка ён набыў неверагодна адданую чытацкую аўдыторыю. З тых часоў і дагэтуль вострыя заўвагі Мафальды, наконт аргенцінскай палітычнай сцэны, становішча на міжнароднай арэне — каментары аб вайне ў В'етнаме, адукацыі, ролі жанчын у грамадстве, нават аб сэнсе жыцця — выклікаюць цікавасць і каментуюцца па ўсім свеце. Нездарма Умберта Эка назваў Мафальду «гераіняй нашага часу».

Трэба сказаць, што рабіць коміксы на палітычную тэму ў Аргенціне часам было дастаткова небяспечна. У сакавіку 1976 года ў краіне адбыўся дзяржаўны пераварот, калі да ўлады прыйшла вайсковая хунта. Дыктатура ўжывала супраць апанентаў самыя жорсткія метады: выкраданні, катаванні і забойствы.

Нягледзячы на ​​такі змрочны вонкавы антураж Мафальда працягвала цікавіцца палітыкай. У адным з коміксаў тых часоў Мафальда слухае радыё і чуе: «Урад устанаўлівае максімальныя цэны на прадметы першай неабходнасці». Тады дзяўчынка задаецца пытаннем: «А які бягучы курс кошту на здаровы глузд?»

Часы дыктатуры ў Аргенціне скончыліся ў 1983 годзе. Падчас дэмакратыі Мафальда стала яшчэ больш культавай фігурай. Больш за тое, Мафальда з'яўляецца адным з сімвалаў Аргенціны. У краіне прадаецца вялікая колькасць сувенірнай прадукцыі з яе выявай. Мафальда стала сацыяльным феноменам. Яе ўплыў выйшаў за рамкі індывідуальнага вопыту і ўвайшоў у сферу калектыўнай ідэнтычнасці аргенцінцаў.

Як пасадзіць дыктатара? Нялёгка, але магчыма

Шануюць персанажа коміксаў Кіно і ў замежжы. У 2014 годзе, калі Мафальдзе споўнілася пяцьдзясят гадоў, комікс разам са сваім аўтарам атрымаў шмат узнагарод. Так, Кіно ўзнагародзілі медалём Ганаровага легіёна ў Францыі і прэміяй прынца Астурыйскага ў Іспаніі.

Паколькі паводле сюжэту коміксу Мафальда жыве ў сталічным раёне Сан-Тэльма, у 2009 годзе ўрад горада Буэнас-Айрэс вырашыў усталяваць на дамы Кіно памятную дошку. «Тут жыла Мафальда, вядомая асоба і культурная спадчына горада», — напісана на ёй. Тады ж па суседстве ўсталявалі статую Мафальды і яе сяброў па коміксу.

Скульптуры дзяўчынкі з кароткімі валасамі і чубком, апранутую ў чырвоную сукенку можна знайсці не толькі ў аргенцінскай метраполіі. Падобныя скульптуры ёсць у Ліме, Каракасе і Барселоне. У гонар цяперашняга юбілею чарговая скульптура з'явілася ў Садзе мастацтваў Культурнага фонду ў Сант'яга — сталіцы Чылі.

Між тым, стваральнік Мафальды марыць, каб манумент дзяўчынкі з'явіўся каля штаб-кватэры ААН у Нью-Йорку. Справа ў тым, што ў коміксах Мафальда заўсёды казала, што хоча быць перакладчыкам Арганізацыі Аб'яднаных Нацый, каб змяняць змест выступаў палітыкаў як перакладчык, каб садзейнічаць міру. Сапраўды — чым не нагода паставіць Мафальдзе помнік на ўваходзе ў будынак ААН?

Як бачым, «Мафальдаманія» ўсё яшчэ папулярныя з’ява, якая працягвае заставацца запатрабаваным метадам трактоўкі рэальнасці.

Застаецца дадаць, што да 60-годдзя з'яўлення коміксу кампанія Netflix зрабіла прыхільнікам Мафальды нядрэнны падарунак. Netflix пацвердзіў, што рыхтуе анімацыйны серыял пра дзяўчынку з Буэнас-Айрэса. Як кажуць, глядзіце на экранах!