Макронаўская «Бярэзіна». Што паказалі вынікі першага тура парламенцкіх выбараў у Францыі

Пасля першага тура парламенцкіх выбараў слова «Бярэзіна», якое ў Францыі азначае татальнае фіяска, цалкам дастасавальна да палітыкі прэзідэнта Макрона.

Плакаты з выявамі мясцовых кандыдатаў для ўдзелу ў першым туры выбараў у заканадаўчыя органы Францыі 2024 года. Фота Wabik/NurPhoto/Reuters

Плакаты з выявамі мясцовых кандыдатаў для ўдзелу ў першым туры выбараў у заканадаўчыя органы Францыі 2024 года. Фота Wabik/NurPhoto/Reuters

Le Parisien: «Нацыянальны збор каля ўлады!»

Le Télégramme: «Нацыянальны збор: гістарычная пагроза»

Libération; «Усяго толькі адзін тыдзень, каб пазбегнуць катастрофы»

Les Echos: «Канец эры Макрона»

Такімі загалоўкамі рэагуе французская прэса на сенсацыйны прарыў правых папулістаў з «Нацыянальнага збора» (RN) у першым туры пазачарговых парламенцкіх выбараў. Нагадаем, прэзідэнт Эмануэль Макрон вырашыў правесці датэрміновыя выбары пасля правалу сваёй партыі на выбарах у Еўрапарламент 6 чэрвеня. Вынік аказаўся, мякка кажучы, спрэчны. У партыі Макрона 20 працэнтаў, а «Нацыянальны сход» яшчэ больш умацаваў свае пазіцыі.

На першы погляд, казаць аб перспектыве з'яўлення ў Францыі ўпершыню з часоў Вішы правага ўрада, як мінімум рана. Для таго, каб стварыць аднапартыйны ўрад, партыя павінна мець у Нацыянальным сходзе 289 мандатаў. Па падліках экспертаў, у лепшым выпадку RN атрымае ў новым парламенце самую вялікую фракцыю — ад 240 да 270 месцаў, што безумоўна можна лічыць гістарычнай перамогай.

Аднак з іншага боку нагода для турботы ў многіх ёсць. Справа ў тым, што раней у выпадку віртуальнай пагрозы перамогі лепеністаў, лібералы, галісты, сацыялісты і нават камуністы фармавалі нефармальны ці фармальны т.з. Рэспубліканскі фронт. На практыцы гэта азначала агульную падтрымку вядучага праціўніка на адрас кандыдата ад партыі Ле Пэн

На гэты раз з такім сцэнаром праблема. Прэзідэнт Макрон ставіў знак роўнасці паміж левымі і правымі падчас выбарчай кампаніі, а зараз раптоўна хоча, каб дэмакраты, у тым ліку левыя, аб'ядналіся супраць вельмі правых. Але давер да прэзідэнта зараз настолькі нізкі, што яго заклік гучыць амаль контрпрадуктыўна і нагадвае мізэрны заклік аб выратаванні ад яго ўласнага імя.

Глядзіце таксама

Зрэшты, з'яўленне Рэспубліканскага фронта ў нейкай новай рэдакцыі выключаць нельга. Усе вядучыя левыя СМІ заклікаюць да неадкладнага пакта паміж макраністамі і левымі, якія на гэтыя выбары ідуць пад шыльдай «Новы Народны Фронт» (NFP). Для даведкі: у першым туры NFP атрымаў 29 працэнтаў галасоў.

Дапусцім, што падобная кааліцыя будзе створана, і партыі, якія ў яе ўваходзяць, складуць большасць у парламенце. Што далей? Ці магчымы ўрад макраністаў і левых?

Місія хутчэй не выканальная. Ужо зараз зразумела, што працэс будзе вельмі складаным. Напрыклад, лідар левых Меланшон не супраць, каб у другім туры левыя адклікалі сваіх кандыдатаў, калі яны занялі трэцяе месца, каб падтрымаць кандыдатаў ад Макрона. Аднак наўзамен Меланшон патрабуе, каб прэм'ер Францыі Атталь пасля парламенцкіх выбараў пакінуў сваю пасаду.

Але нават калі прыняць версію аб з'яўленні такога ўрада, наўрад яму наканавана існаваць доўга. Камуністы, міленшонаўцы, зялёныя, сацыялісты і іншыя суб'екты Новага Народнага Фронту, вельмі пярэстая публіка. Як адзначае часопіс Humanite Magazine, бадай адзінае, што яны могуць сумесна запатрабаваць — адмена ненавіснай у народзе пенсійнай рэформы, якую прэзідэнт працягнуў нядаўна, нягледзячы на ​​маштабныя пратэсты. 

Але ці пагодзіцца Макрон — аўтар рэформы — адмовіцца ад яе рэалізацыі? Хіба такі крок не будзе выглядаць для электарату Макрона, а дакладней таго, што ад яго засталося, знакам капітуляцыі.

Адным словам, саюз левых і макраністаў гэта ў любым выпадку не выхад. А значыць, новыя выбары непазбежныя. І гэтыя выбары, відаць, будуць праходзіць без моцнай партыі цэнтру, затое з двума моцнымі радыкальнымі антаганістычнымі флангамі. Мімаволі такі расклад нагадвае фінальныя дні Веймарскай рэспублікі.


Як Францыя будзе выходзіць з цяперашняга палітычнага крызісу — пакуль незразумела. Ясна толькі, што «макранізм», як нейкая канцэптуальная мадэль развіцця французскай дзяржавы, пацярпеў крах і перажывае сапраўдную «Бярэзіну».