Султан Саладын памёр ад брушнога тыфу

У Медыцынскай школе Мэрылендскага універсітэта завяршылася чарговая, дваццаць пятая па ліку, штогадовая Гістарычная клініка-паталагічная канферэнцыя. Кожны год на гэтых канферэнцыях абмяркоўваецца дыягназ якой-небудзь выбітнай асобы мінулага. 

saladin.png

Напрыклад, у 2017 годзе прадметам увагі стала гісторыя хваробы знакамітага мастака Гойі, у 2012 — Леніна, у 2005 — Калумба, у 2004 — Генрыха Шлімана, у 2003 — цара Ірада, у 2001 — рымскага імператара Клаўдзія, у 2000 — Моцарта. На гэты раз удзельнікі абмяркоўвалі прычыну смерці егіпецкага султана Саладына (1138-1193).
Саладын (сапраўднае імя Юсуф ібн Айюб, ганаровая мянушка Салах ад-Дын азначае «пабожнасьць веры») паходзіў з сям’і курдскага ваеначальніка, які служыў кіраўніку Халеба (Алепа). З 19 гадоў ён удзельнічаў у войнах з Ерусалімскім каралеўствам, заснаваным крыжакамі. У 1171 годзе захапіў уладу ў Егіпце і атрымаў тытул султана. У 1187 годзе пасьля перамогі ў бітве пад Хатынам, захапіў Аку, Аскалон і Ерусалім, а потым выгнаў крыжакоў з большай часткі Сірыі і Палестыны. Памёр Саладын 4 сакавіка 1193 года ў Дамаску, ад хуткацечнай хваробы, якую крыніцы называюць ліхаманкай.
Выступоўцы на канферэнцыі прафесар медыцыны Стывен Гюкман (Stephen J. Gluckman) з Пенсільванскага універсітэта і гісторык крыжовых паходаў Томас Асбрыдж (Thomas Asbridge) з Універсітэта каралевы Марыі ў Лондане, вывучыўшы апісанне смерці Саладина ў гістарычных дакументах, прыйшлі да высновы, што прычынай яго смерці стаў брушны тыф. Першымі праявамі хваробы сталі слабасць, страта апетыту, нястраўнасць. Затым пачалася ліхаманка і інтэнсіўныя галаўныя болі. На шосты дзень хваробы Саладин мог сядзець толькі з апорай на падушкі і піць толькі цёплую ваду. На працягу двух наступных дзён, як паведамляюць крыніцы, «розум яго пачаў блукаць». Даследнікі бачаць у гэтым тыфозны статус — спалучэнне рэзкай слабасці, апатыі, парушэнні свядомасці з магчымымі трызненнем і галюцынацыямі. У апошнія два дні хваробы Саладын стаў багата пацець. Пот праходзіў скрозь ложак і кроплі яго былі бачныя на падлозе. Слугі палічылі гэта спрыяльнай прыкметай, але на справе гэта магло сведчыць пра развіты ў выніку брушнога тыфа інфекцыйна-таксічны шок. Хворы станавіўся ўсё слабей, перыядычна то прыходзіў у прытомнасць, то ізноў апускаўся ў непрытомнасць. Працягласць хваробы — султан памёр праз два тыдні — таксама адпавядае брушному тыфу.
Брушны тыф выклікаецца бактэрыяй Salmonella enterica серотіпов typhi. Зараз у свеце адзначаецца прыблізна 22 мільёны выпадкаў захворвання брушным тыфам у год і больш за 200 тысяч хворых на памірае. Без лячэння хвароба ў 25% выпадкаў заканчваецца смерцю. Пры выкарыстання антыбіётыкаў смяротнасць складае 1-4%.
Паводле Pro Science