Лукашэнка дазволіў прадаць Гомельскі завод Шакуціну: прадпрыемства на мяжы банкруцтва

Гомельскі завод "Гідрапрывад" да свайго 60-годдзя рызыкуе не дажыць. У канцы чэрвеня кіраўніцтва звярнулася ў Эканамічны суд Гомельскай вобласці з заявай аб банкруцтве. "Моцныя навіны" паспрабавалі разабрацца, што ж адбылося з некалі прыбытковым прадпрыемствам, дзе працавала 800 чалавек.

Хроніка прыватызацыі

У студзені 2014 года РУП Гомельскі завод "Гідрапрывад” быў ператвораны ў ААТ “Гідрапрывад". У агульнай даведцы на сайце прадпрыемства паведамляецца, што ў жніўні 2014 года акцыі завода былі набытыя ТАА «Салеа» — кіруючая кампанія холдынгу, і ён увайшоў у склад холдынгу «Салеа». У верасні 2014 года да ААТ "гідрапрывад" было далучана прадпрыемства ТАА "Хорда-Гідраўліка«, а ў сакавіку 2015 года ААТ» гідрапрывад «перайменавана ў ААТ “Салея-Гомель".

Адмашкай для пераўтварэнняў стаў Указ Лукашэнкі ад 30 чэрвеня 2014 года № 328 "Аб мерах па развіцці гідраўлічнага машынабудавання". З'яўленню гэтага дакумента папярэднічаў візіт Лукашэнкі ў сакавіку таго ж года ў ТАА "Салея", якое знаходзіцца ў Дзяржынску і было створана на базе завода па рамонце дызельных рухавікоў. Гэты завод у 2011 годзе выкупіў саўладальнік холдынгу "Амкадор" Аляксандр Шакуцін, якога называюць беларускім алігархам і нават “кашальком Лукашэнкі". У чым няма сумненняў, дык гэта ў тым, што Шакуцін ўваходзіць у лік бізнесменаў, якія маюць магчымасць лабіраваць свае інтарэсы на самым вышэйшым узроўні.

У кола інтарэсаў Шакуціна патрапілі два дзяржпрадпрыемствы-згаданы Гомельскі "Гідрапрывад" і Кобрынскі завод «Гідрамаш» (абодва ўвайшлі ў склад холдынгу і былі перайменаваныя ў «Салея-Гомель» і «Салея-Кобрын»).

Характэрныя ўмовы прыватызацыі (продажу) гэтай дзяржуласнасці. Традыцыйных конкурсных таргоў па схеме "хто прапануе больш грошай, той і гаспадар" не было. Паводле ўказу Лукашэнкі ТАА "Салея" без конкурсу набыло ў дзяржавы 1 079.694. "акцыі ААТ “гідрапрывад» якія знаходзяцца ў рэспубліканскай уласнасці намінальным коштам 100 000 рублёў на агульную суму 107 969 400 000 рублёў", у цэнах да дэнамінацыі, вядома. Здзелка здзяйснялася "з растэрміноўкай аплаты на пяць гадоў роўнымі долямі". Грошы ад продажу акцый загадана было накіраваць у рэспубліканскі бюджэт.

Аналагічным чынам былі прададзеныя акцыі Кобрынскага завода, але "з аплатай цягам года".

Ці паспела разлічыцца за пяць гадоў ТАА «Салея» з дзяржавай за акцыі, дакладна невядома. Ёсць падставы лічыць, што паказаны вышэй кошт акцый была ніжэй балансавага, а значыць, льготнай для пакупніка. У той жа час указам № 328 удзельнікі холдынгу атрымалі сур'ёзныя прэферэнцыі.

У прыватнасці, іх вызвалілі з 2014-га па 2018 год ад абавязковага продажу замежнай валюты, ад абкладання ўвазнымі мытнымі пошлінамі і падаткам на дабаўленую вартасць тэхналагічнаага абсталявання, камплектуючых і запасных частак да яго, сыравіны і матэрыялаў, якія ўвозяцца ў Беларусь і яшчэ па шэрагу пазіцый, пра якія радавы беларускі бізнес і марыць не можа. Характэрна, што згаданы ўказ дапаўняўся, у выніку тэрмін прэферэнцый быў павялічаны да 2021 года.

У абмен на льготную прыватызацыю новы ўласнік павінен быў забяспечыць да 31 снежня 2018 года павелічэнне "не менш чым у 2,5 разы аб'ёму прамысловай вытворчасці ААТ" гідрапрывад «і не менш чым у 1,5 разы аб'ёму прамысловай вытворчасці ААТ “Гідрамаш” да ўзроўню 2013 года; унясенню ў 2015-2018 гадах грашовых і неграшовых укладаў не менш за 200 млрд. (недэнамінаваных) рублёў на развіццё кожнага прадпрыемства ў статутны фонд ААТ “Гідрапрывад” і статутны фонд ААТ “Гідрамаш".

У выпадку не выканання ўмоў указа Лукашэнкі, “Салеа” пагражалі сур'ёзныя фінансавыя санкцыі — яно павінна было даплаціць дзяржаве розніцу паміж намінальным і балансавым коштам прададзеных акцый.

Да месца заўважыць, што на момант продажу ААТ "Гідрапрывад" працавала з прыбыткам і, што называецца, трымалася на плаву. Пасля прыватызацыі, нешта пайшло не так. Хоць дзяржава гатова было падставіць плячо. Праўда, кітайскае.

У жніўні 2017 года Савет Міністраў пастановай № 612 «аб рэалізацыі крэдытнага пагаднення» прадастаўляе ААТ «Салея-Гомель» крэдыт Экспартна-імпартнага банка Кітая на суму 71 млн.825 тыс. дал. для рэалізацыі праекта " Арганізацыя вытворчасці гідрастатычных трансмісій, вырабаў індустрыяльнай (прамысловай) гідраўлікі». Кантроль за выкарыстаннем і пагашэннем крэдыту ускладаецца на кіравальную кампанію «Салея», Гомельскі аблвыканкам і «Беларусбанк».

Што стала з гэтым праектам і кітайскімі далярамі, таямніца камерцыйная. У адкрытым доступе ўдалося знайсці аб'яву аб выстаўленых на продаж "Беларусбанкам” двух аб'ектаў нерухомасці як былую маёмасць ААТ “Салея-Гомель" на агульную суму амаль 800 тыс. руб.

Адны пазыкі

Чыстая страта ААТ «Салеа-Гомель» за 2017 год склала 3 млн. 899 тыс. руб Верагодна, уласнік прымаў пэўныя захады, каб выратаваць прадпрыемства. Але да сярэдзіны 2018 года справы сталі зусім дрэнныя. На сайце Мінюста ў рэестры запазычанасцяў па выканаўчых дакументах на 28 жніўня 2018-га ў чарзе стаяць 83 крэдытора, якім ААТ віннае мільёны рублёў. Характэрна, што ў ліку самых буйных крэдытораў аказалася "Гомельэнерга", якому ААТ да пачатку 2018 года завінавацілася звыш 1,2 млн. руб.

На пачатак чэрвеня выканаўчыя вытворчасці ў дачыненні да "Салея-Гомель" былі ўзбуджаныя на агульную суму больш за 6,5 млн. бел. руб., 1,6 млн. рос. руб., 206,3 тыс. дал. і 1, 8 млн еўра.

На пачатак красавіка 2018-га запазычанасць па крэдытах і пазыках перавысіла 73 млн. руб. пастаўшчыкам за адгружаную прадукцыю "Гомель-Салеа" павінен больш за 15 млн. руб. на гэтым фоне дэбіторская запазычанасць-менш за 10 млн. руб. -- не выглядае збаўчай.

Сакрэтная дабрачыннасць

З моманту прыватызацыі "Гідрапрывада" ў 2014 годзе на прадпрыемстве змянілася чатыры дырэктары, што ўскосна сведчыць аб тым, што ўласнік рабіў спробы выратаваць становішча. Аднак гэта не той выпадак, калі «кадры вырашаюць усё». Апошняму кіраўніку нічога не заставалася, як звярнуцца ў эканамічны суд з заявай аб банкруцтве.

І гэта нягледзячы на тое, што дзяржава чарговы раз падставіла сваё магутнае плячо. Выпадак вельмі рэдкі! Замест грому і маланак у адрас холдынгу «Салеа» (чытай — бізнесмена Шакуціна) 31 кастрычніка 2019 года з'яўляецца Указ Лукашэнкі № 403 аб змене Указа № 328, у выніку чаго па шэрагу пазіцый ТАА «Салеа» дазволілі выканаць свае абавязацельствы перад дзяржавай у тэрмін ужо да 2024 года. Дабрачыннасць з элементамі сакрэтнасці. Указ № 403 быў апублікаваны ў адкрытым доступе, але шэраг пунктаў адзначаны катэгорыяй "для службовага карыстання".

Цуды

Па звестках "Моцных навін", рашэнне звярнуцца ў суд з заявай аб прызнанні банкрутам акцыянеры «Салеа-Гомель» прынялі на агульным сходзе 20 красавіка. Сама заява датаваная 19 чэрвеня. Падставай стала - "неплацежаздольнасць, якая набывае ўстойлівы характар". 2019 год кампанія адпрацавала са стратай без малога 8 млн. руб.

Вернемся ў мінулае, у год прыватызацыі. Будучы яшчэ дзяржпрадпрыемствам ААТ "Гідрапрывад" першае паўгоддзе 2014 адпрацаваў з прыбыткам амаль 400 тыс.руб. пасля змены ўласніка — у жніўні таго ж года — справы рэзка пагоршыліся, год завод завяршыў з амаль такім жа мінусам. Страта перавысіла 321 тыс. руб. усяго за паўгода! У наступныя гады страты вылічаліся мільенамі.

Хто вінаваты, не нам судзіць, магчыма, гэтае пытанне будзе падымацца ў Эканамічным судзе Гомельскай вобласці. Дата пачатку вытворчасці афіцыйна не паведамлялася. Дрэнныя справы і ў акцыянера ААТ "Салеа-Гомель” — ТАА “Салеа-кіруючая кампанія холдынгу". На сайце Адзінага дзяржрэестра звестак аб банкруцтве з'явілася інфармацыя аб тым, што эканамічны суд Мінскай вобласці пачаў справу аб эканамічнай неплацежаздольнасці гэтага ТАА, у ліку членаў савета дырэктараў якога значыцца і старшыня савета дырэктараў ААТ «Амкадор» — кіруючая кампанія холдынгу» Аляксандр Шакуцін.

"Спад вытворчасці на прамысловых прадпрыемствах, закрыццё межаў з-за пандэміі і шэраг іншых фактараў не дазваляюць збалансаваць фінансавыя патокі. Гэта значыць адначасова нарошчваць вытворчасць і разлічвацца за карыстанне крэдытамі", - сказалі парталу Tut.by у холдынгу "Салеа". Да месца заўважыць, што бедовые справы ў «Салеа-Гомель» спісаць на каронакрызіс ніяк не атрымаецца. Прадпрыемства сышло ў мінус задоўга да пандэміі.

І яшчэ адзін немалаважны момант з катэгорыі цудаў прыватызацыі. Нагадаем, што адзіным набытчыкам акцый «Гідрапрывад», згодна з указам Лукашэнкі, было ТАА «Салеа» — кіруючая кампанія холдынгу». Аднак у дакументах, якія маюцца ў распараджэнні «Моцных навін» паведамляецца, што ў цяперашні час, акрамя гэтага ТАА, уласнікамі акцый "Салеа-Гомель” з'яўляюцца менскае ТАА “Наванеп" і дзве фізічныя асобы, якія маюць рэгістрацыю ў Гомелі. Наколькі законнай быў перапродаж акцый, у тым ліку і фізічным асобам, складана сказаць. Аднак фінансавага дабрабыту гэтая здзелка не прынесла. Больш таго, па факце акцыянеры «Салеа-Гомель», мякка кажучы, завалілі Указ Лукашэнкі ад 30 чэрвеня 2014 года № 328 «Аб мерах па развіцці гідраўлічнага машынабудавання». І хто адкажа?
Паводле gomel.today, пераклад НЧ