Няма выйсця: Ці выпусціць Расія Беларусь з ЕАЭС?

Якую цану давядзецца заплаціць беларусам у выпадку разрыву адносін.

Сварка кіраўнікоў урадаў Расіі і Беларусі адбылася на пасяджэнні Еўразійскага міжурадавага савета ў Бішкеку. Андрэй Кабякоў папракнуў расійскі бок у стварэнні бар'ераў на шляху беларускіх тавараў, а таксама ў рэзкім росце коштаў на энергарэсурсы. У адказ Дзмітрый Мядзведзеў абвінаваціў беларусаў у шантажы і дадаў, што «ніхто нікога не трымае ў ЕАЭС».
Чаму на самой справе растуць бар'еры і хлопнет Ці Беларусь дзвярыма?

Прэйгерман: «Калі праблемы будуць нарастаць, ЕАЭС чакае лёс СНД»

Эксперт Ліберальнага клуба Яўген Прэйгерман звяртае ўвагу, што цяжкасці ў беларускіх тавараў ўзнікаюць не толькі на расійскім рынку.
— Усё больш перашкод сустракаецца і ў іншых краінах ЕАЭС, — адзначае Яўген Прэйгерман. — Бар'еры растуць, таму што нарастаюць эканамічныя праблемы ў канкрэтных суб'ектаў.

Аднак нават пры нарастальных узаемных праблемах Беларусь наўрад ці грукне дзвярыма.
— Гэта можна выключыць практычна на 100%. Сам факт знаходжання Беларусі ў інтэграцыйных працэсах з Расіяй вельмі важны. Па той простай прычыне, што гэта пашырае манеўранасць беларускай палітыкі, — лічыць Яўген Прэйгерман. — Як, зрэшты, і Расія зацікаўленая ў тым, каб Беларусь заставалася ў інтэграцыйных аб'яднаннях па шэрагу зразумелых прычын, пачынаючы ад эканомікі і заканчваючы палітыкай.
Іншая справа, калі праблемы ў рамках ЕАЭС не будуць вырашацца. Тады Саюз пагражае стаць фармальным аб'яднаннем.
— Такі сцэнар проста зробіць з ЕАЭС другое СНД — усё тое, што мы бачылі на постсавецкай прасторы за 25 гадоў: не напоўненыя вялікім зместам і сэнсам інтэграцыйныя групоўкі, якія існуюць хутчэй на паперы, чым у рэальнасці. І тое, што Еўразійскі саюз можа чакаць лёс СНД больш верагодна, чым чарада выхадаў з гэтага аб'яднання, — упэўнены эксперт.

Фрыдкін: «Калі Мядзведзеў заяўляе: мы нікога не трымаем, ён зыходзіць з таго, што Беларусі проста няма куды дзявацца»

Галоўны рэдактар ​​«Эканамічнай газеты» Леанід Фрыдкін лічыць, што Расія і сама нікога па-добраму з Еўразійскага саюза не выпусціць.
— Проста з логікі імперскага мыслення. Былі, вядома, у гісторыі прэцэдэнты, калі адпускалі з Брытанскай імперыі па-добраму, але для гэтага трэба быць вельмі моцна джэнтльменамі. Або, як мінімум, павінна скласціся такая сітуацыя, як у 1991 годзе, — лічыць суразмоўца.
Калі ж казаць пра бар'еры, то яны, на думку Леаніда Фрыдкін, з'яўляюцца абсалютна заканамерным вынікам адрозненняў у эканоміках Беларусі і Расіі. З аднаго боку, яны абумоўлены тым, што ўдзельнікі Саюза ў той ці іншай меры ажыццяўляюць пратэкцыянісцкія меры па падтрымцы сваіх вытворцаў і абароне сваіх рынкаў ад замежных канкурэнтаў.

— І ў Беларусі, і ў Расіі ёсць даволі шмат дублюючых вытворчасцяў, якія не могуць знайсці агульнай мовы, — тлумачыць Леанід Фрыдкін. — Так, былі шанцы па аб'яднанні некаторых вытворцаў у агульныя транснацыянальныя кампаніі, як гэта магло б адбыцца, напрыклад, у МАЗа з КАМАЗам, але ў беларускіх і расійскіх уладаў зусім розныя ўяўленні аб такой інтэграцыі.
У выніку ні адна з беларускіх кампаній не ўвайшла ў расійскія транснацыянальныя карпарацыі — ні ў нафтанцы, ні ў машынабудаванні, ні ў электроніцы.
— Беларускія ўлады прапануюць падзяліць рынак, каб кожнаму прадпрыемству гарантаваць аб'ёмы збыту, гэта значыць, зрабіць аналаг савецкага дзяржплана. Але ў XXI стагоддзі так ужо не бывае, — адзначае рэдактар ​​«Эканамічнай газеты». — Таму тут канфлікты абсалютна непазбежныя. Калі б беларускія ўлады мелі больш рынкавыя падыходы, а расійскія менш захопніцкія, то, магчыма, пагадненне б і знайшлося.
Сённяшняя праблема заключаецца таксама ў тым, што Расія спрабуе развіваць уласную вытворчасць менавіта ў тых месцах, якія беларускія экспарцёры прывыклі лічыць сваімі традыцыйнымі рынкамі.
— Імкненне Расіі забяспечыць сябе ўсімі відамі харчавання з'яўляецца страшным ударам для беларускага АПК і харчовай прамысловасці, — лічыць Леанід Фрыдкін.
Зноў жа ўступленне Расіі ў СГА без ўзгаднення з Беларуссю прывяло да некаторых перакосу ў мытных тарыфах, якія вельмі нявыгадныя Беларусі. І такіх прыкладаў адсутнасці ўзаемадзеяння можна прывесці мноства.
— Расія ўлічвае перш за ўсё свае інтарэсы і вельмі мала лічыцца з інтарэсамі іншых удзельнікаў ЕАЭС. Першапачаткова, калі ствараўся гэты Саюз было відавочна, што ніякага раўнапраўя паміж краінай, якая ў 15 разоў больш за нас, не атрымаецца, — адзначае Леанід Фрыдкін.
Страціў сваю прывабнасць і галоўны бонус, дзеля якога Беларусь ўступала ў ЕАЭС — танныя энерганосьбіты. Калі яшчэ 4 гады таму беларусы атрымлівалі газ амаль у тры разы танней, чым Еўропа ці Украіна, то цяпер розніца складае менш за 30%.
Паводле Заўтра тваёй краіны