З-за чаго сыр-бор. Ці пражыве Беларусь без расійскіх датацый у 2020 годзе?
Нядаўнія перамовы Аляксандра Лукашэнкі і Уладзіміра Пуціна ў Сочы праходзілі ў фармаце «палітыка ў абмен на эканоміку».
Няўзброеным вокам відаць, што беларускім уладам у 2020 годзе вельмі патрэбныя расійскія грошы. Узамен рускія звыкла патрабуюць саступак на ніве «інтэграцыі» дзвюх краін.
Але ці сапраўды Беларусі настолькі крытычна патрэбныя расійскія датацыі ў наступным годзе?
— Калі палічыць тыя сумы, якія да Беларусі давала Расія — да падатковага манеўру, у якасці крэдытаў, якія ішлі на рэфінансаванне даўгоў, — у агульнай складанасці набіраецца дзесьці 1,6 млрд даляраў, — распавёў у каментары «Салiдарнасцi» доктар эканамічных навук Барыс Жаліба. — Але Мінфін ужо звярстаў бюджэт па суверэнным сцэнары: з разліку таго, што мы нічога не атрымаем ад Расіі ў 2020 годзе.
У гэтым выпадку будзе выкарыстоўвацца рэзерв, назапашаны за кошт прафіцыту бюджэту, які назіраўся ў мінулыя гады. Гэта значыць, наступны год мы так-сяк пражывем. А вось далей наступае сітуацыя поўнай нявызначанасці.
Па словах эканаміста, асноўная праблема Беларусі ў тым, што каля 75% знешняга доўгу краіны прыпадае рэфінансаванню — гэта значыць, прыцягваць новыя крэдыты, каб абслугоўваць крэдыты, узятыя раней. І лягчэй за ўсё гэта зрабіць за кошт расійскіх грошай, а значыць — уладам жыццёва важна дамовіцца з Расіяй.
Акрамя таго, востра стаіць пытанне цаны на расійскі газ, які цяпер Беларусь закупляе па 127 даляраў за тысячу кубаметраў.
— Калі кошт на газ будзе рынкавым, то пацерпіць і насельніцтва, і прадпрыемствы. Беларускі бок цяпер спрабуе атрымаць унутрырасійскую цану ў раёне 70 даляраў, плюс выдаткі на транспартыроўку. Але гэтага напэўна не будзе. Хутчэй за ўсё, захаваецца цяперашняя цана, — лічыць Барыс Жаліба.
Паводле спадара Заікі беларуская эканоміка цалкам можа «зацягнуць паясы» і абыйсціся без расійскіх грошай дзеля суверэнітэту.
— У свой час краіны Балтыі гэта зрабілі, калі з-за газавых рознагалоссяў насельніцтва мерзла некалькі зім як мінімум. Але нічога, выстаялі. Я лічу, што і нам трэба такую пазіцыю заняць: у першую чаргу суверэнітэт, таму што канчатковая мэта Пуціна празрыстая і зразумелая — цалкам або шасцю абласцямі, калі ласка, просім у Расію, — папярэджвае эканаміст.