«Будзьце гатовыя да размовы з гэбістам». Што пішуць у чатах пра допыты на мяжы Беларусі
Карыстальнікі памежных чатаў раяць тым, хто даўно не быў у Беларусі і ўжо мае еўрапейскі ВНЖ, рыхтавацца да допыту сілавікамі на мяжы.
Фота: «Reuters»
На мяжы Беларусі працягваюцца незаконныя праверкі тэлефонаў, допыты сілавікамі ў цывільным і затрыманні. Праваабаронцы «Вясны» паведамілі, што ў 2023 годзе як мінімум 125 чалавек было затрымана пасля вяртання ў Беларусь. Большасць з іх «узялі» пасля праверкі тэлефонаў супрацоўнікамі КДБ ці мытні, пасля чаго прыцягнулі паводле арт.19.11 КаАП («Распаўсюджванне экстрэмісцкіх матэрыялаў»).
Сілавікі неабавязкова дагледзяць ваш смартфон. Але на ўсялякі выпадак трэба быць гатовым
да магчымых працэдур і допытаў. Асаблівая праверка праводзіцца выбарачна, таму
складваецца адчуванне, што ледзь ці не выпадковым чынам. Трапіць пад яе можа
кожны без якіх-небудзь падстаў. Bgmedia.site распавядае,
як сябе абараніць.
Беларусы працягваюць абмяркоўваць, ці трэба апавяшчаць улады пра свае замежныя дакументы, і што будзе, калі гэтага не зрабіць. Нагадаем, у сярэдзіне снежня начальнік дэпартамента міграцыі і грамадзянства МУС Аляксей Бягун праводзіў прамую лінію і «развейваў фэйкі». Адказваючы на пытанне, ці могуць пазбавіць грамадзянства тых, хто паведаміць пра замежны ВНЖ або карту паляка, Бягун адказаў, што гэта, як і чуткі, што беларусаў не будуць выпускаць за мяжу без такога паведамлення, няпраўда.
Што пісалі на мінулым тыдні карыстальнікі памежных тэлеграм-чатаў пра сітуацыю з праверкамі тэлефонаў, допытамі на мяжы і абавязкі апавяшчаць улады аб наяўнасці замежных дакументаў?
У памежных чатах працягваюць распавядаць пра праверкі ўкраінцаў на беларускай мяжы. «Гутаркі» сілавікоў з грамадзянамі Украіны становяцца асноўнай прычынай затрымкі на мяжы.
«РП — РБ аўтобус. Выехалі з Варшавы ў 21.00. На мяжы былі ў 00:00 па польскім. Былі першыя перад шлагбаумам, але толькі ў 1:50 упусцілі. 8:20 раніцы выехалі з беларускай — мінскі час. Доўга размаўлялі з украінцамі. Усяго 6 гадзін 20 хвілін на абедзве мяжы».
Глядзіце таксама
«ЛТ — РБ, у 20:50 па літоўскім часе адправіліся (аўтобус). У 00:20 (па мясцовым часе) выехалі з РБ-мяжы (з улікам чатырох украінцаў, у іх быў допыт). Выехалі б раней на хвілін 30 дакладна».
«У 12:00 (па польскім часе) выехалі з Варшавы, 21.45 (па РБ) прайшлі нашу мяжу, затрымка па прычыне грамадзян Украіны на борце. Каля хвілін 40 чакалі, пасажыраў у салоне было 5 чалавек грамадзян Украіны, сама гутарка, з іх слоў, заняла не больш за пяць хвілін».
«Аўтобус РП — РБ, 10.01-11.01. 23:00, прыехалі на польскую мяжу. 4:40 — выехалі ад беларусаў. Вельмі доўга правяралі, бо былі ўкраінцы ў аўтобусе. Час беларускі».
«РП — РБ на аўтобусе, тэхнічна прайшлі абедзве мяжы за 1,5 гадзіны, а практычна ўжо больш за гадзіну стаім чакаем, пакуль разбіраюцца з групай украінцаў».
«Аўтобус РП — РБ, дзве гадзіны на ўсё. Прыехалі каля 02:00 па польскім, з'ехалі ў 04:00. Нягледзячы на ўкраінцаў і пратэрмінаваныя візы, маглі б хутчэй. Але! З-за затрымак рэйсаў у Польшчу выезд з Варшавы са спазненнем. Ecolines павінен быў з'ехаць каля 03:30, а Гданьск — Мінск 17:00, кажуць, наогул не прыйшоў».
«Ехаў у мінулы раз у РБ з хлопцамі з Украіны, іх правяралі 15-20 мін.».
А адзін з украінцаў распавёў, як праходзіў допыт на беларускай мяжы:
«Цікава для ўкраінцаў! Справаздача: Райгардас — Прывалка. Пад’ехаў да мяжы а 16.30 паводле ЕС-часу. Выехаў у 21.30. 5 гадзін роўна. Цяпер да самага важнага: Я грамадзянін Украіны, ехаў на аўто з украінскай рэгістрацыяй па тэхпашпарце (на фірму аформлена, спыталі толькі даверанасць ад ТАА). Літву прайшоў хвілін за 40, без пытанняў, без Тах. Усё выразна і хутка, спыталі толькі, ці ёсць грамадязнства РФ, на што я адказаў — няма.
На РБ:
— аформіў страхоўку — 80 BYN;
— аплаціў дэзынфекцыю 2 BYN ці нешта ў гэтым родзе;
— павялі на допыт, але прайшло вельмі лаяльна, прыемна было пагутарыць! (хвілін 15 заняло).
Пашпартны кантроль хвілін 10. Потым рэнтген — 40 хвілін чаканне і хвілін 25 уся працэдура на легкавое аўто».
Таксама ў чатах пацвярджаюць інфармацыю, што некаторыя кіроўцы беларускіх аўтобусаў адмаўляюцца браць да сябе грамадзян Украіны праз тое, што іх будуць правяраць сілавікі:
«Добры вечар. Дапамажыце, калі ласка, дабрацца бабулям-украінкам з Тэрэспаля. Ім па 70-80 гадоў. Больш за 6 гадзін не могуць з'ехаць. Кіроўцы аўтобусаў адмаўляюцца іх браць. Дапамогуць перавезці тавары. Едуць да сваякоў у Брэст. Аплацім праезд».
Украінцы часта пытаюцца ў чатах, ці пусцяць іх у Беларусь. Адно з такіх пытанняў: «Добры вечар, хто падкажа, украінцам можна паехаць у Беларусь?»
Некаторыя карыстальнікі чатаў раілі не ехаць у Беларусь: «Яно вам трэба? Калі ёсць магчымасць, едзьце ў ЕС».
«Можна. Патрэбна выразная мэта паездкі і даныя прымаючага боку, калі ў РБ едзеце. Калі ў РФ — білет на самалёт».
Задаюць і больш сур'ёзныя пытанні: «Добры вечар. Падкажыце, калі купіць білет на аўтобус Варшава — Мінск, украінцаў з біяметрычным пашпартам кіроўцы бяруць, не будзе сюрпрызу? Жанчына збіраецца на начны рэйс, білет купіла анлайн, баіцца, што кіроўца адмовіць, а грошы ўжо ўкладзены ў набыццё».
На іх адказвалі так:
«З Мінска ў Варшаву з біяметрыяй возьмуць, са звычайным без візы — не. Назад не сутыкаўся, але, думаю, гэтак жа»;
«Лепш праверыць у перавозчыка загадзя. Ecolines бярэ».
Глядзіце таксама
А хтосьці цікавіўся, як даехаць у Мінск з украінскага горада Ковель, ад якога да Брэста ўсяго каля 130 км: «Добры дзень. Хто можа падказаць, як даехаць у Мінск з г. Ковель, Украіна».
Яшчэ да вайны можна было б паехаць праз украінска-беларускую мяжу, але пасля саўдзелу Беларусі ў вайне супраць Украіны яна закрыта. Гэта тлумачылі і карыстальнікі чатаў: «Калі ў вас ёсць расійскі замежны пашпарт і украінскі замежпашпарт, то праз Польшчу (да Тэрэспаля, Белай Падляскі), а там праз мяжу ў Беларусь. А калі толькі ўкраінскі, то з Варшавы да Стамбула самалётам, а адтуль на Маскву (Шарамеццева), а ўжо затым на Мінск».
«1. Даехаць да Варшавы; 2. Даехаць да Мінска аўтобусам Мінсктранс або Экалайнс».
Задаюць пытанні ў чатах не толькі ўкраінцы. Напрыклад, беларус пацікавіўся, да чаго рыхтавацца на мяжы чалавеку, які не быў у Беларусі каля 10 гадоў: «Добры вечар усім падарожнікам! Падкажыце, калі ласка, калі ёсць ВНЖ краіны ЕС і грамадзянства РБ, то пры перамяшчэнні і перасячэнні меж не патрабуецца ніякіх віз, ці не будзе якіх-небудзь пытанняў? Чалавек не быў на радзіме каля 10 гадоў, але пашпарт яшчэ сапраўдны!»
Такому чалавеку параілі рыхтавацца да допытаў з боку беларускіх сілавікоў: «Пытанняў будзе, і вельмі шмат. Рыхтуйцеся да роспытаў на мяжы».
Беларусы працягваюць пытацца ў памежных чатах, ці правяраюць пры выездзе з краіны даведкі аб тым, што паставіў на ўлік у МУС замежныя дакументы: «Добры дзень, хто ведае, на выезд з РБ, калі маеш від на жыхарства, у мяне карта пабыту, пытаюцца іх ці гэтыя даведкі новыя?»;
«Падкажыце, на мяжы РБ ці патрэбна даведка на выезд, калі ёсць ВНЖ?»;
«Добры дзень. Хто падкажа, калі станавіцца на ўлік у РБ (што маеш ВНЖ і працуеш у Літве), даведка абавязкова пры перасячэнні РБ-ЛТ?»;
«Хлопцы, такое пытанне. Можа, хто ехаў па карце пабыту з Беларусі ў Польшчу ў бліжэйшы час. Пытаюцца дакумент аб міграцыі. Ці трэба яго рабіць?».
Карыстальнікі чатаў у адказ пісалі, што ніхто не патрабуе даведкі аб пастаноўцы на ўлік у МУС замежных дакументаў: «Гадзіну таму выязджаў, нічога не спыталі пра карты, толькі пашпарты праверылі»;
«Не пытаюцца, рэдка»;
«Не трэба».
Таксама ў адным з чатаў было цікавае пытанне ад грамадзяніна Расіі: «Падкажыце, з расійскім пашпартам няма праблем з перасячэннем мяжы? (Ёсць ВНЖ еўрапейскай краіны). Дзякуй. З Тэрэспаля ў Брэст».
Адказы былі яшчэ больш цікавымі: «У які бок вас цікавіць? Калі ў бок Польшчы, то будзьце гатовы абгрунтаваць польскім памежнікам, лепш дакументальна, мэту ўезду або транзіту. Калі ў бок РБ, то будзьце гатовы да размовы з гэбістам і праверкі тэлефона, таму ехаць раю з новым чыстым тэлефонам, набытым не ў Беларусі і не з беларускай сімкай».
А адзін карыстальнік адказаў на пытанне ў тым ліку з
дапамогай фота расійскага пашпарта, на якім стаіць штамп «павет забаронены». Фота
ён падпісаў так: «І да такога таксама будзьце гатовыя, напрыклад, за лайк «не
там» або падпіску ў ютубе «не тую».