Legalize Belarus прапануе папраўкі да артыкула 328

Актывісты кампаніі Legalize Belarus распрацавалі законапраект, які мог бы ўдасканаліць дзяржаўную наркапалітыку. Аб гэтым на сваёй старонцы ў Фэйсбуку паведаміў Пётр Маркелаў.

38f2af17_219e_4cb5_a2f4_46238dc2b2aa_cx7_cy19_cw84_w408_r1_s.jpg

У чэрвені 2019 года Палата прадстаўнікоў прызнала наяўнасць перагібаў ў дзяржаўнай наркапалітыцы. Былі зніжаны ніжнія межы санкцый за распаўсюд кантраляваных рэчываў. Аднак прынятых паправак відавочна недастаткова для аднаўлення справядлівасці і рэалізацыі гуманнай наркополитики, нацэленай на ахову здароўя.
Актывісты кампаніі заклікаюць да справядлівай дыферэнцыяцыі крымінальнай адказнасці за злачынствы, звязаныя з абаротам кантраляваных рэчываў. Нават у Расіі за захоўванне нязначных памераў без мэты збыту прадугледжана толькі адміністрацыйная адказнасць у выглядзе штрафу або арышту на тэрмін да 15 сутак. А ў Беларусі за захоўванне дзесятай долі грама канопляў чалавек атрымлівае судзімасць і як мінімум паўгода абмежавання волі.
У законапраекце размяжоўваецца адказнасць спажыўца ў залежнасці ад аб'ёму кантраляванага рэчыва. Уводзіцца паняцце значнага аб'ёму рэчыва. Размяжоўваецца адказнасць за выраб, перапрацоўку, набыццё, захоўванне, перавозку і перасылку кантраляваных рэчываў у значным памеры і перадачу (без мэты здабывання маёмаснай выгады) кантраляваных рэчываў, якая звычайна здзяйсняецца ў невялікім памеры ў адносінах да блізкага знаёмаму і відавочна не нясе ў сабе той жа грамадскай небяспекі, што і наркагандаль. Тыя ж дзеянні, учыненыя ў памеры, які не перавышаюць значны, аўтары прапануюць перанесці ў Кодэкс аб адміністрацыйных правапарушэннях.


Другая група паправак тычыцца неабходнасці выразнага аддзялення злачынстваў, звязаных са збытам (з мэтай здабывання маёмаснай выгады) кантраляваных рэчываў. Частка трэцяя новай рэдакцыі артыкула 328 ўсталёўвае адказнасць за незаконны збыт кантраляваных рэчываў з мэтай здабывання маёмаснай выгады, дзе верхняя мяжа абмежаваны 6 гадамі турмы, каб за адзінкавы выпадак збыту з улікам асобы вінаватага суд меў магчымасць прызначыць злачынцу ўмоўнае пакаранне. Дзеянні, учыненыя з мэтай збыту (з мэтай здабывання маёмаснай выгады), пры даказанасці гэтай мэты варта кваліфікаваць як падрыхтоўку да збыту (з мэтай здабывання маёмаснай выгады), а паколькі рэальна злачынства яшчэ нават не было пачатае, максімальнае пакаранне за гэта абмяжоўваецца 3 гадамі пазбаўлення волі.
Нягледзячы на ​​тое, што часткай 2 артыкула 328 ў бягучай рэдакцыі прадугледжана адказнасць за збыт кантраляваных рэчываў, рэальна пераважная большасць распаўсюджвальнікаў асуджаецца па частцы трэцяй дадзенага артыкула. Справа ў тым, што ў ёй ёсць прыкмета здзяйснення злачынства асобай, якая раней учынiла любыя злачынныя дзеянні з кантраляванымі рэчывамі. Але відавочна, што перад тым, як нешта збыць, трэба спачатку гэта набыць і захоўваць. У новай рэдакцыі гэтай часткі (якая становіцца часткай 4) караюцца толькі тыя распаўсюднікі, якія раней былі судзімыя менавіта за збыт (з мэтай здабывання маёмаснай выгады). Максімальнае пакаранне па гэтым артыкуле зніжаецца на тры гады — да 12 гадоў турмы. Акрамя таго, выключаецца прыкмета «асабліва небяспечнага» рэчыва, бо буйны памер гэтых рэчываў і так нашмат менш, чым у астатніх.
Не так даўно ў частцы чацвёртай бягучай рэдакцыі артыкула 328 з'явілася прыкмета выкарыстання лабараторнага посуду або лабараторнага абсталявання. Сапраўды, наяўнасць лабараторыі сведчыць аб прамысловых маштабах вытворчасці псіхаактыўных рэчываў, што павiнна цягнуць павышаную адказнасць. Але тэрмін «лабараторны посуд» занадта спрэчны, паколькі пры вялікім жаданні сюды можна аднесці звычайную міску, колбу і піпетку. Ён прыбіраецца з гэтай часткі, пры гэтым у ёй застаецца лабараторнае абсталяванне. Акрамя таго, з гэтай часткі прыбіраецца прыкмета «ў складзе арганізаванай групы», бо даваць ад 10 да 20 гадоў пазбаўлення волі простым «закладнікам», а не арганізатарам такіх груп, няправільна. Такая адказнасць для арганізатараў злачынных груп усталёўваецца асобна ў артыкуле 328-2.
Яшчэ адна папраўка тычыцца дзяцей. У 2014 годзе ўзрост крымінальнай адказнасці за распаўсюд кантраляваных рэчываў быў паніжаны з 16 да 14 гадоў. Сотні дзяцей, якія закладвалі пакуначкі з кантраляванымі рэчывамі, атрымалі жахлівыя тэрміны, а арганізатары бізнесу так і засталіся ў цені. Дзіця ў 14-15 гадоў яшчэ не разумее ўсёй небяспекі наркотыкаў і ўжо тым больш не разбіраецца ў іх відах і памерах. Для яго папрацаваць «кур'ерам» — усяго толькі цікавая прыгода і лёгкія грошы. Нельга ламаць чалавечыя жыцці ў такім узросце, таму ўзрост крымінальнай адказнасці па артыкуле 328 вяртаецца на ранейшы ўзровень.
«Артыкул 328-2 ў цяперашняй рэдакцыі — найбольш яскравы прыклад, калі дзяржава чамусьці пачынае жорстка караць менавіта спажыўцоў кантраляваных рэчываў. За ўжыванне наркотыкаў або з'яўленне пасля іх спажывання ў грамадскіх месцах і так прадугледжана адміністрацыйная адказнасць. Увядзенне крымінальнай адказнасці за паўторнае парушэнне можа толькі стварыць пагрозу жыццю і здароўю нарказалежнага чалавека, так як ён будзе баяцца здацца на людзях і паклікаць на дапамогу», — сцвярджаюць актывісты кампаніі.