«Мама, сёння быў такі жудасны выпадак! Да нас паступіў збіты хлопец. Шанцаў выжыць у яго няма»

Карэспандэнт «Народнай Волі» пабываў у гасцях у бацькоў арыштаванага лекара анестэзіёлага бальніцы хуткай дапамогі Арцёма Сарокіна.

... Бацькі Арцёма Сарокіна жывуць у Мар'інай горцы каля бальніцы. Мама, Галіна Канстанцінаўна, каля 40 гадоў прапрацавала ў гэтай жа бальніцы акушэрам-гінеколагам. Бацька, Аляксандр Аляксеевіч, — настаўнік фізікі. Хоць абодва ўжо на пенсіі, Аляксандр Аляксеевіч два разы на тыдзень яшчэ ездзіць на працу ў Дрычынскую школу.
У доме не толькі бацькі Арцёма, але і яго 9-гадовы сын Міша, які ад дзядулі і бабулі ідзе ў школу — ён вучыцца ў другую змену.
— Жонка сына засталася адна з трыма маленькімі дзецьмі, таму стараемся дапамагаць, — кажуць мае суразмоўцы.
Галіна Канстанцінаўна: — Арцём ужо ў школе цікавіўся палітыкай. Яны з сябрам падтрымлівалі ідэі Зянона Пазняка, хадзілі на сустрэчы, калі ў горад прыязджалі пісьменнік Уладзімір Арлоў і бард Зміцер Бартосік. Куплялі іх кнігі.
Аляксандр Аляксеевіч: — А яшчэ ў Арцёма заўсёды было абвостранае пачуццё справядлівасці. Ён заўсёды гарой стаяў за праўду.
У школе захапіўся біялогіяй і хіміяй, ён жа вырас на бальнічным двары. Вучыўся добра, у яго была толькі адна чацвёрка — па англійскай мове.
Мы дзецям не перашкаджалі жыць свабодна. Яны мянялі свае інтарэсы, хадзілі ў розныя секцыі. Арцём займаўся то лепкай з гліны, то шахматамі, то баскетболам. Прыйшоў аднойчы і кажа: «Я запісаўся ў музычную школу, мне цікавая балалайка». Затым стаў граць на трубе.
Галіна Канстанцінаўна: — Дзеці дапамагалі нам па гаспадарцы, былі прывучаны да працы. Заўсёды самі мылі посуд, прыбіралі дом.
А яшчэ Арцём вельмі любіць гатаваць. Прыходжу з працы — стол ужо накрыты. Нейкія бутэрбродыкі зробіць, стол сервіруе. А цяпер які цудоўны кулінар! Спачатку асвоіў хатнія булачкі, потым яны з жонкай пачалі самі хлеб печ. Апошнія гады ні белы, ні чорны хлеб у краме наогул не купляюць. Дарэчы, Арцём папрасіў жонку і ў ізалятар перадаць яму хатні хлеб, і ведаю, што яна яго адпраўляла. Сын яшчэ ўсіх сукамернікаў частаваў.
Купіў печку, казан. Кулінарыя — гэта яго хобі. Яму прыемна паказаць, што ён умее прыгатаваць ежу, якая падабаецца іншым.
— А чаму Арцём вырашыў стаць медыкам?
Аляксандр Аляксеевіч: — Такую мэту перад сабой паставіў. Дарэчы, у медуніверсітэт ён паступіў толькі з трэцяга разу. Два гады вучыўся ў медыцынскім каледжы, але аб сваёй мары не забываў. Наймалі рэпетытара, рыхтаваўся і ў выніку паступіў на лячэбны факультэт.
Яму падабалася студэнцкае жыццё, Арцём жыў у інтэрнаце, але кожныя выхадныя прыязджаў дадому.
Пасля заканчэння ўніверсітэта прайшоў інтэрнатуру, ажаніўся. Наташа тады вучылася на 6-м курсе таго ж медыцынскага ўніверсітэта.
Галіна Канстанцінаўна: — Яна перайшла ў інтэрнатуру ўжо цяжарнай. У верасні, калі трэба было ісці на заняткі, яна нарадзіла першага сына Мішку.
Жылі яны ў нас, планавалі, што пасля дэкрэтнага яна пойдзе ў інтэрнатуру, але не атрымалася. Неяк Арцём з Наташай паехалі ў Пінск да яе бацькоў і адтуль дасылаюць мне ў канверце тэст на цяжарнасць з двума палоскамі. І подпіс: «Гэта наш другі сынок». Так з'явіўся Федзька.
Інтэрнатуру, вядома, трэба было скончыць, мы дапамагалі глядзець дзетак. І Наташа яе скончыла, але яны з Арцёмам вырашылі, што два хлопчыкі — гэта ўсё ж недастаткова для паўнавартаснай сям'і. Захацелі яшчэ і дзяўчынку. І ў хуткім часе сям'я папоўнілася Ліяй.

Пасля дэкрэтнага водпуску Наташа пайшла ўладкоўвацца на працу (яна акушэр-гінеколаг), але на той момант месцаў у бальніцы ў Мар'інай Горцы не аказалася. Прапанавалі Рудзенскую гарадскую бальніцу, выбару не заставалася.
І гэта быў, вядома, змрок. У кабінеце, які ёй далі, чатыры гады ніхто не працаваў. Там было толькі акушэрскі крэсла, канапа і пісьмовы стол. Усё! Ні інструментаў, ні вагі, ні танометра. Пазней, праўда, далі танометр і купілі вагі. Добра яшчэ, што цяпер прадаюцца наборы для гінекалагічнага агляду, гэта Наташу ратавала. І Рудзенск жа — гэта не глухая вёска, а гарадскі пасёлак.
Аляксандр Аляксеевіч: — Арцём таксама пачынаў працаваць у Мар'інай Горцы. Спачатку ён быў проста ўрачом-рэаніматолагам, затым стаў загадчыкам аддзялення рэанімацыі. Гэта вельмі складаная праца, таму што ты павінен адказваць практычна за ўсё. Здарылася надзвычайнае здарэнне ў траўматалогіі — ідзеш туды. Прывезлі дзіця ў цяжкім стане —бяжыш да яго.
Але Арцём спраўляўся з працай, хоць быў канфлікт з галоўным лекарам бальніцы. Кожны месяц даводзілася з боем выбіваць зарплату, прэміі, змагацца з пастаянным падманам. Сын больш стамляўся не ад працы, а менавіта ад гэтай пастаяннай закуліснай барацьбы. І змагаўся ён не толькі за сябе, але і за медсясцёр, санітараў.
У рэшце рэшт ён напісаў заяву аб звальненні і сышоў. А галоўнага лекара праз некаторы час асудзілі за нейкія махінацыі. Праўда, пазней ён выйшаў на волю і, наколькі мне вядома, цяпер працуе ідэолагам на адным з прадпрыемстваў. Гэта, напэўна, толькі ў Беларусі магчымы такі рух па кар'ернай лесвіцы.
Галіна Канстанцінаўна: — Пасля гэтага Арцём сышоў у чэрвеньскую бальніцу, пару гадоў прапрацаваў там. Адначасова браў дзяжурства ў Мінску ў Бальніцы хуткай дапамогі. А пяць гадоў таму пакінуў Чэрвень і канчаткова з'ехаў працаваць у Мінск.
На ровары з вёскі, дзе жыве сям'я, дабіраўся да чыгуначнай станцыі. Ровар пакідаў на вакзале і ехаў на электрычцы ў сталіцу. На машыне ўсё-ткі накладна ездзіць у Мінск і назад. Наташа з Арцёмам наогул як вавёркі ў коле круціліся, таму што трэба было і крэдыт, які ўзялі на будаўніцтва хаты, штомесяц гасіць, і на адпачынак на моры збіралі.
— Вы казалі, што ў школе Арцём захапляўся палітыкай. На выбары ён хадзіў?

Аляксандр Аляксеевіч: — і Арцём з Наташай хадзілі, і я з жонкай. Усе галасавалі за Святлану Ціханоўскую. Мы і белыя стужачкі на рукі павязалі. У Мар'інай Горцы народ актыўна галасаваў. У чаце дагэтуль абмяркоўваем апошнія навіны, а перад Новым годам сабраліся ў цэнтры горада на ялінцы, нас з Галінай людзі сустракалі, абдымалі і казалі: «Ваш сын-герой!»
Вядома, вельмі шмат тых, хто спачувае. І тэлефанавалі са словамі падтрымкі, і дадому прыходзілі. Але ўсё роўна вельмі балюча ад такой несправядлівасці.
— Вам сын нешта распавядаў пра тое, як да іх у бальніцу паступіў Раман Бандарэнка?
Галіна Канстанцінаўна: — Арцём тады прыехаў з дзяжурства і зайшоў да нас. Стаў ля парога, гляджу — у яго ў вачах слёзы. І распавядае: «Мама, сёння быў такі жудасны выпадак! Да нас паступіў збіты хлопец.
У яго праламаны чэрап, у рану выступіў азызлы мозг. Сам таксама ўвесь збіты. І мы ўсю ноч працавалі над тым, каб заправіць гэты мозг хоць бы пад скуру. Але шанцаў выжыць у яго няма».
Я яму тады сказала: «Сынок, я ўжо бачыла ў тэлеграм-канале пратакол аперацыі і нават запомніла прозвішча хірурга». Хоць праз некаторы час у гэтым пратаколе былі замазаныя прозвішчы. І не вядома, хто адправіў гэты пратакол у інтэрнэт, таму што, калі пасля аперацыі Арцём прыйшоў у ардынатарскую, дакумент ужо быў апублікаваны.
У тым пратаколе было напісана: у крыві Рамана Бандарэнкі нуль праміле алкаголю. І, відаць, уладам гэта не спадабалася. Тым больш што Лукашэнка на ўсю краіну заявіў, што Рома Бандарэнка быў «у нецвярозым стане, заключэнне прадставіў Следчы камітэт».
Гэта, напэўна, і аказалася сігналам для сілавікоў, каб даказаць: забіты Рома Бандарэнка быў п'яны. Насуперак аналізам і пратаколу.
— Як затрымлівалі сына?
Аляксандр Аляксеевіч: — 12 лістапада памёр Раман Бандарэнка, а прыкладна праз тыдзень затрымалі сына і журналістку TUT.BY Кацярыну Барысевіч, якая рыхтавала матэрыял пра Рамана.
Галіна Канстанцінаўна: — 18 лістапада Арцём быў на працы, ужо раніцай сілавікі прыйшлі ў бальніцу. Да 16.00 ён дапрацаваў, а затым яго затрымалі і павезлі. Увечары патэлефанавала Наташа: «Арцём не ў вас? Не магу датэлефанавацца». — «Не заходзіў».
Крыху пазней Наташы патэлефанавалі з Генпракуратуры і далі слухаўку Арцёму. Той паведаміў аб затрыманні і па магчымасці супакоіў жонку. А ўжо праз 5 хвілін адчыніліся дзверы — на парозе стаялі людзі, якія прыйшлі з ператрусам. Каларытным аказаўся паняты з сінякамі пад вачыма, якога ўчастковы прывёў у дом у кайданках. Магчыма, нейкага бамжа з камеры вырвалі.
З дому забралі кампутарную тэхніку, электронныя носьбіты, фотаапарат, дзве электронныя кнігі, тэлефон Наташы, нават бланкі рэцэптаў і 50 долараў, якія знайшлі. Наташа пытаецца: «А навошта грошы забіраеце? У мяне ж трое дзяцей, мне за нешта жыць трэба«. У адказ кінулі: «Пражывеш».
— Дзеці былі пры ператрусе дома?
Галіна Канстанцінаўна: — Былі, і сёння яны ведаюць, дзе знаходзіцца іх тата. Толькі Лійцы мы кажам, што тата ў камандзіроўцы, таму што яна яшчэ занадта маленькая і ёй цяжка растлумачыць, што да чаго.
— Прыкладна праз тыдзень пасля затрымання па БТ паказалі прызнанне Арцёма. Ён сказаў, што цалкам прызнае сваю віну і гатовы панесці законнае пакаранне…
Аляксандр Аляксеевіч: — Думаю, што першы тыдзень следчыя як раз і працавалі над тым, каб выціснуць з сына гэта прызнанне. Нават калегі Арцёма распавядалі, што ўвесь тыдзень сілавікі нешта шукалі ў бальніцы і спрабавалі даказаць, што Рома Бандарэнка быў нецвярозым.
Галіна Канстанцінаўна: — Заяўлялася, што, маўляў, алкаголь знойдзены ў мачы. Але этанол у мачы кажа аб мінулым часе. То-бок, калі ты, скажам, месяц таму піў віно, то ў мачы ў цябе маглі застацца сляды этанолу. Цвярозы ты ці не ў дадзены момант, можа паказаць толькі аналіз крыві. А ў крыві ў Рамана Бандарэнкі на момант паступлення ў бальніцу быў нуль праміле алкаголю.
Я не выключаю, што Арцёма шантажавалі сям'ёй. Маглі, напрыклад, пагражаць тым, што забяруць дзяцей. Таму мы, калі ўбачылі відэазварот сына, спачатку трохі знерваваліся, а затым падумалі, што на дадзены момант Арцём паступіў правільна. Разумныя людзі і так усё разумеюць, а дурням нічога не растлумачыш.
Адразу сыну далі адваката ў КДБ, і ў звароце Арцём заяўляў, што ён яго задавальняе. А той такім ужо салаўём заліваўся!.. Абяцаў, што ледзь не праз пару дзён сын будзе на волі. Але калі з Арцёма ў СІЗА КДБ узялі прызнальныя паказанні, то яго перавялі ў следчы ізалятар на Валадарскага, а пра ўсе абяцанні забыліся.
— Генпракуратура заявіла, што ў дачыненні да Арцёма ўзбуджаная крымінальная справа па артыкуле «Разгалашэнне медычнай таямніцы, што пацягнула цяжкія наступствы»…
Аляксандр Аляксеевіч — Урачэбная таямніца абараняе інтарэсы пацыента і яго блізкіх. Да таго ж паведамленне аб тым, што Рома Бандарэнка быў цвярозы, адпавядае рэчаіснасці. І наогул, што гэта за дзяржава, асновы якой можа патрэсці аналіз крыві?!
Але самае галоўнае: пакуль корпаюцца ў гэтых самых аналізах, даказваючы штосьці, неяк ужо забыліся пра самае важнае — Рамана Бандарэнку бо забілі. Пакуль Арцём і Каця Барысевіч сядзяць у СІЗА, па факце забойства Рамана нават не заведзеная крымінальная справа. Не называюцца забойцы, яны свабодна гуляюць на волі, хоць пры жаданні, думаю, іх асобы можна было б высвятліць на раз-два. І ўжо не ўспамінаюць пра гэта. Адбылося пераключэнне з галоўнай тэмы на другарадную.
Галіна Канстанцінаўна: — І нават калі дапусціць, што было нейкае парушэнне медычнай таямніцы, то за гэта прадугледжана адміністрацыйная адказнасць (штраф ці дысцыплінарнае спагнанне), але ніяк не крымінальная справа.
— Арцём піша вам лісты?
Аляксандр Аляксеевіч: — І нам піша, і Наташы ўжо каля 20 лістоў даслаў. У яго карэспандэнцыя велізарная, сын кажа, што штодня атрымлівае 10-15 лістоў.
Аб сваім справе ён практычна нічога не распавядае, таму што цэнзура не прапускае такія лісты. У асноўным апісвае побыт ізалятара. У камеры з ім сядзяць восем чалавек, усе людзі з вышэйшай адукацыяй. Аказвае нейкую медыцынскую дапамогу аднаму з сядзельцаў, чытае ўсім лекцыі на медыцынскія тэмы. Таму мы Арцёму напісалі: «Трэніруйся, магчыма, у будучыні будзеш выкладаць студэнтам».
Галіна Канстанцінаўна: — А яшчэ ён вельмі пакутуе без кніг, таму што іх забаронена перадаваць у СІЗА. Усю спецыяльную літаратуру па анестэзіялогіі, якую калегі Арцёма спрабавалі перадаць яму ў ізалятар, не прапусцілі. Дзесьці ляжаць на складзе.
Дарэчы, дзеці таксама пішуць тату, Міша і Федзька адпраўляюць свае малюнкі, а ён ім адказвае.
— Тата хутка вернецца! — аптымістычна дадае Міша, і я яму веру.
Публікуецца са скарачэннямі. Поўны тэкст інтэрв'ю можна пачытаць тут.