Сястра палітвязняволенай Вольгі Філатчанкавай: «З СІЗА яна робіць нам бясцэнныя падарункі»

Марыя Філатчанкава — аб сваёй сястры, якая, знаходзячыся ў зняволенні амаль год, падтрымлівае сваіх блізкіх і робіць ім нечаканыя падарункі.

Вольга Філатчанкава — удзельніца відэазвароту выкладчыкаў БДУІР супраць гвалту, брала ўдзел у страйку. Мама дваіх дзяцей: сын — студэнт БДУІР, дачка вучыцца ў трэцім класе.

Асуджаная да двух з паловай гадоў пазбаўлення волі ў калоніі агульнага рэжыму за «арганізацыю і падрыхтоўка дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак, альбо актыўны ўдзел у іх». Праваабаронцы прызналі Вольгу Філатчанкаву палітвязнем.

— Мая сястра больш за 11 месяцаў за кратамі. З СІЗА яна прымудраецца рабіць нам, яе родным, бясцэнныя падарункі, — распавяла Марыя Філатчанкава «Салідарнасці». — Оля пачала маляваць па фотаздымках партрэты блізкіх людзей. Зараз уся сям'я чакае з нецярпеннем новых лістоў і партрэтаў.

Да дня нараджэння сястры Вольга запусціла серыю паштовак — гісторыя іх сястрынскай любові і сяброўства.

— Оля апісвае гісторыі з нашага дзяцінства — кранальныя і смешныя. Распавядае, як мы раслі, як я яе кусала-біла, а яна мне здачы не давала, таму што я маленькая, а маленькіх крыўдзіць нельга.

Кожны дзень я чакала працягу, калі ж прыйдзе новая паштоўка, і чым скончыцца гэтая гісторыя, — усміхаецца Марыя. — А самога дня нараджэння я нават у дзяцінстве так не чакала, як цяпер, таму што выпадкова даведалася, што Оля намалявала мой партрэт.

Напэўна, лепшага і больш важнага падарунка ў маім жыцці не было. Якой вынаходлівасцю трэба валодаць, каб прыдумаць, чым парадаваць родных з-за кратаў!

Марыя зараз жыве ва Украіне. Адлегласць не перашкодзіла сёстрам застацца блізкімі.

— Па маіх адчуваннях, 2020-ы год стаў пераломным нават для тых людзей, якія раней не праяўлялі актыўную грамадзянскую пазіцыю. Занадта шмат перабору было: ад каронавіруса, які адмаўляўся ўладамі, да арыштаў людзей, якія хацелі зарэгістравацца кандыдатамі. Многіх, у тым ліку і Олю, гэта прывяло да актыўнага выказвання сваёй пазіцыі.

Оля працавала незалежным назіральнікам на некалькіх участках. Распавядала, як у мінскай школе яе не пусцілі на ўчастак. Неабыякавыя людзі прыносілі назіральнікам ваду і ежу.

На ўчастку, які размяшчаўся ў санаторыі ў Атоліне, таксама не пускалі, патрабавалі ахоўны касцюм. Оля кінула кліч у чаце назіральнікаў, і за 15 хвілін ёй цалкам сабралі абмундзіраванне — ад абутку да маскі. Сястра была ў захапленні. У выніку ўсё роўна яе не пусцілі на ўчастак, але Оля распавядала, што галасы члены камісіі палічылі па-сумленнаму.

Першыя дні пасля выбараў былі кашмарам, успамінае Марыя.

— У Беларусі адсеклі Інтэрнэт, я не магла звязацца з роднымі. Усім тэлефанавала, пісала смскі. У нас 24 гадзіны ў суткі паказвалі навіны пра тое, што адбываецца ў Мінску. Дзе стаяць аўтазакі, вадамёты, куды АМАП падагналі. Я перажывала, што родныя нічога не ведаюць. Хацела дапамагчы, каб іх, не дай Бог, не забралі.

Мяне ўразіла салідарнасць беларусаў, узаемадапамога, аб'яднанне. Калі з'язджала з краіны, я нават уявіць сабе не магла, што такое можа адбыцца, што будзе такі ўздым.

Аб арышце сёстры Марыя даведалася з медыя.

— Потым Оля распавядала, што да яе пачалі грукацца дадому. Яна спачатку не адкрывала, патэлефанавала бацькам і калегу. Калі супрацоўнікі КДБ выклікалі брыгаду, каб выламаць дзверы, Оля адчыніла. Мама з татам на ператрусе прысутнічалі, калегу з адвакатам не пусцілі. Калі пасля ператрусу Олю пасадзілі ў машыну, яны паехалі за імі, але міліцыя ўключыла мігцелкі і на чырвонае святло з'ехала ў невядомым кірунку. Потым высветлілася, што Оля ў СІЗА КДБ.

У пастанове на ператрус было сказана, што кватэра можа быць месцам злачынства.

Пасля арышту Вольгі сястра забрала яе дачку ва Украіну, і пакуль ішло следства, Маша жыла ў цёткі.

— Спачатку сказалі ёй, што мама ў камандзіроўцы. Зараз Маша ведае праўду. Напярэдадні дня нараджэння дачкі Оля выступала ў судзе з апошнім словам, дзе павіншавала яе. Калі Маша пачула запіс з мамчыным голасам, сказала: «Напэўна, павінна плакаць, а я радуюся».

Па словах сястры, Вольгу многія падтрымліваюць.

— На судзе па «справе студэнтаў» я сустрэла класнага кіраўніка Олі. Аксана Аляксееўна прыдумала для Вольгі рэбус: высылала ёй грашовыя пераводы, у сумах было зашыфраванае пасланне для яе. Оля пісала, што не можа знайсці да яго ключ.

Нядаўна тата быў у яе на спатканні ў гомельскім СІЗА. Кажа, што настрой у яе пагоршаў. Я так разумею, што пытанне ў асяроддзі, у якім яна цяпер знаходзіцца. На «Валадарцы» з ёй у камеры сядзелі Каця Барысевіч, Ала Шарко, Каця Андрэева. Там Оля ўсіх вучыла танцам народаў свету.

Пра тое, якім бачыць сваё жыццё пасля вызвалення, Вольга не піша. Марыя ўпэўненая: сястра не шкадуе аб тым, што адкрыта выяўляла сваю грамадзянскую пазіцыю.

У апошнім слове на судзе Вольга Філатчанкава сказала, што ёй вельмі шкада, што такія таленавітыя і смелыя людзі, як студэнты, правялі ў СІЗА ўжо восем месяцаў, не здзейсніўшы нічога супрацьзаконнага, і пацярпелі толькі за тое, што не згодныя з несправядлівасцю, якая сёння адбываецца паўсюль.

— Я веру, што рана ці позна прыйдзе дзень, калі яны і мы ўсе зможам жыць у свабоднай і шчаслівай краіне, пабудаванай нашымі ўласнымі рукамі. У краіне, дзе талентам будзе адкрыты шлях, дзе сумленасць, дабрыня і розум будзе шанавацца ў першую чаргу. Хочацца пажадаць, каб гэты час надышоў хутчэй, — цытата з апошняга слова Вольгі Філатчанкавай.