Топ-10 фільмаў пра гангстэраў

На гэтым тыдні была гадавіна народзінаў самага знакамітага гангстэра ў гісторыі – Аль Капонэ, які зьявіўся на сьвет у 1899 годзе. Яго крымінальная кар’ера была вельмі крывавай, яшчэ больш легендарнай, і стала правобразам узьнікненьня шматлікіх стужак. Апроч яго гісторыі і іншых гангстэраў заўжды прываблівалі кінематаграфістаў. Мы склалі сьпіс з найлепшых фільмаў на гэтую тэму. Прыемнага прагляду!

Аль Капонэ ў першую чаргу асацыюецца з Сухім законам. І акурат на днях мы ўзгадвалі гісторыю, як у 1920 годзе Амэрыка вырашыла татальна забараніць вытворчасьць і продаж сьпіртных напояў. Гэты час пратрымаўся да канца 1933 года, што прынес росквіт крыміналітэту, бутлегераў і падпольных бараў. Зьвернемся да мастацтва.

Акрамя гэтай аўтарскай падборкі, іншыя сьпісы фільмаў глядзіце тут.

Нумар 10. Беззаконны (Lawless). 2012

Самы сучасны фільм у нашай падборцы пра часы бутлегераў, гангстэраў і прадажную паліцыю. Рэжысэр Джон Хілкоўт зьняў сваю найлепшую стужку з удзелам Тома Хардзі, Гары Олдмана і Джэсікі Чэстэйн.

Перад намі адлюстраваньне амэрыканскага Поўдня эпохі Сухага закона. Адаптаваны паводле рамана «Самы вільготны раён у сьвеце» Мэта Бандзюрэнта, фільм паглыбляецца ў сапраўдную гісторыю сям’і Бандзюрэнт, братоў кантрабандыстаў, якія сталі легендамі ў сьвеце самагоннай вытворчасьці.

Адзін з братоў адначасова страшэнны і глыбока прынцыповы, іншы рашучы, але вельмі ўразьлівы, а трэці – тыповы вышыбала, аднак вельмі верны сям’і і справе.

Над сцэнаром працаваў у тым ліку Нік Кэйв, так-так, знакаміты музыка. Ён жа стварыў і песьні да стужкі. Зрэшты, амаль кожны альбом Ніка можна браць у якасьці саўндтрэку для гангстэрскіх фільмаў.

Нумар 9. Маленькі Цэзар (Little Caesar). 1930

Мэлвін ЛеРой зьняў, здавалася б, звычайную гісторыю пра тое, як дробны бандыт трапляе ў злачынную арганізацыю і ў хуткім часе становіцца на яе чале. Але гэта зусім не так. У аснове фільма ляжыць легендарная роля Эдварда Г. Робінсана ў ролі Рыка Бандэла, вядомага як «Маленькі Цэзар».

Стужка яскрава і падрабязна паглыбляецца ў псыхалёгію галоўнага героя, які, нягледзячы на хуткі ўздым па гангстэрскай лесьвіцы, адчувае глыбокі неспакой адносна даўняга сябра, які вырашыў адысьці ад справаў. Ці не здрадзіць ён старому сяброўству?

Гісторыя, адаптаваная з рамана Бэрнэта, зьяўляецца візуальным папярэджаньнем аб амэрыканскай мары, якая пайшла ўпоперак чаканьням.

Нумар 8. Вораг грамадзтва (The Public Enemy). 1931

Гэтая стужка стала сапраўдным эталёнам для ўсіх наступных, што здымаліся пасьля. За вакном – рэальныя гады дэпрэсіі і сухога закона, і Ўільям Уэлман стварае манумэнтальную працу. Выпушчаны ў 1931 годзе, на сьвітанку гукавой эры, гэты фільм прапанаваў суровы, цьвёрды погляд на змрочную рэчаіснасьць.

Галоўная пярліна стужкі — гэта чароўная гульня Джэймса Кэгні ў ролі гангстэра, роля, якая імкліва занесла яго ў галівудзкі пантэон 1930-х.

Немагчыма не адзначыць наватарскі падыход да гвалту і яго наступстваў. У адрозьненьне ад іншых працаў таго перыяду, фільм не глямурызуе гангстэрскі лад жыцьця, але рэзка адлюстроўвае яго жорсткасьць. Сумна вядомая «сцэна з грэйпфрутам», дзе герой Кэгні б'е грэйпфрутам па твары сваёй дзяўчыны, застаецца адным з самых шакавальных момантаў у раньнім кінематографе. Гангстэры – гэта непрыхаваны гвалт.

Нумар 7. Скрыжаваньне Мілера (Miller's Crossing). 1990

Стужка братоў Коэнаў стала іх спробай пяра ў гангстарскім жанры. Фільм паказаў іх унікальную здольнасьць спалучаць чорны гумар з глыбокай гісторыяй. Галоўны герой фільма ў выкананьні Габрыэла Бірна зьяўляецца правай рукой уплывовага боса мафіі. Але аднойчы зразумелае і звыклае жыцьцё перакульваецца дагары нагамі, калі яго лаяльнасьць вымушаная разарвацца паміж яго босам і сябрам дзяцінства.

Адметным аспектам фільма зьяўляецца шыкоўны сцэнар, багаты на дыялёгі, напоўненыя фірмовым гумарам братоў Коэнаў.

Рэжысэры напоўніцу паказалі цёмны, нават чорны бок рамантызаваных гангстэраў 1930-х гадоў. Стаць у іх на дарозе – сабе даражэй. Але разам з гэтым, нехта усё ж павінны?

Нумар 6. Анёлы з бруднымі тварамі (Angels with Dirty Faces). 1938

Майкл Кёрціс зьняў ідэальны фільм пра гангстэраў Амэрыкі. Ён стварыў горкі малюнак гарадзкой злачыннасьці. Герой Хамфры Богарта — чалавек, які выйшаў з тых жа брудных вуліцаў, што і яго сябар дзяцінства і іншы галоўны герой, якога сыграў Джэймс Кэгні.

Іх узаемадзеяньне ў фільме — гэта сумесь настальгіі, таварыства і непазьбежнага ў такіх справах асабовага канфлікту. Якім бы ты ня быў лепшым сябрам, калі прыпякае пісталет ці вяроўка – ты зробіш усё, каб выблытацца.

Здрады, забойствы і пошукі маралі – менавіта гэтым занятыя героі фільма.

Нумар 5. Пракляты шлях (Road to Perdition). 2002

Дзеяньне фільма Сэма Мэндэса адбываецца ў Амэрыцы эпохі дэпрэсіі. Рэжысэр  запрашае зазірнуць у самае сэрца цемры, якая жыве ўсярэдзіне людзей. Том Хэнкс і Пол Ньюман ствараюць адзін з самых моцных дуэтаў у гангстэрскіх фільмах у гісторыі. Для Ньюмана стужка стала амаль разьвітаньнем з кіно і з жыцьцём.

Герой Тома Хэнкса мае ўласны шлях — шлях помсты, выкліканы трагедыяй, якая разьдзірае яго сям'ю ў эпоху, калі літасьцівасьці чакаць не выпадае. Ён выконвае ролю дарадцы ірляндзкага гангстэра. Бляск Хэнкса дапаўняе Ньюман у ролі таго самага гангстэра, які адначасова зьяўляецца для героя Хэнкса і так званым бацькам і ворагам. І што рабіць, калі маленькае дзіця даведваецца, што яго бацька – гангстэр?

Назва карціны яшчэ больш насычае яе сэнсамі: гэта напамін аб няўмольнай дарозе, па якой мы ўсе ідзем: дарозе да ўласнай пагібелі.

Нумар 4. Твар са шнарам (Scarface). 1983

Гісторыі Тоні Камонтэ і Тоні Мантаны, расказаныя адпаведна ў вэрсіях «Твару са шнарам» 1932 і 1983 гадоў, даюць адказ на зьменлівы час і лёс крымінальнага сьвету. Абодва фільмы паказваюць узьлёт і падзеньне маладога амбіцыйнага імігранта ў злачынным сьвеце.

«Твар са шнарам» Браяна Дэ Пальмы пераносіць дзеяньне ў Маямі 1980-х гадоў, і гледачы бачаць кубінскага ўцекача ў выкананьні Аль Пачына. У рымэйку захоўваецца грубы вобраз крымінальнага злачыннага сьвету, але ўзмацняецца яго экстравагантнасьць і куды больш натуралістычны гвалт.

Нумар 3. Недатыкальныя (The Untouchables). 1987

Гэта гісторыя пра герояў і злодзеяў, пра непахісную сілу закона супраць карупцыйнай прыроды чалавека. Дзеяньне стужкі Браяна дэ Пальма адбываецца на фоне Чыкага эпохі Сухага закону. Фільм цалкам напоўнены подыхам і гвалтам свайго часу.

Акторскі склад не пакіне вас у роздуме, ці глядзець гэтае кіно. Кевін Костнэр у ролі дэтэктыва, Шон Конэры ў ролі старога паліцэйскага і вялікі Робэрта Дэ Ніра ў ролі Аль Капонэ – разам з музыкай Эніа Марыконэ – геніяльнасьць агульных намаганьняў гарантаваная.

Адна з самых легендарных перастрэлак у гісторыі кінематографу была зьнятая акурат Браянам дэ Пальма. Гангстэры, бурбон, чорная каса і паліцэйскія, якія мараць зрабіць сьвет крыху сьвятлей. Ці засталіся недатыкальныя вакол? Ці кожны мусіць азірацца і правяраць ежу на атруту?

Нумар 2. Твар са шнарам (Scarface). 1932

Стужка Говарда Хоўкса — грандыёзны гангстэрскі фільм, дзеяньне якога адбываецца ў эпоху сухога закона. У ім галоўны герой у выкананьні Пола Муні, італьянскага эмігранта ў Чыкага, спрабуе трапіць у арганізаваную злачыннасьць. Гвалт, хоць і не страшэнны па сучасных стандартах, лічыўся вельмі відавочным для свайго часу і выклікаў значныя спрэчкі.

Адно істотнае адрозьненьне паміж двума фільмамі заключаецца ў паказе амбіцый галоўных герояў. У вэрсіі 1932 году амбіцыі выяўляюцца ў жаданьні ўлады і кантролю галоўнага героя. У экранізацыі 1983 году амбіцыі абумоўленыя скажонай інтэрпрэтацыяй амэрыканскай мары ў імкненьні да багацьця і статусу.

Нумар 1. Аднойчы ў Амэрыцы (Once Upon a Time in America). 1983

Сэрджыа Леонэ, раней больш вядомы як стваральнік легендарнай вэстэрн-трылёгіі з Клінтам Іствудам, у гэтай стужцы яшчэ раз падкрэсьлівае веліч свайго рэжысэрскага таленту. Фільм апісвае жыцьцё групы габрэйскіх гангстэраў у Нью-Ёрку, ад іх дзяцінства ў пачатку 1900-х да іх фінальных акордаў у 1960-х. Каля чатырох гадзінаў вас будзе захапляць гэтая драма.

Робэрт Дэ Ніра грае аднаго з гангстэраў з мянушкай «Локшына». Яго шлях ад вулічнага хлопчыка да стомленага старога чалавека паказаны з той неймавернай глыбінёй, якую можа даць толькі актор узроўню Дэ Ніра.

Ідэальная музыка Эніа Марыконэ дадае новыя эмоцыі ў кожны кадр.

Прыемнага прагляду!