Ці з'яўляецца Беларусь адкрытай для ўсіх?
Ці супрацьстаіць Лукашэнка ўплыву Расіі на сітуацыю ўнутры Беларусі?
Беларусь — абсалютна адкрытая краіна, пра што Аляксандр Лукашэнка заявіў у аўторак у Вене, адказваючы на пытанні журналістаў пасля перамоваў з Федэральным прэзідэнтам Аўстрыі Аляксандрам Ван дэр Бэлленам.
«Мы абсалютна адкрытая краіна. Смею запэўніць, больш, чым вы. Грамадзяне парадку 90 дзяржаў маюць магчымасць без віз прыязджаць у аўтарытарную, як вы сказалі, Беларусь. Мы абсалютна адкрытыя для ўсіх», — прывёў прыклад кіраўнік дзяржавы. Але ці так гэта?
На думку палітолага Валерыя Карбалевіча, калі Аляксандр Лукашэнка казаў аб адкрытай краіне, ён меў на ўвазе, хутчэй за ўсё, бязвізавы рэжым, які ўведзены для амаль 90 краін, калі грамадзяне гэтых краін спрошчана могуць уехаць на тэрыторыю Беларусі. Пры гэтым Лукашэнка адхіляе тэзіс, што Беларусь — аўтарытарная дзяржава.
— Ці можа Беларусь лічыцца адкрытай краінай у агульнапрынятым разуменні?
— Ёсць паняцце «адкрытае грамадства». Адкрытае грамадства — гэта дэмакратычнае грамадства, ліберальнае, дзе народ кантралюе ўладу, дзе ёсць дэмакратычная палітычная сістэма. Паняцце «адкрытая краіна» мае іншы сэнс. Гэта можна трактаваць так, што краіна сапраўды адчынена для ўезду, таму што таталітарныя дзяржавы закрыты для ўезду, напрыклад, у Паўночную Карэю заехаць і выехаць адтуль дастаткова складана, з Кубы выехаць складана.
Калі мы кажам, што краіна адкрытая для ўезду замежных грамадзян, што яна далучылася да многіх міжнародных пагадненняў і канвенцый, то Беларусь з'яўляецца адкрытай дзяржавай і адкрытай краінай. Іншая справа, што ў ёй закрытае грамадства, дзе няма дэмакратыі, парушаюцца правы чалавека, няма свабодных выбараў.
— Усё больш краін дэманструюць зрухі ў бок захавання правоў чалавека, сучаснай эканомікі. Куды можа рушыць далей Беларусь?
— Сёння ў свеце розныя руху. Некаторыя палітолагі кажуць, што адбываецца адкат ад дэмакратыі. Кітай як раз паказвае ў гэтым прыклад, прапануе альтэрнатыўны заходняй цывілізацыі варыянт развіцця. Сёння Беларусь замерла, яна замарожаная ў рамках недэмакратычнай, не занадта рынкавай сацыяльнай мадэлі, якую сфармаваў Лукашэнка. У перспектыве Беларусь усё ж стане дэмакратычнай дзяржавай, краінай з рынкавай эканомікай. Але пытанне, колькі часу гэта зойме.
— Ва ўмовах узмацнення ціску з боку Расеі колькі Лукашэнка яшчэ можа пратрымацца на кансэрватыўных пазыцыях?
— Наўрад ці Лукашэнка кудысьці зрушыцца са сваіх пазіцый. Пакуль ён ва ўладзе, у Беларусі захаваецца сацыяльнае, палітычнае статус-кво, захаваецца цяперашняя палітычная і эканамічная мадэль. Пра нейкія дэмакратычных зрухі можна будзе казаць толькі тады, калі Лукашэнка ўжо не будзе пры ўладзе.
— А калі ён адчуе рэальную небяспеку з боку Расеі, як будзе дзейнічаць далей?
— Будзе адбівацца, спрабаваць шукаць нейкія кропкі апоры ў іншых рэгіёнах свету — у Еўропе, ЗША, Кітаі, на Блізкім Усходзе. Ён будзе спрабаваць мабілізаваць дзяржапарат, каб не пайшлі не пажаданыя для яго працэсы ўнутры краіны. Але чагосьці прынцыпова новага ад яго чакаць не даводзіцца.
— Наколькі ў рэальнасці Беларусь сёння адкрыта для Расеі?
— Для інфармацыйнага, культурнага ўплыву адкрыта, а што тычыцца эканамічнага пранікнення расійскага капіталу, то тут існуюць досыць сур'ёзныя бар'еры. Беларусь у абмежаванай меры дапускае на сваю тэрыторыю расійскі капітал для прыватызацыі беларускіх дзяржаўных прадпрыемстваў, ставяцца пэўныя перашкоды. Тое ж самае тычыцца спробаў палітычнага ўплыву Расеі на тэрыторыі Беларусі. У нашай краіне пакуль няма ніякай прарасійскай палітычнай партыі, прарасейскіх аналітычных цэнтраў, прарасейскіх папяровых СМІ. Інтэрнэт-рэсурсы пранікаюць, але Лукашэнка досыць хваравіта ставіцца да таго, каб Расеі атрымалася тут рэальна ўплываць, удзельнічаць у выбарах прарасейскім арганізацыям, практычна ўсе прадстаўнікі «рускага свету» не зарэгістраваны кандыдатамі ў дэпутаты Палаты прадстаўнікоў. Лукашэнка пакуль жорстка абмяжоўвае спробы ўмяшання ў беларускую палітыку з боку Расеі.
Паводле zautra.by