Акно прарубілі. Што з ім цяпер рабіць?

Трэба было вельмі пастарацца, каб Вена не стала іміджавым трыумфам для кіраўніка Беларусі. Яго прымаюць як раўнапраўнага еўрапейскага лідара ў краіне ЕС упершыню за 10 гадоў у фармаце афіцыйнага візіту.

austr.jpg

Пры мінімальных саступках Захаду ў 2015-м — толькі вызваліўшы шасцярых палітвязняў і заняўшы мірную пазіцыю па вайне ў Украіне, Мінск перайшоў са статусу еўрапейскага ізгоя ў разрад краін, з якімі цяпер гатовыя мець зносіны на любым узроўні без якіх-небудзь умоў. Гэты рывок нельга прымяншаць. Дыпламаты, асабліва беларускія, могуць быць задаволеныя сабой.
Але што далей? Наша савецкая вера ў тое, што візіт першай асобы нейкім цудоўным чынам прыцягне новых інвестараў, разбівалася аб рэальнасць ужо дзесяткі разоў. Аўстрыйскаму бізнэсу як было адносна камфортна працаваць у Беларусі да візіту Лукашэнкі, так будзе і пасля яго.
Прыватныя кампаніі прымаюць рашэнне аб інвестыцыях не таму, што іх блаславіў свой канцлер або пасля таго як выслухаў Лукашэнку, яны пераканаліся ў плюсах беларускага аўтарытарызму. Інвестары ацэньваюць рызыкі, памер і дынаміку рынку.
І ў гэтым сэнсе, як кажуць дасведчаныя кансультанты, тузін алармісцкіх артыкулаў у топавых заходніх СМІ за апошні год пра тое, што Беларусь можа страціць суверэнітэт, значаць для інвестара і яго фобій нашмат больш, чым палітычныя падміргванні Мінска.
Бізнес-дамовы, якія падпісалі ў Вене, выглядаюць руціннымі і наўмысна прымеркаванымі да візіту. Рамачны дагавор з аўстрыйскім трэйдарам Pisec Group па пастаўках прадукцыі БМЗ ў Еўрасаюз на 2020 год усё роўна б падпісалі — гэтыя адносіны доўжацца яшчэ з савецкіх часоў.
Дэкларацыя аб супрацоўніцтве ў 5G з кампаніяй А1 пакуль, наколькі можна меркаваць, не ўтрымлівае нейкіх канкрэтных абавязацельстваў. Ды і сам мабільны гігант — не пачатковец на беларускім рынку, яго інвестыцыйная актыўнасць мала пераклікаецца з прыёмам Лукашэнкі ў аўстрыйскіх палацах.
І ў палітычнай плоскасці прарыў не такі адназначны. Нават калі ўявіць, што аўстрыйскія ўлады трапілі пад чары беларускага кіраўніка, нягледзячы на ​​яго рэзкі тон у пытаннях пра смяротнае пакаранне і правоў чалавека, які з гэтага выхлап?
Знешнюю палітыку ЕС вызначаюць у Бруселі або Берліне. Там ужо прывыклі, што аўстрыйская ўлада па сваёй шматгадовай традыцыі нейтралітэту мае зносіны з рознымі людзьмі. Як і танцы Пуціна на вяселлі экс-кіраўніка МЗС Аўстрыі, так і прыём Лукашэнкі прэзідэнтам гэтай краіны не мяняюць стаўленне ЕС да пэўнага палітыку ці яго рэжыму.
Вена не можа паскорыць падпісанне візавых пагадненняў ЕС з Беларуссю, не можа размарозіць заблакаваныя Літвой «Прыярытэты партнёрства», не можа пераканаць еўрапейскія банкі укладваць больш грошай у Беларусі насуперак таму, што Мінск сам прытармажвае пілотныя прыватызацыйныя праекты.
Рыторыка кіраўніка Беларусі таксама наўрадці дадала аптымізму аўстрыйскім або эўрапейскім палітыкам. Лукашэнка паўтараў тое, што казаў заўсёды. Смяротнае пакаранне? Народ не хоча, мы працуем над гэтым, працаваць будзем колькі трэба, у Раду Еўропы не імкнемся. І наогул у вас падвойныя стандарты, вы жа ЗША і Кітаю такія пытанні не задаеце (дзеля справядлівасці варта сказаць, што тут Лукашэнка не тое каб моцна няправы — сапраўды, не задаюць).
Правы чалавека? У нас ёсць права на жыццё і працу, а яшчэ паліклінікі са школамі бясплатныя. Свабода СМІ? Зайдзіце ў інтэрнэт, мяне там крытыкуюць. Так, мы аўтарытарныя, але ў нас не было іншага выбару, мы заціснутыя паміж молатам і кавадлам. Хутка і вы такімі ж станеце, каб змагацца з нелегальнымі мігрантамі. Шануеце тое, што мы вам не нарабілі агіднасцяў, калі вы на нас санкцыі наклалі, а маглі грузы не пускаць.
Калі б я быў аналітыкам нейкага з МЗС ў любой з сталіц ЕС, адзіную выснову, якую я мог бы паслаць на стол свайму начальству з гэтых рэплік, быў бы такім: Мінск не гатовы да новых сустрэчным крокаў, лепш нам сфакусавацца на тых краінах , дзе палітычная воля да іх ёсць.
Адзіны сапраўды важны тэзіс прагучаў на бізнес-форуме — Лукашэнка заклікаў еўрапейцаў адысці ад бюракратызацыі гандлю з Беларуссю, каб здымаліся бар’еры для беларускіх тавараў. Менавіта ў гэты пункт Мінску і трэба біць па дзесяць разоў на дзень, каб усур’ёз дыверсіфікаваць экспарт. Паралельна укараняючы еўрапейскія стандарты ў сваю вытворчасць. Але няясна, адкуль у еўрапейскіх сталіцах возьмецца энтузіязм адкрываць нейкія рынкі для Беларусі пры ўсёй рыторыцы ў стылі «не хочаце — не трэба» да гэтага.
Лукашэнка паехаў у Аўстрыю, як ён сам сказаў, прарубаць акно ў Еўропу. Акно было прасечана ўжо некалькі гадоў таму і ён паехаў, каб сімвалічна гэта замацаваць. Але што рабіць з гэтым акном, па вялікім рахунку, не ведае ніхто. Вырашыўшы нейкія базавыя праблемы, бакі выявілі, што існыя бар’еры ім здымаць не хочацца, а позва размовы імкліва выпараецца.
Паводле news.tut.by