Крэдыты, правакацыі, вайна. Што абмяркоўвалі Пуцін і Лукашэнка?

Днямі Лукашэнка зноў лётаў «на кавёр» у Маскву. За зачыненымі дзвярыма яны размаўлялі 4 гадзіны, а да чаго дагаварыліся — не сказалі.

У Маскве завяршыліся перамовы кіраўніка расійскай дзяржавы Уладзіміра Пуціна і непрызнанага супольнасцю заходніх краін кіраўніка Беларусі Аляксандра Лукашэнкі, паведамляюць у пятніцу, 12 красавіка, СМІ. Візіт Лукашэнкі доўжыўся два дні.

Напярэдадні дыктатары ў закрытым фармаце размаўлялі чатыры гадзіны. Афіцыйна ў парадак дня ўваходзіла «абмеркаванне праблем рэгіянальнай і міжнароднай абстаноўкі», а таксама «каардынацыя дзеянняў па рэагаванні на наяўныя выклікі і пагрозы».

Што стаіць за агульнымі фармулёўкамі, якімі насамрэч былі галоўныя мэты перамоваў і да чаго прыйшлі бакі, дакладна невядома. Як, уласна, і тое, для чаго наогул гэтая сустрэча спатрэбілася менавіта цяпер – у разгар вайны ва Украіне і падчас нябачанага патопу ў Арэнбургу і некаторых іншых расійскіх рэгіёнах.

Раней Масква і Мінск абвясцілі аб павелічэнні бюджэту Саюзнай дзяржавы на 38%. Гэта здарылася ўпершыню за больш чым два дзясяткі гадоў. Аднак сродкі выдаткуюць не на эканамічную інтэграцыю, як можна было б выказаць здагадку, а на «шэраг праграм абароннага значэння» і расійскую групоўку войскаў у Беларусі, чытай: на вайну.

Дарэчы, колькасць групоўкі, паводле даных Мінабароны, складае да 9 000 чалавек вайскоўцаў, каля 400 танкаў і баявых браніраваных машын, да 100 гармат і мінамётаў калібрам больш за 100 мм. Ці ўваходзяць сюды змешчаныя на тэрыторыі Беларусі фарміраванні «вагнераўцаў», незразумела.

Для параўнання: колькасць рэгулярных Узброеных сіл Беларусі за вылікам грамадзянскага абслуговага персаналу — каля 50 тысяч.

Пра магчымую падаплёку турнэ Лукашэнкі ў Маскву «Голас Амерыкі» паразмаўляў з экспертамі.

Вайна ва Украіне — унікальны шанец для Лукашэнкі пачаць яшчэ больш зарабляць на Расіі

Так лічыць кіраўнік Навукова-даследчага цэнтра Мізэса Яраслаў Раманчук. На яго думку, гэта стала адным з галоўных прыярытэтаў для беларускага дыктатара на яго сустрэчы з Пуціным.

«Таму перамовы ў Маскве ішлі па цэлым комплексе пытанняў, уключаючы, безумоўна, і грошы, прычым не толькі ў выглядзе крэдытаў на БелАЭС, — дадаў ён. — Гэта і цэны на газ, і фінансаванне інвестыцыйных праграм, якія Лукашэнка даўно лабіруе. Вядома, ён вельмі хоча атрымаць доступ на расійскі рынак ва ўмовах, калі Расія воляй-няволяй закрываецца ад знешняга свету і ператвараецца ў "абложаную крэпасць". Лукашэнка добра разумее перспектывы, якія адкрываюцца ў гэтым кантэксце».

Навошта Лукашэнка гэтым разам паехаў да Пуціна?

Але тут усё залежыць ад таго, чаго хоча Пуцін, удакладніў Яраслаў Раманчук: «А Пуціна, думаю, цікавяць у першую чаргу сумесныя гібрыдныя спецаперацыі супраць краін ЕС і Захаду адносна вайны ва Украіне. Пакуль незразумела, у якім менавіта выглядзе ён хацеў бы, каб Лукашэнка ўдзельнічаў у рэалізацыі крамлёўскіх планаў. Але лукашэнкаўская заява, што Беларусь рыхтуецца да непазбежнай вайны, прагучала зусім не выпадкова. Хутчэй за ўсё, Пуцін хацеў бы пачуць ад Лукашэнкі пацвярджэння яго гатоўнасці выканаць адведзеную яму місію».

Відавочна, што на фоне дапамогі Захаду Украіне, якая зацягваецца з рэалізацыяй, Пуцін разам з Лукашэнкам робяць чарговую сінхранізаваную спробу ўдарыць па Украіне і ЕС, канстатаваў кіраўнік Навукова-даследчага цэнтра Мізэса. «Пытанне толькі ў тым, як гэта будзе рэалізавана, у якой форме. Падобна да таго, менавіта ў гэтым і складалася асноўная мэта сустрэчы ў Маскве, калі адкінуць усе элементы прапагандысцкага шоу. Што тычыцца розных інтэграцыйных праблем, то цяпер гэта не актуальна. Таму што гаворку даводзіцца весці ўжо аб актыўным і ўсебаковым паглынанні Беларусі Расіяй. Калі напад на Украіну скончыцца для Пуціна поспехам, то тады, зразумела, нават ад фармальнай незалежнасці рэспублікі застануцца рожкі ды ножкі», — рэзюмаваў Яраслаў Раманчук.

Лукашэнка прыехаў не столькі за грашыма, хоць і за імі таксама, колькі за лабіяваннем розных эканамічных праектаў, згодны дырэктар інстытута «Палітычная сфера» Андрэй Казакевіч. На яго погляд, галоўная на сёння цікавасць беларускіх уладаў у тым, каб замацавацца на расійскім рынку.

«Улічваючы пэўныя абмежаванні для беларускіх кампаній у Расіі і кан'юнктуру, звязаную з вайной ва Украіне, Мінск спрабуе максімальна прасунуць сваю прадукцыю на рынак суседняй краіны, — разважае суразмоўца «Голасу Амерыкі». — Плюс беларускім уладам, вядома, хацелася б атрымаць частку расійскіх бюджэтных грошай, якія ідуць на ваенныя патрэбы. Расіі і самой гэта выгадна. Цяпер яе магчымасці, напрыклад, у плане куплі ўзбраення альбо размяшчэння абаронных заказаў вельмі абмежаваныя, і мы бачым, што спробы супрацоўнічаць з іншымі краінамі ў гэтай сферы — з Кітаем, Турцыяй, Казахстанам — пастаянна натыкаюцца на супрацьдзеянне Захаду. Ды і наогул у Масквы сёння зусім няшмат партнёраў, якія, як Беларусь, не баяцца амерыканскіх санкцый».

Шрайбман: Беларусь становіцца ўсё бліжэй і бліжэй да сітуацыі ў Абхазіі

Акрамя гэтага, Расіі, безумоўна, цікавая вайсковая прысутнасць на тэрыторыі Беларусі, падкрэсліў Андрэй Казакевіч: «Хоць у яе цяпер у любым выпадку няма рэсурсаў, каб разгортваць там нейкія сур'ёзныя групоўкі, мы ведаем, што пэўная колькасць вайскоўцаў расійскага Мінабароны ў рэспубліцы застаецца, і яна можа пры жаданні Крамля вельмі хутка павялічыцца. На сустрэчы панавалі прагматычныя рэчы. Для Мінска гэта ў першую чаргу жаданне атрымаць эканамічную выгаду ад вайны. Ці, іншымі словамі, кампенсаваць тыя страты, якія звязаныя з разрывам адносінаў з Захадам».

Пры гэтым Беларусь застаецца вельмі залежнай ад Масквы, можна нават сказаць, што яна ў пэўнай меры стала расійскім пратэктаратам, заўважыў дырэктар інстытута «Палітычная сфера». Але як далей будзе развівацца гэты працэс і куды ён прывядзе, пакуль не зусім ясна, заключыў ён.