Лукашэнка губляе саюзнікаў сярод калег па постсавецкай прасторы
Рэзкія выказванні кіраўніка Беларусі ў дачыненні сваіх калегаў падкрэслілі страту ім ранейшай самастойнасці. Між тым кіраўнікі былых рэспублік СССР, наадварот, пачынаюць гэтую самастойнасць здабываць.
28 кастрычніка на пазачарговай сесіі Рады калектыўнай бяспекі гэтай арганізацыі кіраўнік Беларусі павысіў голас на Нікола Пашыняна, патрабуючы ад яго хутчэй урэгуляваць канфлікт з Азербайджанам і пагадзіцца на ролю Расіі як адзінага пасярэдніка, адмовіўшыся ад звароту да заходніх краін (ЕС і АБСЕ), нагадвае «Салідарнасць».
1 лістапада рушыў працяг. На сустрэчы з Генеральным сакратаром АДКБ Станіславам Засем кіраўнік Беларусі падтрымаў прэзідэнта Азербайджана, сказаўшы, што ў яго «не заставалася іншага рашэння, як сілавое рашэнне».
Таксама Лукашэнка заклікаў не ўцягваць АДКБ у армяна-азербайджанскі канфлікт (раней Ерэван звярнуўся ў арганізацыю па дапамогу ў аднаўленні тэрытарыяльнай цэласнасці краіны).
У той жа дзень у МЗС Арменіі назвалі словы Лукашэнкі «неабгрунтаванымі» і таксама адзначылі, што яны «не з'яўляюцца саюзніцкімі і партнёрскімі, ставяць пад сумнеў абавязацельствы дзяржавы-ўдзельніка, падпісаныя ім у рамках АДКБ».
І гэта была адна з самых мяккіх рэакцый у Арменіі, многія выказваюцца ў дачыненні да «саюзніка» Лукашэнкі нашмат больш рэзка.
А спікер Нацыянальнага сходу Арменіі Ален Сіманян пракаментаваў заявы кіраўніка Беларусі кароткай, але ёмістай фразай: «У мяне ёсць асцярогі, што выказаныя думкі былі не яго».
Гэта намёк на Расію, «галоўнага члена АДКБ», пазіцыя якой расчаравала армянскіх саюзнікаў. Думка пра тое, што Лукашэнка, які трапіў у залежнасць ад Пуціна пасля падзей 2020 года, ператварыўся ў ягонага ланцуговага сабаку – не новая.
Нагадаем, у студзені гэтага года кіраўнік Беларусі нечакана заявіў, што «перш за ўсё» ўлады Узбекістана павінны вынесці ўрокі з пратэстаў у Казахстане — у гэтым убачылі прагаворванне жаданне Расіі дамагчыся далучэння гэтай краіны да АДКБ.
У лютым Лукашэнка і зусім дазволіў сабе заявіць, што ў найбліжэйшыя 15 гадоў да Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі можа далучыцца шэраг постсавецкіх краін (Украіна, Туркменістан, Узбекістан і Таджыкістан). Чым, натуральна, выклікаў там негатыўную рэакцыю.
Да 2020 года Лукашэнка падобных выказванняў у дачыненні да калегаў сабе не дазваляў — ні па змесце, ні па тоне. Наадварот, беларускія ўлады стараліся наводзіць масты з усімі, пазіцыянуючы сябе як нейтральная дзяржава і патэнцыйная перамоўная пляцоўка.
Цяпер жа ад ранейшых паводзінаў кіраўніка Беларусі амаль нічога не засталося. Яго лінія рэзка кантрастуе нават з дзеяннямі калегаў-аўтакратаў на постсавецкай прасторы. Успомніць хоць бы, што ў твар Пуціну прэзідэнт Казахстана сказаў, што не будзе прызнаваць незалежнасць самаабвешчаных рэспублік. А кіраўнік Таджыкістана літаральна запатрабаваў ад прэзідэнта Расіі не ставіцца да краін Цэнтральнай Азіі як да рэспублік СССР.
Сёння немагчыма ўявіць, каб Лукашэнка праявіў па адносінах да Масквы такую ж незалежную пазіцыю. А яго дубляванне жаданняў Крамля ў выглядзе рэзкіх і эмацыйных выказванняў падрывае аўтарытэт кіраўніка Беларусі яшчэ больш.
У Лукашэнкі даўно не засталося саюзнікаў на Захадзе, але цяпер ён рызыкуе згубіць іх і на постсавецкай прасторы.