Міліцыянт заўсёды мае рацыю?

Хутка ў Слуцкім судзе будзе разглядацца крымінальная справа аб злосным непадпарадкаванні двух падвыпіўшых случчан законным патрабаванням супрацоўнікаў Слуцкага РАУС.

Вечарам 19 сакавіка 2016 года ў выходны дзень двум маладым мужчынам ва ўзросце ад 30 да 40 гадоў (прозвішчы і імёны да пачатку судовага працэсу не будзем называць) уздумалася адпачыць у прыдарожнай кавярні, якая месціцца каля шашы Мінск–Слуцк непадалёку ад мікрараёна, дзе яны пражывалі.

Тая самая злашчасная кавярня  
Пагуляўшы культурна ў кавярні амаль да яе закрыцця, мужчыны дружна рушылі дамоў. Магчыма, гэтак празаічна і скончыўся б іх паход, калі б не сустрэча з трыма пільнымі  супрацоўнікамі патрульна-паставой службы Слуцкага РАУС, якія рухаліся на службовым аўтамабілі ў бок той кавярні.
У выніку гэтай фатальнай сустрэчы двое мужчын былі дастаўлены ў выцвярэзнік, заплацілі штраф і зараз сядзяць у следчым ізалятары ў чаканні суда па абвінавачванню ў супраціўленні законным патрабаванням супрацоўнікаў аддзела ўнутраных спраў — па артыкуле 363, ч.1, ч.2 Крымінальнага кодэксу Рэспублікі Беларусь. А яшчэ ў аднаго з іх назаўтра, адразу пасля выцвярэзніка, у медынскай картцы з’явіўся запіс аб паламаных рэбрах.

Справа ў тым, што ў нашай краіне дзейнічае цікавы артыкул 17.3 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб адміністратыўных правапарушэннях, які дазваляе людзям распіваць алкаголь у месцах, прызначаных для гэтага (кафэ і рэстаранах), але забараняе з’яўляцца ў нецвярозым выглядзе, які зневажае годнасць і мараль грамадзян у грамадскіх месцах.
Выйшаўшы з кавярні, дзе дазвалялася выпіваць алкаголь, хлопцы пайшлі па грамадскаму месцу (дарозе) дамоў.

Маці хлопцаў кажа, што ў працэсе затрымання і дастаўкі ў выцвярэзнік адзін з іх быў жорстка збіты:
— Аднаму майму сыну супрацоўнікі міліцыі зламалі 2 рабрыны, ёсць рэнтгенаграфічны здымак і адпаведная медыцынская даведка. Іх жа абвінавачваюць у супраціўленні і збіцці міліцыянта, які нават не звяртаўся за медычнай дапамогай, а працягваў у той дзень працаваць, як нічога і не было.
Маці лічыць, што на хлопцаў адмыслова «шыецца» крымінальная справа, і яны ні ў чым не вінаватыя.
— Яны ж сказалі міліцыянтам, што ідуць дадому з кавярні і паказалі на агеньчыкі свайго дома, — усхвалявана  распавядае жанчына. — А іх схапілі, збілі і сілай уцягнулі ў машыну. Каму гэта будзе падабацца? Дарэчы, калі б яны былі такімі небяспечнымі для грамадства, чаму іх назаўтра выпусцілі з выцвярэзніка?
Маці лічыць, што адпраўным пунктам для завядзення крымінальнай справы была скарга яе сыноў на збіццё ў пракуратуру.
— Праз некаторы час міліцыянты прапанавалі маладым людзям заключыць «міравую», і тыя паверылі — забралі сваю заяву і напісалі, што не маюць прэтэнзіяў да міліцыі, — працягвае маці абвінавачаных. — Дык ці  чэсныя і справядлівыя міліцыянты? Амаль два месяцы сыны былі на свабодзе, а ў сярэдзіне чэрвеня іх адправілі ў ізалятар да заканчэння следства і суда, як усё роўна злосных злачынцаў. Як быццам яны забілі каго. Няўжо нельга было пакінуць на свабодзе да суда?
Па словах адваката, следства па справе ўжо скончана і перададзена ў суд Слуцкага раёна. Менавіта ў судзе  можна будзе дакладна пазнаёміцца з аргументамі абодвух бакоў і выявіць праўду.
Але шмат што ў гэтай крымінальнай справе насцярожвае. Супрацоўнікам праваахоўных службаў фактычна дадзена права самім трактаваць неадназначную фармулёўку закона і прымяняць яго. Па-першае, само паняцце «оскорбление достоинства и нравственности» можна па-рознаму разглядаць, да таго ж, як вядома, закон аб органах унутраных спраў дазваляе прымяняць сілу і тэхнічныя сродкі не толькі пры затрыманні правапарушальнікаў.

Менавіта на гэты закон звычайна спасылаюцца міліцыянты, калі жорстка затрымліваюць людзей.
А як да гэтага закону ставяцца звычайныя людзі? Некаторыя з апытаных случчан нават не ведалі пра яго, а даведаўшыся, занепакоіліся, а ці не могуць такія нормы закона прыменены і да іх?
— Так можна завесці крымінальную справу на любога чалавека, калі ён не спадабаецца міліцыянту, бо ён сам і ёсць закон з яго пункта гледжання. Можна справакаваць мінака, схапіць, збіць яго, а пасля «знайсці сведкаў», — і справа будзе «сшыта». А дзе правы чалавека? Канстытуцыйнае права чалавека на годнасць, здароўе, на тое, што ніхто не можа быць збітым беспакарана? — гаворыць адзін з случчакоў, які пажадаў па зразумелых прычынах застацца невядомым. — Я лічу, што выпіўшы чалавек — таксама чалавек. Навошта яго рабіць адразу парушальнікам? Я чытаў, што нямецкія паліцэйскія могуць падабраць і дамоў давезці, а амерыканскі павінен быў нават выплаціць кампенсацыю маральных страт бамжу за тое, што завёз яго ў прыстойнае месца пераначаваць і тым самым парушыў яго права ляжаць пад мастом.
У краіне, дзе  штрафы з медыцынскіх ізалятараў з’яўляюцца важкай крыніцай папаўнення бюджэту, правапарушальнікамі можна зрабіць удзельнікаў усіх беларускіх вяселляў, радзін і пахаванняў. А аматарам пасядзець у кавярнях і рэстаранах застаецца толькі параіць не ісці дамоў пешшу, а ехаць на таксоўках альбо набываць казачныя лятальныя апараты, каб выпадкова не стаць крымінальнікамі з зламанымі лёсамі. Як імі ў адзін момант могуць стаць звычайныя слуцкія мужчыны: з адукацыяй, з добрай прафесіяй і добрай папярэдняй рэпутацыяй.
Але будзем усё-такі  спадзявацца на гуманнасць і справядлівасць нашага правасуддзя, якое разбярэцца ў гэтай справе і паставіць неабходную кропку.