«Правераны на педыкулёз і экстрэмізм». Як фітнес-клубы змагаюцца з палітычнымі чысткамі

У першыя дні 2024 года некаторыя мінскія фітнес-клубы ў сваіх сацыяльных сетках сталі паведамляць, што па незалежных ад іх прычынах не змогуць аднавіць працу. Паводле іх слоў, праз адсутнасць афіцыйнага адказу ўладаў з нагоды акрэдытацыі. Работнік адной са спартыўных арганізацый распавёў «Люстэрку», як праходзіць гэтая працэдура і чаму ўлады вырашылі яе ўвесці. Прычына, як высветлілася, палітычная.

Сяргей (імя змененае) працуе ў адной з буйных сталічных спартыўных арганізацый. Яна, як і іншыя, па рашэнні Міністэрства спорту і турызму была вымушана прайсці акрэдытацыю, каб мець магчымасць працягваць працу з 1 студзеня 2024 года. Паводле слоў мужчыны, фармальна нічога складанага ў працэдуры няма — у мясцовы выканкам (для фітнес-цэнтраў) або аддзяленне ДТСААФ (для астатніх) неабходна падаць набор дакументаў:

• заява,
• дагавор аб арэндзе або знаходжанні ва ўласнасці памяшкання для правядзення заняткаў,
• копіі дыпломаў аб наяўнасці ў трэнераў профільнай фізкультурнай адукацыі,
• даведкі з міліцыі аб адсутнасці ў трэнераў і кіраўніцтва арганізацыі судзімасці па «палітычных» артыкулах.

— Самае галоўнае — атрымаць запаветны штампік з ГУУС Мінгарвыканкама, — кажа Сяргей і дадае, што сярод спартыўных трэнераў яго саркастычна называюць «правераны на каросту, педыкулёз і экстрэмізм».

Сяргей лічыць, што менавіта для выяўлення сярод супрацоўнікаў спартыўных арганізацый нелаяльных да ўладаў людзей і была задумана акрэдытацыя.

— Асноўная прычына — помста нелаяльным да рэжыму людзям, — мяркуе мужчына. — Пасля 2020 года па спісах з МУС і КДБ з усіх дзяржаўных спартыўных арганізацый (спартыўных дзіцяча-юнацкіх школ, цэнтраў алімпійскай падрыхтоўкі, басейнаў, лядовых палацаў і г.д.) былі звольненыя не толькі людзі, якія адседзелі «суткі» за ўдзел у пратэстах, але і тыя, хто ставіў подпісы за альтэрнатыўных кандыдатаў, быў незалежным назіральнікам або адмовіўся ўдзельнічаць у праўладных велапрабегах і іншых чырвона-зялёных акцыях. Многія з звольненых уладкаваліся ў прыватныя спартыўныя клубы, залы або адкрылі ІП па аказанні фізкультурных паслуг. Цяпер іх вырашылі дабіць.

Адначасна, працягвае Сяргей, з правядзеннем акрэдытацыі ўлады спрабуюць вырашыць праблему аказання паслуг людзьмі, якія не маюць спецыяльнай адукацыі (для гэтага і трэба падаць копіі дыпломаў трэнераў).

— Але рэальна гэта мала каго хвалюе, — распавядае суразмоўца. — У адным з нашых клубаў у трэнераў не было фізкультурнай адукацыі. Таму яго кіраўніцтва не стала падаваць на акрэдытацыю. Замест гэтага яны падпісалі пагадненне з іншай арганізацыяй, якая прайшла акрэдытацыю. Такім чынам яны сталі адной з яе груп.

Мужчына адзначае, што праблему адсутнасці ў трэнераў профільнай спартыўнай адукацыі або наяўнасці судзімасці па «палітычных» артыкулах спортарганізацыі вырашаюць па-рознаму. Усё залежыць ад формы ўласнасці.

— У дзяржаўных арганізацыях тых, хто трапіў пад «адміністрацыйку», проста звольнілі. А трэнераў, якія не маюць адукацыі, тэрмінова адправілі на вучобу ў Інстытут павышэння і перападрыхтоўкі кадраў універсітэта фізічнай культуры, — распавядае Сяргей. — А ў прыватных арганізацыях і тых, і іншых фармальна звольнілі са штатнай пасады, каб пасля акрэдытацыі прыняць паводле дамовы падраду або перавесці на пасаду, для якой не патрабуецца дыплом або адсутнасць палітычнай нядобранадзейнасці. Замест трэнераў яны могуць стаць кансультантамі і працягваць працаваць.

«Кашалькі» рэжыму і не толькі. Хто «наглядае» за беларускім спортам?

Паводле слоў Сяргея, для праходжання акрэдытацыі кіраўніцтва спартыўных арганізацый звяртаецца і да іншых хітрыкаў. Напрыклад, мяняе выгляд статутнай дзейнасці — замест «спорт і фізкультура» паказваецца «аздараўленне» або «рэкрэацыя», не навучанне дзяцей гімнастыцы, а арганізацыя дзіцячага вольнага часу.

Сяргей кажа, што неабходнасці праводзіць акрэдытацыю спартыўных арганізацый не радыя і чыноўнікі, адказныя за гэтыя мерапрыемствы:

— Мінспорту, ДТСААФ, аддзелы спорту і турызму выканкамаў проста заваленыя велізарным аб'ёмам дадатковай працы, якую яны вымушаныя рабіць без дадатковай аплаты. Бясконцыя кансультацыі, пытанні, тлумачэнні людзям, праверкі сотняў дакументаў, чэргі ў калідорах Мінспорту. Людзі там працуюць практычна без выходных, выдатна ўсведамляючы бессэнсоўнасць гэтай дзейнасці.