Дасье ў карыкатурах. Вялікая вірусная дэпрэсія

Новая вірусная інфекцыя, якая хутка распаўсюджваецца па свеце, прывяла да значнай «прасадкі» фондавых рынкаў, запаволення росту сусветнага ВУП і складанасцяў у міжнародным гандлі. Калі зараза перарасце ў глабальную пандэмію, яна пагражае сусветнай эканоміцы ўзрушэннямі, параўнальнымі з крызісам 2008-га.

Каронавірус стаў інфармацыйнай нагодай у канцы мінулага года і доўгі час лічылася, што збольшага гэта праблема Кітая. У тым ліку, і эканамічныя наступствы эпідэміі. З-за каранціна была спыненая праца большасці камерцыйных прадпрыемстваў паколькі ў бягучай сітуацыі прадукцыя кампаній проста не атрымлівала попыту ў кліентаў.
Лічылася, што перабоі з кітайскімі камплектуючымі вымусяць бізнес на Захадзе шукаць альтэрнатыўных пастаўшчыкоў, што запатрабуе дадатковых выдаткаў і скароціць прыбытак. Аднак наўрад ці прывядзе да сур'ёзных перабояў у вытворчасці. Адным словам лічылася, што ўсё Кітаем і абмяжуецца. Не дзіўна, што некаторым карыкатурыстам (напрыклад, костарыканцу Аркадзіа Ескуэла (Arcadio Esquivel) кітайская эканоміка нагадала хворага чалавека.

Між тым, прыкладна тыдзень таму пачалася другая хваля вірусу, якая закранула амаль усе краіны Захаду (у тым ліку цэнтры турызму). Першымі ахвярамі сталі транспартныя і турыстычныя кампаніі. Многія турысты пачалі здаваць квіткі і адмаўляцца ад тураў. У дадатак кітайскія турысты цяпер не едуць у Еўропу і адпаведна не пакідаюць там сваіх грошай. Па падліках спецыялістаў сусветная туріндустрыя можа страціць больш за 22 млрд. Долараў. Спробы авіяцыйных кампаній выратаваць імідж перад пагрозай вірусу — тэма малюнку арабскага выдання The Khaleej Times.

Самае жудаснае пачалося напрыканцы тыдня, калі сусветныя фондавыя біржы сутыкнуліся з найбуйнейшым за дзевяць гадоў абвалам. Індэксы, якія адлюстроўваюць каціроўкі акцый па ўсім свеце, паваліліся за адзін дзень на дзесяць адсоткаў, што азначае сумарнае зніжэнне кошту актываў на пяць трыльёнаў долараў. Гэта супараўнальна з ВУП Японіі. Асноўны амерыканскі фондавы індэкс S & P 500 за мінулы тыдзень упаў на 12% - такога не было з часоў Вялікай дэпрэсіі. Як след выява хворага на грып быка (сімвал Уолт-стрыта) стала ледзь не топавай сярод карыкатурыстаў. Як прыклад, малюнак Роба Роджэра (ЗША).

На думку некаторых эканамістаў, адмоўны трэнд на біржы тлумачыцца адсутнасцю адпаведнай рэакцыі ўлады. Дональд Трамп насуперак усяму негатыву кажа, што ўсё будзе ОК. «Рынкі каштоўных папер адновяцца пасля падзення з-за сітуацыі з вірусам. Эканоміка моцная, спажывецкі попыт мацней, чым калі-небудзь. Вось чаму нашы справы лепш, чым у астатніх, і былі лепшыя і да віруса», — адзначыў Трамп. Некампетэнтнасць гаранта ў гэтым пытанні цудоўна выявіў часопіс New Yorker.

Але самае цікавае наперадзе. Падзенне сусветнай эканомікі з-за віруса можа адбіцца на палітыцы ЗША. Спыненне росту ВУП або яго падзенне (хай і на долі працэнтаў) абернецца для гаспадара Белага дома вялікімі праблемамі, паколькі гаспадарчы рост і новыя працоўныя месцы — гэта галоўныя яго перадвыбарныя козыры. Калі фабрыкі, офісы і гандлёвыя цэнтры пачнуць закрывацца, ніхто не будзе разбірацца ў прычынах таго, што адбываецца. Аптымізм проста знікне.
Але не ў адной эканоміцы справа. Пандэмія небяспечнага віруса стане лепшым агітатарам за «ахову здароўя для ўсіх», паколькі небяспека заражэння кожнага амерыканца не знікне пасля спаду першай хвалі захворвання, а будзе пагражаць краіне кожны год. Тады любы разумны чалавек стане прыхільнікам такой медыцыны, якая абараняе не толькі яго самога, але ўсіх вакол. У такім выпадку сацыялізм раптоўна можа для большасці амерыканцаў выглядаць як панацэя. І тады Берні Сандэрса будзе ўжо не спыніць. Зрэшты, той факт, што вірус разбурае капіталістычную эканоміку, даў падставу мастаку выдавецтва Free Asia падазраваць, што эпідэмія мае ўсе прыкметы бальшавіцкай змовы.