Die Welt: Расія рухаецца да гіганцкага фінансавага крызісу
«Вось ужо некалькі тыдняў, як расійскаму рублю даводзіцца выпрабоўваць адзін балючы ўдар за адным: ён таннее і абнаўляе гістарычныя мінімумы ў адносінах да долара шосты дзень запар», — пішуць эканамічныя аглядальнікі нямецкай газеты Die Welt Даніэль Экерт і Хольгер Цшэпіц.
Так, у аўторак за адзін долар прасілі 38,81 рубля, што азначае, што толькі з пачатку года расійская валюта страціла ў адносінах да амерыканскай 15,4%. Гэта падзенне не выглядае гэтак драматычна адносна еўра — еўрапейская валюта сама страціла ў цане — але і тут страты значныя: упершыню ў гісторыі еўра падаражэў да 50 рублёў. «З развіваючыхся эканомік больш страціла толькі Аргенціна, — распавядаюць журналісты, — з-за яе нядаўняга банкруцтва аргентынскі песа ўпаў на 22%».
Большасць заходніх валютных экспертаў лічаць, што рубель працягне падзенне. «У хуткім часе курс долара вырасце да 40 рублёў. Над расійскай валютай згушчаюцца змрочныя хмары», — упэўнены аналітык інвестбанка Morgan Stanley Маной Прэдхен. Цяперашняя тэндэнцыя, як мяркуюць эксперты, будзе працягвацца як мінімум некалькі гадоў: «Да 2017 года курс долара ўсталюецца на ўзроўні 50 рублёў». Да таго ж фінансавая актыўнасць замежных кампаній у Расіі, па словах эканаміста Credit Suisse Аляксея Пагарэлава, «запала ў няласку: інвестары, баючыся новай халоднай вайны, больш не хочуць укладваць сродкі ў Расію і вывозяць з яе капітал. Аналагічным чынам паступае і значная колькасць заможных расіян».
Пра сур’ёзнасць сітуацыі можна судзіць па афіцыйных заявах расійскіх уладаў, адзначаюць аўтары артыкула. У аўторак расійскі Мінфін прызнаў, што адток капіталу з Расіі ў трэцім квартале года ўзмацніўся. Па дадзеных лонданскай кансалтынгавай кампаніі эканамічных даследаванняў Capital Economics, калі з красавіка па чэрвень за мяжу выцякло 25,8 млрд. долараў, то з ліпеня па верасень гэтая лічба склала ўжо 30 млрд. Сумарны адток капітала з Расіі за 2014 год можа, як мяркуюць у МВФ, скласці 150 млрд долараў, што «зацміць паказчыкі крызіснага 2008 года».
Для расійцаў дэвальвацыя рубля «будзе азначаць істотнае зніжэнне ўзроўню жыцця», працягваюць Экерт і Цшэпіц. «Імпартныя тавары, у тым ліку прадукты харчавання, падаражэюць. Іншыя тавары і паслугі таксама падаражэюць з-за слабага рубля: у жніўні, напрыклад, афіцыйна заяўленая інфляцыя дасягнула 7,8%».
Для многіх расійскіх кампаній і банкаў, якія бралі крэдыты ў заходніх банках, слабы рубель наогул можа стаць пытаннем жыцця і смерці, гаворыцца ў артыкуле: у адрозненне ад расійскай дзяржавы, які мае невялікі знешні доўг, расійскі прыватны сектар абцяжараны нашмат больш сур’ёзна. Сумарная запазычанасць ўсіх расійскіх прамысловых прадпрыемстваў і фінансавых інстытутаў перад Захадам эквівалентная 1,3 трлн. долараў, палова — у цвёрдай валюце. «Бомба цікае: толькі ў гэтым годзе ім трэба будзе выплаціць 157 млрд. долараў па замежных абавязацельствах, — падкрэсліваюць журналісты. — І з кожным пунктам, які рубель губляе ў адносінах да долара, еўра або японскай ены, фінансавы цяжар расійскіх кампаній павялічваецца — ім спатрэбіцца больш рублёў для пагашэння валютных пазыкаў». Асабліва гэта адчувальна для расійскіх банкаў, якія, у адрозненне ад нафтагазавых кампаній, атрымліваюць прыбытак у рублях.
Цяперашняя сітуацыя, заключае DieWelt, дзіўна нагадвае азіяцкі крызіс 1997-1998 гадоў, калі ў Азіі ў выніку хуткай дэвальвацыі згалела мноства кампаній.